Шырав
Шырав ĕçĕ:
— Хальхи вӑхӑтра ГЭС вӑйӗпе усӑ курасси ҫинчен мар, ҫав вӑйпа усӑ куракансем — ҫынсем — ҫинчен шухӑшлани кирлӗрех тесе шутлатӑп эпӗ — витӗмлӗ сӑмахсемпе калаҫма пуҫларӗ Виктор, вара, секретарь йӑл кулнине асӑрхаса, хушса хучӗ:
III // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.
Ак ҫакӑ мӑкӑрӑлса тухнӑ вырӑнсем, ҫакӑ йӗрсем, — наука ҫапла калать, хаклӑ Квейс, — ҫав вырӑс йӑхӗсем, юн хутӑшса пынине пула, юлашкинчен, чӑннипе каласан, идиотсем пулса кайнине пӗлтереҫҫӗ; вӗсемпе ӗҫ выльӑхӗпе усӑ курнӑ пек ҫеҫ усӑ курма пулать.
XXII // Феодосия Ишетер. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; пӗрремӗш кӗнеке; вырӑсларан Феодосия Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 382 с.
Кун йӗркинче тӗрлӗ темӑсем пулчӗҫ: 2019 ҫулта Чӑваш Республикинче «Экологи» наци проекчӗ мӗнле пурнӑҫланса пыни; республика территорийӗнче пурӑнакан граждансене тӳлевсӗр юридици пулӑшӑвӗпе тивӗҫтересси; 2019-2020 ҫулсенчи кӗркуннехи-хӗллехи тапхӑрта уйрӑм кил-ҫуртсенче тата хваттерсенче газ оборудованийӗпе усӑ курнӑ чухне хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерес мерӑсем пирки; банксен карттисемпе, мобильлӗ ҫыхӑну хатӗрӗсемпе усӑ курса, Интернет урлӑ тӑвакан ултавлӑ ӗҫсенчен асӑрханасси; республикӑри ял, хула тӑрӑхӗсенче йӗркене пӑснине профилактикӑлас тӗлӗшпе ӗҫлекен канашсен ӗҫӗ-хӗлӗн пӗтӗмлетӗвӗ.
Вӑрмар районӗнче икӗ ФАП уҫӑлчӗ // И.ДАНИЛОВА. http://gazeta1931.ru/gazeta/3525-v-rmar- ... -fap-u-lch
Ӗҫлеме — намӑс, ӗҫ вӑл ногаец-тарҫа тата хӗрарӑма кӑна килӗшет: ҫакна казак чунтан ӗненсе тӑрать пулин те, вӑл хӑй усӑ куракан мӗнпур япаласем, «хамӑн» тесе шутлаканскерсем пурте ҫав ӗҫӗн ҫимӗҫӗсем пулнине, тарҫӑ вырӑнче шутланакан хӗрарӑм, — амӑшӗ е арӑмӗ, — вӑл усӑ куракан пур япаласене те унран туртса илме пултарнине, уҫҫӑнах мар пулин те, чиперех туйса тӑрать.
IV // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.
Ҫӗнӗ вырӑна куҫнисен усӑ куракан ҫӗр нумай тесе Кивӗ Эйпеҫ халӑхӗ ҫӗнӗ ҫӗрсемпе усӑ курма тата 6 хуҫалӑха йышӑннӑ: Митрофан (вырӑс тимӗрҫӗ), ун ывӑлӗ Василий, Кнеҫ Павӑлӗ - ывӑлӗ Сахаркка, Йӑнтӑк Павӑлӗ (Йӑншӑк) Пракуҫӗ, Тӑрна Кӗркури Хветӗрӗ, Симун Якурӗ, Тӗнне Павӑлӗ.
Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗ пуҫланса кайни // Ф.М.БАЙДУГАНОВ, Н.П.МУСТАЕВ. «Елчӗк Ен», 2014.06.14
Ял халӑхӗ пуҫтарӑнса шӑпа янӑ: 36 хуҫалӑх Кивӗ Эйпеҫ ялӗ таврашӗнчи ҫӗрсемпе усӑ курмалла,36 хуҫалӑхӑн вара ҫӗнӗ ҫӗрсемпе усӑ курса пурӑнма тытӑнмалла.
Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗ пуҫланса кайни // Ф.М.БАЙДУГАНОВ, Н.П.МУСТАЕВ. «Елчӗк Ен», 2014.06.14
Ҫав вӑхӑтрах Аслӑ Пӑла юхан шывӗн кӑнтӑр енче, Мӑрселпе Исеккел ялӗсен усӑ куракан ҫӗрӗсенчен иртсен, хальхи Лаш Таяпа ялӗ еннелле усӑ курман пушӑ ҫӗрсем пурри ҫинчен асӑннӑ.
Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗ пуҫланса кайни // Ф.М.БАЙДУГАНОВ, Н.П.МУСТАЕВ. «Елчӗк Ен», 2014.06.14
Куратӑн-и, ун шухӑшӗсем лайӑх мар пулин те, вӗсенчен ҫынна усӑ пулнӑ: сана усӑ пулнӑ вӗт?!Видишь, у нее были дурные мысли, но из них выходила польза человеку: ведь тебе вышла польза?
III // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ҫапла вара, хӑйсем юратнӑ наукӑна усӑ тӑвас тесе, — вӗсем медицинӑна ятлама питӗ юратаҫҫӗ, анчах вӗсем хӑйсен мӗнпур вӑйне медицинӑна усӑ кӳрес тесе параҫҫӗ, — пуянлӑх та, ытлӑн-ҫитлӗн пурӑнасси те кирлӗ мар вӗсене, вӗсем госпитальсенче наукӑшӑн интереслӗ сӑнавсем туса лараҫҫӗ, шапасем касаҫҫӗ, ҫулсерен ҫӗршер вилӗ касса уҫаҫҫӗ тата, май килсенех, хими лабораторийӗсем туса лартаҫҫӗ.
II // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Михаил Иваныч Верочка сӑмахне пӗчӗк ача пекех итлет; Верочка ӑна вулама хушать те, — вӑл вара экзамена хатӗрленнӗ пекех тӑрӑшса вулать; вуласа вӑл нумаях усӑ курайман, ҫапах та мӗн чухлӗ те пулин усӑ курнах; Верочка ӑна калаҫусемпе пулӑшма тӑрӑшнӑ, — калаҫусем ӑна кӗнеке вуланинчен ӑнланмалларах пулнӑ, вӑл кӑшт кӑна ҫитӗнӳсем тунӑ, ерипен питӗ пӗчӗк ҫитӗнӳсем тунӑ, ҫапах та тунӑ-тунах.
IX // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ҫав йытӑ тирӗсенчен сӑран тӑвасси ҫинчен ман пуҫа пысӑк шухӑш пырса кӗрсен — эпӗ икӗ талӑк харӑсах ҫывӑраймарӑм, пуҫа ватсах шухӑшларӑм: манӑн ҫак шухӑш государствӑна укҫа енчен мӗнле усӑ парать, пуринчен ытла, мана мӗнле усӑ пулать?
XVI сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.
Илемлӗ, ӗҫлӗ пурнӑҫпа пурӑннӑ, халӑха каланӑ пек каласан, ҫынсемшӗн ҫак ватӑ тимӗрҫ хӑйӗн пысӑк аллипе усӑ тунӑ чухлӗ усӑ тума кашнинех тур хуштӑрччӗ.
VIII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.
Ҫакна кӗтсе пурӑннӑ вӑхӑтра вӑл, провинцире ултавпа та взяткӑпа пурӑнмалли теорипе усӑ курайманскер, ҫав теорипе Петербургра кашни утӑмрах усӑ курма пикеннӗ, официальнӑй ҫынсемпе ҫывӑх пулманран, вӑл хӑйӗн тусӗсенех улталанӑ.
III сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956
«Академи ӗҫ-хӗлне анлӑлатни питех те кирлӗ, ҫакӑ наукӑпа техникӑна малалла аталантарма пысӑк усӑ кӳрӗ. Наука техникӑна мӗн кирлине шута илӗ, техника вара наукӑри ҫӗнӗлӗхсемпе усӑ курма пултарӗ», — тенӗ Крылов.
Ҫирӗм улттӑмӗш пай // Галина Матвеева. Яновская, Жозефина Исаковна. Карап ӑсти: повесть; вырӑсларан Г. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2012. — 205 с.
«Астрономсем тӳпери ҫӑлтӑрсен куҫӑмне тӗпченӗ чух усӑ куракан математика тӗпчевӗсемпе усӑ курса эпӗ тинӗсри пулӑмсене ӑнӑҫлӑ тишкерме май тупрӑм», — тесе ҫырнӑ вӑл.
Вунпиллӗкмӗш пай // Галина Матвеева. Яновская, Жозефина Исаковна. Карап ӑсти: повесть; вырӑсларан Г. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2012. — 205 с.
Вӑл хӑйне ҫеҫ асӑрхать, хӑйне усӑ кӳмешкӗн вӑл ҫак вырӑна кӗме тӑрӑшнӑ, хӑйне усӑ кӳресшӗн вӑл чи юлашки минутченех нацизмшӑн тӑрӑшать ӗнтӗ.
