Шырав
Шырав ĕçĕ:
Троекуров кунсӑр пуҫне тата халал тивӗҫӗпе хӑйне куҫмалла пулнӑ именипе тивӗҫсӗр усӑ курса тупӑш илсе пурӑннӑшӑн Дубровскирен укҫа шыраса илме ыйтать пулин те, ун пирки ҫапла шутламалла: тахҫантанпа ку вырӑнта пурӑнакан ҫынсем каланӑ тӑрӑх ку имени темиҫе ҫул хушши господа Дубровскисен аллинче пулни паллах, ун пирки иккӗленмелли те ҫук, имение тытса тӑрасси енӗпе хирӗҫӳ-мӗн те пулман, суда тӑратнӑ ӗҫре Троекуров господин ку вӑхӑтчен ҫак именипе Дубровскисем тивӗҫсӗр усӑ курса пурӑнни ҫинчен мӗнле те пулин прошени пани курӑнмасть, тата кам та пулин ют ҫӗр ҫине тыр-пул акать, е пӳрт-ҫурт ҫавӑрать пулсан, ҫавӑн ҫинчен тивӗҫсӗрлӗхне кӑтартса, хута кӗме ыйтакан тупӑнсассӑн, ку ӗҫ чӑннипех те ҫавӑн пек иккенне тӗрӗслесе палӑртнӑ хыҫҫӑн — тивӗҫлӗ ҫыннине ҫав ҫӗре акнӑ тыр-пулӗ, ҫурт-йӗрӗ, карти-вӗрли мӗнӗпех илсе памалла, ҫавӑнпа та генерал-аншеф Троекуров — гварди поручикӗнчен Дубровскирен шыракан укҫана илмелле мар тӑвас, мӗншӗн тесен пӗтӗм именийӗ, япалийӗ-мӗнӗпех Дубровскирен ун аллине куҫать.
II сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949
Халӗ ӗнтӗ вӗсем хирӗҫӳпе усӑ курма тытӑннине Дубровский уҫҫӑнах курать те, вӑрҫӑ йӑли-йӗркине пӑхмасӑрах, тыткӑна лекнӗ ҫынсене унӑн ращинче хӑйсемех каснӑ хулӑсемпе вӗрентсе илме шут тытать, лашасене туртса илсе вӗсемпе ӗҫре усӑ курма хушать.
I сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949
«4. Енчен те Чӑваш Республикин ачасем валли социаллӑ инфратытӑм туса хуракан патшалӑх организацийӗ е муниципалитет организацийӗ хӑйне ҫирӗплетсе панӑ харпӑрлӑх объекчӗсене арендӑна, тӳлевсӗр усӑ курма парать пулсан, учредителӗн арендӑна парасси ҫинчен калакан договора тата тӳлевсӗр усӑ курма парасси ҫинчен калакан договора тӑвиччен ҫав договорсене туни ачасен кулленхи пурнӑҫӗ, вӗренӗвӗ, аталанӑвӗпе канӑвӗ ҫине тата вӗсен сывлӑхне ҫирӗплетес, вӗсене медицина пулӑшӑвӗ парас, ачасем чирлессине асӑрхаттарас, вӗсене социаллӑ хӳтлӗх парас тата вӗсен социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерес ӗҫсем ҫине мӗнлерех витӗм кӳме пултарнине хак парас ӗҫе ҫак статьян 1-мӗш пайӗпе палӑртнӑ йӗркепе туса ирттермелле.
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче ачасене социаллӑ пулӑшу парасси ҫинчен" саккунӗн 101 статйине улшӑну кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №62 от 20 сентября 2018 г.
1. Промышленность технопаркӗ тата промышленность технопаркӗн управляющи компанийӗ Раҫҫей Федерацийӗн Правительстви палӑртнӑ требованисене тата Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗ палӑртнӑ хушма требованисене тивӗҫтернӗ чухне промышленность технопаркӗн управляющи компанийӗ тата промышленность технопаркӗн тытӑмӗнче шутланакан технологи инфратытӑмӗн тата промышленность инфратытӑмӗн объекчӗсемпе усӑ куракан, промышленность енӗпе ӗҫ-хӗл пурнӑҫлакан субъектсем тӗлӗшпе ҫак Саккунпа тата Чӑваш Республикин ытти саккунӗсемпе палӑртнӑ, промышленность енӗпе пурнӑҫлакан ӗҫ-хӗле хавхалантармалли майсемпе усӑ курас ӗҫе Чӑваш Республикин нормативлӑ право акчӗпе палӑртнӑ йӗрке тӑрӑх туса пыраҫҫӗ.
