Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫӳҫӗ сарӑ.

Светловолосый.

Ҫурла уйӑхӗ, ҫӗрле // Николай Андреев. Килти архив

Ҫӳҫӗ те хура тӗслӗ.

Куҫарса пулӑш

Ҫурла уйӑхӗ, ҫӗрле // Николай Андреев. Килти архив

Ҫутӑ чакӑр е ҫутӑ сенкер куҫлӑ ҫуралаҫҫӗ-ха та ачасем, кайран тӗсӗ улшӑнать теҫҫӗ. Ҫӳҫӗ те тӗксӗмленӗ ахӑр, хальхи пек кӑлкан евӗр юлмастех ӗнтӗ…»

Многие рождаются светло-голубыми глазами, но потом они меняются. И волосы скорее всего потемнеют, не останутся такими светлыми цвета луговой ковыли…»

Кӑсӑя // Владислав Николаев. Килти архив

Полли мӑнаккӑшӗ питӗ пысӑк хуйха ӳкпӗ, унӑн кӑвак ҫӳҫӗ йӑлтах шуралса кайнӑ пек пулнӑ.

Тетя Полли впала в глубокую тоску, и ее седеющие волосы совсем побелели.

32-мӗш сыпӑк. «Тухӑр! Тупӑнчӗҫ!» // Феодосия Ишетер. М. Твен. Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени. Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 232 с.

Пичӗн икӗ енӗпе те унӑн муталанчӑк кӑвак сухал; сомбреро айӗнчен кӑтраланса тӑракӑн вӑрам тӑ кӑвак ҫӳҫӗ усӑнсӑ аннӑ, куҫӗсене вӑл симӗс куҫлӑхпа хупланӑ.

У него были густые белые бакенбарды; длинные седые волосы падали на плечи изпод шляпы; на нем были зеленые очки.

26-мӗш сыпӑк. Каллех Джо индеец // Феодосия Ишетер. М. Твен. Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени. Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 232 с.

Бекки унӑн хӑлхи патне каллех пӗшкӗнчӗ те, вӑл сывланипе Томӑн кӑтрарах ҫӳҫӗ вӗл-вӗл туса илчӗ, вара Бекки шӑппӑн: — Эпӗ… сире… юрататӑп! — терӗ.

Она наклонилась так близко, что от ее дыхания зашевелились волосы Тома, и шепнула: «Я — вас — люблю»!

7-мӗш сыпӑк. Сӑвӑса чуптарса ҫӳрени тата аманнӑ чӗре // Феодосия Ишетер. М. Твен. Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени. Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 232 с.

Качаканни пек сухалӗ унӑн хӑйӑр тӗслӗ, кӗске кастарнӑ ҫӳҫӗ те ҫавӑн тӗслех.

С рыжеватой козлиной бородкой и коротко подстриженными рыжеватыми волосами,.

4-мӗш сыпӑк. Вырсарникунхи шкулта «Мухтанса хӑтланни» // Феодосия Ишетер. М. Твен. Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени. Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 232 с.

Ҫӳҫӗ ҫилпе вӗлкӗшет.

Куҫарса пулӑш

Лаох // Василий Алентей. Василий Алентей. Лаох. Хырсем ӗмӗрех ем-ешӗл. Повестьсем. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1970

Унӑн ылтӑн ҫӳҫӗ лампа умӗнче ҫиҫсе илчӗ, «Палларӑм. У-у-у!

Куҫарса пулӑш

Лаох // Василий Алентей. Василий Алентей. Лаох. Хырсем ӗмӗрех ем-ешӗл. Повестьсем. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1970

Хӑш-пӗр чӑваш прозаикӗсен йӑлӑхтармӑш йӑла пур: персонажсене вӗсем, тӗк тӑратса, тумӗнчен пуҫласа куҫӗпе ҫӳҫӗ мӗн тӗслине кӑтартиччен йӑлт «сӑнласа» параҫҫӗ, вара чӗрӗ сӑнар вырӑнне турӑш ҫинчи евӗр сӑн пулса тухать.

Куҫарса пулӑш

1962 ҫулхи чӑваш литератури. Прозӑ // Г. Я. Хлебников. «Вопросы чувашского языкознания и литературоведения». Ученые записки, выпуск XXVI, Чебоксары — 1963. 206–226 стр.

Вӑрман тенине илтсенех, Энтрей ҫанҫурӑмӗ сӑрлатса кайрӗ, ҫӳҫӗ вирелле тӑнӑ пек туйӑнчӗ.

Услышав о лесе, у Андрея пробежала дрожь по всему телу, ему показалось, что волосы встали дыбом.

Ӳпне ҫӑпан // Вир Мӗтри. Вир Мӗтри. Хӗрлӗ гварди. — Шупашкар, 1980

Кӑвакарнӑ ҫӳҫӗ мӗлке пек сапаланнӑ.

Седые волосы растрепались, как у кисточки.

