Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫыран хӗрринчи ҫӳллӗрех вырӑнсене вырнаҫса тӑнӑ казаксем, хӗрлисене кӑнтӑрла ҫыран патнелле куҫма памасӑр, вӗсен Дон хӗрринелле тухакан ҫулсем ҫинче кӗпӗрленнӗ ушкӑнӗсем ҫинелле вут-хӗм тӑкса тӑчӗҫ; анчах ку участокри сотньӑсенче ҫапӑҫма юрӑхлӑ мар казаксем (стариксемпе вунҫиччӗрен пуҫласа вунтӑхӑр ҫула ҫитичченхи ҫамрӑксем) пулнӑ пирки, вӗсем хӑйсем те, хӗрлисене хӗссе пырса, сулахай ҫыран тӑрӑх наступлени туса каясшӑн тӑрӑшмарӗҫ, ҫавӑнпа Дон урлӑ каҫасшӑн та тимлемерӗҫ.
XXIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Вӑл Дон хӗрринелле ҫывхарса пынӑҫемӗн беженецсен лавӗсем ытларах та ытларах курӑнма пуҫларӗҫ, пӑлхава ҫӗкленнӗ казаксем ҫуркунне Донӑн сулахай ҫыранӗ енне чакса кайнӑ чухнехи ӗҫсемех пулса иртеҫҫӗ: ҫеҫенхир тӑрӑх пур еннелле те килти ӑпӑр-тапӑр япаласене тиенӗ урапасемпе кӳмесем тӑсӑлаҫҫӗ, выльӑхсен пысӑк ушкӑнӗсем мӗкӗре-мӗкӗре иртеҫҫӗ, сурӑх кӗтӗвӗсем, похода тухнӑ кавалери пек, тусан мӑкӑрлантарса куҫаҫҫӗ…
XXII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Дон урлӑ каҫмалли вырӑнсене снарядсемпе патронсем турттарса каякан обозсем Гетман шляхӗ тӑрӑх куллен-кун хӗвеланӑҫ енчен тухӑҫалла тӑсӑлчӗҫ, Дон ҫывӑхӗнчи хуторсенче беженецсем курӑнма пуҫларӗҫ.
XXI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Дон ҫӗрӗ ҫине ҫитсе кӗрсен, вӗсем каллех хӑюллӑн ҫапӑҫма тытӑнаҫҫӗ, дезертирсем пачах сахалланаҫҫӗ; вӑтам Дон тӑрӑхӗнчи станицӑсенчен умлӑн-хыҫлӑнах ҫӗнӗ пополненисем килсе тӑма тапратаҫҫӗ.
XX // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Тури Дон тӑрӑхӗнчи повстанец-казаксем, кӑштахӑшӗ хоперсем те, малтанхи пекех Дон облаҫӗн тулашӗнче ҫапӑҫма кӑмӑл тумаҫҫӗ.
XX // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Усть-Медведицӑран чакса тухнӑ тӑшмана асар-писеррӗн хӳтерсе пынӑ май, Дон ҫарӗпе Тури Дон тӑрӑхӗнчи повстанецсен пӗрлешнӗ чаҫӗсем ҫурҫӗрелле ҫул тытрӗҫ.
XV // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Виҫҫӗмӗш кунне, ирпе ирех, 9-мӗш Дон полкӗнчи офицерсен разъезчӗ Дон патӗнче повстанецсен хуралӗ ҫине пырса тухрӗ.
V // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Аэропланпа ларса килнӗ Дон ҫарӗн офицерӗ Каменски станица патӗнче пуҫтарӑнса тӑнӑ ударлӑ ушкӑн чаҫӗсем ҫак кунсенчех хӗрлисен фронтне татса кӗрсе каясси, унтан Дон ҫарӗн Секретев генерал ертсе пыракан утлӑ дивизийӗ повстанецсемпе пӗрлешме тапранса килесси ҫинчен кӗскен пӗлтерчӗ.
III // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Кӑнтӑр фронтран хӗрлӗ ҫарсен пысӑк пайне туртса пынӑ Тури Дон восстанийӗ Дон ҫарӗн командованине хӑйӗн Новочеркасска хӳтӗлекен вӑйӗсене ирӗклӗн ҫӗнӗлле вырнаҫтарса тухма ҫеҫ мар, ҫапӑҫусенче тӗрӗсленнӗ ҫирӗпрех полксенчен — ытларах анатри казаксемпе калмӑк полкӗсенчен — Каменскипе Усть-Белокалитвенски станицисен районӗнче хӑватлӑ ударлӑ ушкӑн пухса тӑратма та май панӑ.
I // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Дон ҫинчи казаксен пурнӑҫне, граждан вӑрҫи ҫулӗсенче халӑхӑн тӗрлӗ социаллӑ сийӗсем хушшинче пулнӑ ҫивӗч класс кӗрешӗвне, шурӑ казаксен юхӑмне ҫапса аркатса Дон ҫинче Совет влаҫӗ туса хунине кӗнекере анлӑн та тарӑннӑн сӑнаса кӑтартнӑ.
Лӑпкӑ Дон. 4-мӗш кӗнеке // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
«Лӑпкӑ Дон» роман-эпопейӑна Дон тӑрӑхӗнче 1919—1922 ҫулсенче пулса иртнӗ ӗҫсене тӗпе хурсӑ ҫырнӑ.В основу романа-эпопеи «Тихий Дон» легли события на Дону в 1919-1922 годах.
Лӑпкӑ Дон. 4-мӗш кӗнеке // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Бригада, ҫапӑҫусене кӗре-кӗре, Донӑн сылтӑм ҫыранӗ тӑрӑх Казански станица ҫӗрӗнчен Усть-Хопер станицин хӗвеланӑҫ енчи пирвайхи хуторӗсем таран поход йӗркипе малалла куҫса пычӗ, сылтӑм флангӗпе Чир хуторӗсене йышӑнса илчӗ те унтан тин, Дон тӑрӑхӗнче пӗр-икӗ эрне чарӑнса тӑнӑ хыҫҫӑн, каялла кайма тухрӗ.
LXV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Дон леш енче пулемет сасси ҫилӗллӗн шатӑртатса тӑман, таҫтан туран — те Мигулински, те Казански станицӑсен ҫӗрӗсенчен — шыв тӑрӑх тупӑ сассисем вӑрӑммӑн кӗмсӗртетсе илтӗнмен пулсан, Дон хӗррине утӑ ҫулакансем килсе чарӑннӑ темелле: ытла та тӑнӑҫ курӑнать вӑрҫӑ вут-хӗмӗн линийӗ ҫинче Мӑн Кӑмрӑк повстанецӗсен сотни.
LXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Херлисен батарейисем Дон сӑрчӗсем мӑнаҫлӑн хуҫаланакан вырӑнтан каҫ пуличченех Дон леш еннелле персе тӑчӗҫ.
LXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Дон хӗрринчи ту шӑрчӗ тӑрӑх сайран сапаланса Дон айккипе Азов тинӗсӗ таранах тӑсӑлса каякан хурал куринкисем ҫинче кӑнтӑрла иртсен каллех хӗрлӗармеецсен разъезчӗсем курӑнчӗҫ.
LXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Хӑвна хытах хӗсме пуҫласан, Дон патне ҫитичченех чак, Вӗсене Усть-Хопертан Казански таран сылтӑм енчи хуторсене хӑваратпӑр та, хамӑр, Дон хӗрринче траншейӑсем чавса, оборона тытатпӑр.
LVIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Летчиксем Дон ҫарӗпе пӗрле Донец леш енне чакнӑ Тури Дон казакӗсенчен ҫырусем илсе килеҫҫӗ, Вешенскинчен унта лери казаксем валли тӑванӗ-хурӑнташӗсен ҫырӑвӗсене тиесе каяҫҫӗ.
LV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Дон хӗррипе тӑсӑлакан ҫул ҫинчи акшар тусанӗн пӑс пек шурӑ ҫивиттийӗ, инҫетре — сенкер акшар тӑвӗсен юпписем, вӗсен тӳпинче, кӑвак ҫилхеллӗ Дон шарлакӗ тӗлӗнче, аслӑ, тӳпе анлӑшӗн куҫпа виҫейми ҫӳллӗшӗнче — шурӑ пӗлӗт татӑкӗ, — ҫаксем пурте унӑн куҫӗ умне алӑпа тытса пӑхма май пур пек уҫҫӑн тухса тӑчӗҫ.
LIV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Сулахай сулӑмлӑ казаксем, Донран яланлӑхах уйрӑлса, хӑйсем патӗнче коммунистсемсӗр совет влаҫӗ майлӑ власть туса хума вӑрттӑн ӗмӗтленекенскерсем, Донец еннелле кайса Дон ҫарӗпе пӗрлешес пирки уҫҫӑнах шухӑшлакан Кудинов ура лартма хатӗрленеҫҫӗ.
XLII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.
Хӗрлисен батарейи, хирти йӗтем ҫинче маскировка туса, сылтӑм ҫыран хӗрринче пухӑнакан повстанецсем ҫине Крутовскинчен Дон ҫумӗпе кӑнтӑралла кукӑрӑлса кӗрекен ту юппинчен кашни кун ир пуҫласа каҫчен тупӑсемпе персе тӑрса Мускав полкне пулӑшрӗ, унтан Дон леш енче вырнаҫнӑ Елански хуторӗ ҫине снарядсем тӑкма тапратрӗ.
XXXIX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.