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинчи промышленность политики ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №59 от 20 сентября 2018 г.
ӑшӑпа тивӗҫтермелли ӗҫӗн хак зонисене кӗртмен поселенисенче, хула округӗсенче ӑшӑпа тивӗҫтерекен организацисене, ӑшӑ сечӗсен организацийӗсене тата ӑшӑпа усӑ куракансене пӗлтерсе тӑрас тӗллевпе ӑшӑ энергийӗн (хӑвачӗн) хакӗн шайне шутласа палӑртас ӗҫе тата ӑна информаципе телекоммуникацин «Интернет» сетӗнчи официаллӑ сайтра вырнаҫтарас ӗҫе тивӗҫтереҫҫӗ, ӑшӑ энергийӗн (хӑвачӗн) хакӗн ҫав шайне ӑшӑпа тивӗҫтермелли ӗҫӗн хак зонисенче ӑшӑ энергийӗн (хӑвачӗн) хакӗн ҫӳл шайне палӑртма Раҫҫей Федерацийӗн Правительстви ҫирӗплетнӗ правилӑсемпе, ӑшӑ энергийӗн (хӑвачӗн) хакӗн ҫӳл шайне индексацилемелли правилӑсене кӗртсе, котельнӑйсемпе ӑшӑ сечӗсен ӗҫӗн техникӑпа экономика параметрӗсемпе (вӗсемпе ӑшӑ энергийӗн (хӑвачӗн) хакӗн ҫӳл шайне шутласа палӑртма усӑ кураҫҫӗ) килӗшӳллӗн палӑртаҫҫӗ;»;
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче хаксене (тарифсене) патшалӑх тытса пымалли йӗрке ҫинчен" саккунӗн 21 статйине улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №58 от 20 сентября 2018 г.
4) 10 статьян 1-мӗш пайӗн 26-мӗш пунктне «, харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объектне е сад ҫуртне тума е юсаса ҫӗнетме палӑртни ҫинчен пӗлтернинче кӑтартнӑ харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объекчӗн е сад ҫурчӗн виҫисем палӑртнӑ виҫесемпе тата ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объектне е сад ҫуртне вырнаҫтарма ирӗк панипе килӗшсе тӑни ҫинчен пӗлтернине, харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объектне е сад ҫуртне тума е юсаса ҫӗнетме палӑртни ҫинчен пӗлтернинче кӑтартнӑ харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объекчӗн е сад ҫурчӗн виҫисем палӑртнӑ виҫесемпе килӗшсе тӑманни тата ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объектне е сад ҫуртне вырнаҫтарма юраманни ҫинчен пӗлтернине, харпӑр хӑй вӑйӗпе туса лартнӑ е юсаса ҫӗнетнӗ ҫурт-йӗр объекчӗ е сад ҫурчӗ хула округӗн территорийӗнче вырнаҫнӑ ҫӗр лаптӑкӗсем ҫинче харпӑр хӑй вӑйӗпе лартакан ҫурт-йӗр объекчӗсене е сад ҫурчӗсене тунӑ е юсаса ҫӗнетнӗ чухне хула строительстви ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен калакан саккунсен требованийӗсемпе килӗшсе тӑни е килӗшсе тӑманни ҫинчен пӗлтернине ярса парасси, Раҫҫей Федерацийӗн гражданла саккунӗсемпе килӗшӳллӗн хӑй ирӗккӗн туса лартнӑ ҫурт-йӗре пӑсасси ҫинчен калакан йышӑнӑва, хӑй ирӗккӗн туса лартнӑ ҫурт-йӗре пӑсасси е ӑна палӑртнӑ требованисемпе килӗшсе тӑмалла тӑвасси ҫинчен калакан йышӑнӑва, тӗллевлӗн усӑ курман е Раҫҫей Федерацийӗн саккунӗсене пӑсса усӑ куракан ҫӗр лаптӑкне тытса илесси ҫинчен калакан йышӑнӑва тӑвасси, Раҫҫей Федерацийӗн Хула строительствин кодексӗпе пӑхса хӑварнӑ тӗслӗхсенче хӑй ирӗккӗн туса лартнӑ ҫурт-йӗре пӑсасси е ӑна палӑртнӑ требованисемпе килӗшсе тӑмалла тӑвасси ҫинчен калакан йышӑнусем тӑвасси» сӑмахсем хушса хурас;
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче вырӑнти хӑй тытӑмлӑха йӗркелесси ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №55 от 20 сентября 2018 г.