Ӳпне ҫӑпан // Вир Мӗтри. Вир Мӗтри. Хӗрлӗ гварди. — Шупашкар, 1980

Поэт пуҫне сулнӑ май, хура ҫӳҫӗ ҫамки ҫине анса кайсан виҫӗ пӳрнипе каялла майлаштарса хурса пӳлӗме чӗтреттерсе янраттарчӗ.

Куҫарса пулӑш

Вутра ҫунман уртӑш // Анатоли Ырьят. «Канаш», 11-21№

7. Хӗрлӗ шӑрчӑкӗ вӑрҫа кайма хатӗрленнӗ лашасем евӗрлехчӗ; унӑн пуҫӗсем ҫинче — ылтӑн пуҫкӑшӑль пекки, пичӗ — этем пичӗ пек; 8. ҫӳҫӗ — хӗрарӑм ҫӳҫӗ пек; шӑлӗсем — арӑслан шӑлӗ пек; 9. хытӑ тирӗ — вӑрҫӑ тумтирӗ пек, тимӗр тумтир пек; ҫуначӗсем шавлани — темӗн чухлӗ урхамах вӑрҫа вирхӗнсе пынӑ чухне ҫар ураписем шалтӑртатнӑ пек.

7. По виду своему саранча была подобна коням, приготовленным на войну; и на головах у ней как бы венцы, похожие на золотые, лица же ее - как лица человеческие; 8. и волосы у ней - как волосы у женщин, а зубы у ней были, как у львов. 9. На ней были брони, как бы брони железные, а шум от крыльев ее - как стук от колесниц, когда множество коней бежит на войну;

Ӳлӗм 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

14. Пуҫӗ те, ҫӳҫӗ те Унӑн шурӑ ҫӑм пек, юр пек шап-шурӑччӗ; куҫӗсем вут ҫулӑмӗ пекехчӗ.

14. глава Его и волосы белы, как белая волна, как снег; и очи Его, как пламень огненный;

Ӳлӗм 1 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

6. Ҫап-ҫамрӑк хӗрсем, тин ҫеҫ каччипе мӑшӑрланнӑскерсем, тин ҫеҫ туя ларнӑскерсем, чунтан савӑнас вырӑнне хурланса йӗме пуҫланӑ, сӗрӗшпе сӗрӗннӗрен ырӑ шӑршӑ саракан ҫӳҫӗ ҫине кӗл сапнӑ, ӗнтӗ вӗсене ҫарамас халлӗнех хӑваласа пынӑ, туй юрри юрлас вырӑнне вӗсем, ют йӑх ҫыннисем асаплантарса-хӗнесе пынӑран, ыттисемпе пӗрле кӑшкӑрса макӑрнӑ.

6. Отроковицы, только что сочетавшиеся супружеским союзом и вошедшие в брачный чертог, вместо ликования начали плач, посыпали пеплом благоухавшие от мастей волосы, были ведены непокрытыми, и вместо брачных песней поднимали общий вопль, будучи мучимы истязаниями иноплеменных.

3 Мак 4 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

13. Унтан ӑна тепӗр ар курӑннӑ: илемӗ унӑн — кӑвакарнӑ ҫӳҫӗ те мухтав, аслӑлӑхӗ — тӗлӗнмеллипех тӗлӗнмелле.

13. Потом явился другой муж, украшенный сединами и славою, окруженный дивным и необычайным величием.

2 Мак 15 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

9. Ютсем унӑн вӑйне ӗмсе тӑнӑ — вӑл ӑна сисмен; ӗнтӗ ҫӳҫӗ кӑвакарнӑ — ҫакна хӑй те пӗлмест.

9. Чужие пожирали силу его и он не замечал; седина покрыла его, а он не знает.

Ос 7 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

9. Юлашкинчен эпӗ ҫакна куртӑм: аслӑ пукансем лартса тухнӑччӗ, Кунӗсемпе Авалхискерӗ аслӑ пукан ҫине ларчӗ; Унӑн тумтирӗ — шурӑ юр пек, Унӑн ҫӳҫӗ — шуратнӑ таса ҫӑм пек; Унӑн аслӑ пуканӗ — ялкӑшакан ҫулӑм пек, Унӑн кустӑрмисем — ҫунакан вут-ҫулӑм.

9. Видел я, наконец, что поставлены были престолы, и воссел Ветхий днями; одеяние на Нем было бело, как снег, и волосы главы Его - как чистая волна; престол Его - как пламя огня, колеса Его - пылающий огонь.

Дан 7 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

94. Ӗнтӗ сатрапсем, хула пуҫлӑхӗсем, ҫарпуҫсем тата патшана канаш парса тӑракансем пуҫтарӑннӑ та, пӑхнӑ та — ку арсене вут-ҫулӑм нимӗн те тӑвайман иккен: пуҫ ҫинчи ҫӳҫӗ те ӗнмен вӗсен, тумтирӗ те тӗрӗс-тӗкелех, ҫунӑк шӑрши те пулин кӗмест вӗсенчен.

94. И, собравшись, сатрапы, наместники, военачальники и советники царя усмотрели, что над телами мужей сих огонь не имел силы, и волосы на голове не опалены, и одежды их не изменились, и даже запаха огня не было от них.

Дан 3 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.