Смотритель // Леонид Агаков. Юлиус Фучик. Асаплӑ вилӗм уменхи сӑмах. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953
Троекуров кунсӑр пуҫне тата халал тивӗҫӗпе хӑйне куҫмалла пулнӑ именипе тивӗҫсӗр усӑ курса тупӑш илсе пурӑннӑшӑн Дубровскирен укҫа шыраса илме ыйтать пулин те, ун пирки ҫапла шутламалла: тахҫантанпа ку вырӑнта пурӑнакан ҫынсем каланӑ тӑрӑх ку имени темиҫе ҫул хушши господа Дубровскисен аллинче пулни паллах, ун пирки иккӗленмелли те ҫук, имение тытса тӑрасси енӗпе хирӗҫӳ-мӗн те пулман, суда тӑратнӑ ӗҫре Троекуров господин ку вӑхӑтчен ҫак именипе Дубровскисем тивӗҫсӗр усӑ курса пурӑнни ҫинчен мӗнле те пулин прошени пани курӑнмасть, тата кам та пулин ют ҫӗр ҫине тыр-пул акать, е пӳрт-ҫурт ҫавӑрать пулсан, ҫавӑн ҫинчен тивӗҫсӗрлӗхне кӑтартса, хута кӗме ыйтакан тупӑнсассӑн, ку ӗҫ чӑннипех те ҫавӑн пек иккенне тӗрӗслесе палӑртнӑ хыҫҫӑн — тивӗҫлӗ ҫыннине ҫав ҫӗре акнӑ тыр-пулӗ, ҫурт-йӗрӗ, карти-вӗрли мӗнӗпех илсе памалла, ҫавӑнпа та генерал-аншеф Троекуров — гварди поручикӗнчен Дубровскирен шыракан укҫана илмелле мар тӑвас, мӗншӗн тесен пӗтӗм именийӗ, япалийӗ-мӗнӗпех Дубровскирен ун аллине куҫать.
II сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949
Халӗ ӗнтӗ вӗсем хирӗҫӳпе усӑ курма тытӑннине Дубровский уҫҫӑнах курать те, вӑрҫӑ йӑли-йӗркине пӑхмасӑрах, тыткӑна лекнӗ ҫынсене унӑн ращинче хӑйсемех каснӑ хулӑсемпе вӗрентсе илме шут тытать, лашасене туртса илсе вӗсемпе ӗҫре усӑ курма хушать.
I сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949
«4. Енчен те Чӑваш Республикин ачасем валли социаллӑ инфратытӑм туса хуракан патшалӑх организацийӗ е муниципалитет организацийӗ хӑйне ҫирӗплетсе панӑ харпӑрлӑх объекчӗсене арендӑна, тӳлевсӗр усӑ курма парать пулсан, учредителӗн арендӑна парасси ҫинчен калакан договора тата тӳлевсӗр усӑ курма парасси ҫинчен калакан договора тӑвиччен ҫав договорсене туни ачасен кулленхи пурнӑҫӗ, вӗренӗвӗ, аталанӑвӗпе канӑвӗ ҫине тата вӗсен сывлӑхне ҫирӗплетес, вӗсене медицина пулӑшӑвӗ парас, ачасем чирлессине асӑрхаттарас, вӗсене социаллӑ хӳтлӗх парас тата вӗсен социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерес ӗҫсем ҫине мӗнлерех витӗм кӳме пултарнине хак парас ӗҫе ҫак статьян 1-мӗш пайӗпе палӑртнӑ йӗркепе туса ирттермелле.
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче ачасене социаллӑ пулӑшу парасси ҫинчен" саккунӗн 101 статйине улшӑну кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №62 от 20 сентября 2018 г.
1. Промышленность технопаркӗ тата промышленность технопаркӗн управляющи компанийӗ Раҫҫей Федерацийӗн Правительстви палӑртнӑ требованисене тата Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗ палӑртнӑ хушма требованисене тивӗҫтернӗ чухне промышленность технопаркӗн управляющи компанийӗ тата промышленность технопаркӗн тытӑмӗнче шутланакан технологи инфратытӑмӗн тата промышленность инфратытӑмӗн объекчӗсемпе усӑ куракан, промышленность енӗпе ӗҫ-хӗл пурнӑҫлакан субъектсем тӗлӗшпе ҫак Саккунпа тата Чӑваш Республикин ытти саккунӗсемпе палӑртнӑ, промышленность енӗпе пурнӑҫлакан ӗҫ-хӗле хавхалантармалли майсемпе усӑ курас ӗҫе Чӑваш Республикин нормативлӑ право акчӗпе палӑртнӑ йӗрке тӑрӑх туса пыраҫҫӗ.
Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинчи промышленность политики ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №59 от 20 сентября 2018 г.