«5. Раҫҫей Федерацийӗн саккунӗсемпе килӗшӳллӗн комисси ҫӗрпе усӑ курмалли тата ҫурт-йӗр лартмалли правилӑсен проектне туса хатӗрлес ӗҫе йӗркелессине, унта улшӑнусем кӗртессине, муниципалитет пӗрлӗхӗн вырӑнти администраци пуҫлӑхне йышӑнусем тума ҫӗрпе усӑ курмалли тата ҫурт-йӗр лартмалли правилӑсене парассине тивӗҫтерет.
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикин территорийӗнче энерги перекетлесси тата энергетика тухӑҫлӑхне ӳстересси ҫинчен» саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №54 от 20 сентября 2018 г.
Ҫак пунктӑн иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш абзацӗсемпе палӑртнӑ 3 процент чухлӗ налук ставкипе усӑ курмалли условисене пӑссан налук тӳлекен унпа усӑ курмалли правӑна ҫухатнӑ шутланать тата унӑн налука асӑннӑ условисене пӑснӑ налук тапхӑрӗшӗн Раҫҫей Федерацийӗн Налук кодексӗн 34620 статйин 1-мӗш пункчӗпе пӑхса хӑварнӑ налук ставкипе тӳлесе татмалла.»;
3 процент чухлӗ налук ставкипе усӑ курмалли правӑна налук тӳлекен Раҫҫей Федерацийӗн Финанс министерстви ҫирӗплетнӗ формӑпа налук хумалли ҫӑмӑллатнӑ тытӑмпа усӑ куракан организацисен тата уйрӑм предпринимательсен тупӑшӗсене тата тӑкакӗсене шута илмелли кӗнекене налук органне тӑратса ӗнентерет.
«коммерциллӗ мар сад юлташлӑхӗсене тата (е) коммерциллӗ мар пахча юлташлӑхӗсене ҫӗр айӗнчи шывсене (вӗсемпе ҫав хуҫалӑхсене хуҫалӑхпа йӑла тӗллевӗсем валли шывпа тивӗҫтерме усӑ кураҫҫӗ) уҫласа кӑларас тӗллевпе ҫӗр айӗнчи вырӑн пӗлтерӗшлӗ пуянлӑхсен лаптӑкӗпе усӑ курма ирӗк парасси ҫинчен;
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче ҫутҫанталӑкпа усӑ курасси ҫинчен" саккунӗн 10 тата 111 статйисене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №18 от 30 марта 2018 г.
1) пурте усӑ куракан территорисене тытса тӑрас ӗҫе тата ҫав территорисемпе усӑ курмалли йӗркене;1) содержания территорий общего пользования и порядка пользования такими территориями;
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче вырӑнти хӑй тытӑмлӑха йӗркелесси ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №9 от 13 февраля 2018 г.
8. Чӑваш Республикин стратегилле планлас ӗҫ докуменчӗсен тӗп положенийӗсем ҫинчен калакан информаци уҫҫӑнлӑхне тата унпа пурте усӑ курма пултарассине тивӗҫтерес тӗллевпе вӗсен проекчӗсене Чӑваш Республикин стратегилле планлас ӗҫ докуменчӗсене туса хатӗрлессишӗн яваплӑ Чӑваш Республикин ӗҫ тӑвакан власть органӗн официаллӑ сайтне, ҫавӑн пекех «Интернет» информаципе телекоммуникаци сетӗнчи стратегилле планлас ӗҫӗн пурте усӑ курма пултаракан информаци ресурсне вырнаҫтармалла.
Чӑваш Республикинче стратегилле планлас ӗҫ ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №4 от 13 февраля 2018 г.
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикинче граждансен сывлӑхне сыхласси ҫинчен» 2012 ҫулхи юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнчи 59 №-лӗ саккунӗн («Республика» хаҫат, 2012, юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗ; Чӑваш Республикин Саккунӗсен пуххи, 2013, 5, 10 №-сем; 2014, 12 №; 2016, 10 №; 2017, 2, 9 №-сем; «Республика» хаҫат, 2017, раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗ; 2018, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗ, юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗ) 7 статйин 5-мӗш пунктне улшӑну кӗртес, унти «тата ӑна пурӑнакан граждансемшӗн усӑ курма меллӗрех тӑвассине тивӗҫтересси» сӑмахсене «, ӑна пахалӑхпа тата усӑ курма меллӗрех тӑвассипе тивӗҫтересси» сӑмахсемпе улӑштарас.
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикинче граждансен сывлӑхне сыхласси ҫинчен» саккунӗн 7 статйине улшӑну кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №23 от 07 марта 2019 г.
Енчен те ку япалапа 13 ҫул усӑ курман пулсан, халӗ усӑ курмасси каламасӑрах паллӑ.Если тебе в течение тринадцати лет не пригодился этот диплом, впредь подавно он не пригодится.
Вуннӑмӗш курӑну // Владислав Николаев. Килти архив
Тепӗр ҫын пур, ҫав ҫын сире эпӗ ывӑлсемпе пӗрле усӑ тунинчен ытларах усӑ кӳнӗ пулӗ, тен.Есть еще один человек, которому вы, быть может, обязаны больше, чем мне и моим ребятам.
30-мӗш сыпӑк. Томпа Бекки ҫӗр ӑшӗнчи шӑтӑкра // Феодосия Ишетер. М. Твен. Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени. Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 232 с.
электрооборудование вырнаҫтарнӑ тата унпа усӑ курнӑ чух правилӑсене пӑхӑнманран - 2 (пӗлтӗр - 1), кӑмака тунӑ тата унпа усӑ курнӑ чух правилӑсене пӑснӑран - 2 (4), вутпа асӑрханусӑр пулнӑран - 6 (1), хӑй тӗллӗн хыпса илнӗрен - 1 (0).
Типӗ курӑка чӗртни кил-ҫуртсӑр та хӑварать // Пирӗн пурнӑҫ. Пирӗн пурнӑҫ, 2019.04.26
Ҫавӑнпа та И.А. Андреевпа Ю.М. Виноградов ҫырнӑ орфографи словарӗпе усӑ курма пӑрахса 1938 ҫулта йышӑннӑ Чӑваш чӗлхин орфографи словарӗпе усӑ курма пуҫламалла.
Тӳнтерле орфографи пирки тӳр сӑмах // Л.Е. Андреев-Лесник. https://chuvash.org/content/4820-%D0%A2% ... D1%85.html
«Усӑ курччӑр, ӗҫлеччӗр. Хавшанӑ сывлӑхпа халь тем туса пулӑшаймастӑп ӗнтӗ вӗсене. Ман уссӑм ҫавӑ пултӑр кӳршӗ-аршӑшӑн, ял-йышшӑн», — тет вӑл ӑшӑ кӑмӑлпа.
Шураҫка // Николай Ларионов. https://chuvash.org/lib/haylav/7331.1.html
Сахал тупӑшлӑ граждансене усӑ курма меллӗ майпа арендӑна паракан пурӑнмалли ҫурт-йӗр рынокне йӗркелес ӗҫ малалла тӑсӑлать, патшалӑхӑн коммерциллӗ майпа усӑ куракан пурӑнмалли ҫурт-йӗр фондне йӗркелемелли вырӑн анлӑланать.
Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашне янӑ Ҫыру (2013) // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/chuv/hierarhy.aspx?gui ... 65c49c7222
Пурнӑҫ ҫакна кӑтартса парать: чару майӗсем ҫак ӗҫре кӗтнӗ пек усӑ памаҫҫӗ, уссинчен ытларах сиен кӳреҫҫӗ.
Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашне янӑ Ҫыру (2013) // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/chuv/hierarhy.aspx?gui ... 65c49c7222