Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Кӗркунне вара, апрель, май уйӑхӗсенче, чӗреслетсе ҫумӑр ҫуса тӑрать.

Осенью, то есть в апреле и в мае, там идут частые проливные дожди.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Кӗркунне килсе ҫитрӗ.

Наступала осень.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Ҫав ҫутӑ кӗркунне ҫил-тӑвӑллӑ ҫумӑр, вӑрҫӑ тата ҫӗнӗ стройкӑсенчи цемент шӑрши пит те вӑйлӑн кӗнӗ.

В ту светлую осень крепко пахло грозами, войнами и цементом новостроек.

Вӑрҫӑ секречӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар, Аркадий Петрович. Вӑрҫӑ секречӗ: [повеҫ] / А. П. Гайдар. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 175 с.

— Кала-ха, ача, мӗншӗн эсӗ ылханлӑ Кибальчиш, манӑн Ту ҫинчи буржуй ҫӗрӗнче те, тепӗр — Тӳремри Король ҫӗрӗнче те, виҫҫӗмӗш — Юрлӑ Патшалӑхра та, тӑваттӑмӗш — Шӑрӑх патшалӑх ҫӗрӗнче те ирхи ҫуркунне те пӗр кунах, хура кӗркунне те пӗр кунах тӗрле чӗлхепе пӗр юрӑсене юрлаҫҫӗ, пӗр йышши ялавсенех тӗрлӗ алӑра йӑтса пыраҫҫӗ, пӗр сӑмахсенех калаҫҫӗ, ҫавнах шухӑшлаҫҫӗ те ҫавнах тӑваҫҫӗ — терӗ.

— Отчего, Мальчиш, проклятый Кибальчиш, и в моём Высоком Буржуинстве, и в другом — Равнинном Королевстве, и в третьем — Снежном Царстве, и в четвёртом — Знойном Государстве в тот же день в раннюю весну и в тот же день в позднюю осень на разных языках, но те же песни поют, в разных руках, но те же знамёна несут, те же речи говорят, то же думают и то же делают?

Вӑрҫӑ секречӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар, Аркадий Петрович. Вӑрҫӑ секречӗ: [повеҫ] / А. П. Гайдар. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 175 с.

Тен, кӑҫал кӗркунне, пирӗн туй та та кӗрлӗ…

Куҫарса пулӑш

Иккӗмӗш пайӗ // Виталий Елтов. «Сувар» хаҫат архивӗ

— Мӗншӗн-ха, Мальчиш, ылханлӑ Кибальчиш, манӑн Ту Буржуинствинче те, иккӗмӗшӗнче — Тӳрем Королевствӑра та, виҫҫӗмӗшӗнче — Юрлӑ Патшалӑхра та, тӑваттӑмӗшӗнче — Шӑрӑх Государствӑра та, ир килекен ҫуркунне те, хура кӗркунне те, шӑпах пӗр вӑхӑтра тӗрлӗ чӗлхепе, анчах пӗр юрра юрлаҫҫӗ, тӗрлӗ ҫынсем пӗр ялавах ҫӗклесе пыраҫҫӗ, ҫав сӑмахсенех калаҫҫӗ, ҫав шухӑшах шухӑшлаҫҫӗ, ҫав ӗҫсенех тӑваҫҫӗ?

— Отчего, Мальчиш, проклятый Кибальчиш, и в моём Высоком Буржуинстве, и в другом — Равнинном Королевстве, и в третьем — Снежном Царстве, и в четвёртом — Знойном Государстве в тот же день, в раннюю весну, и в тот же день, в позднюю осень, на разных языках, но те же песни поют, в разных руках, но те же знамена несут, те же речи говорят, то же думают и то же делают?

Мальчиш-кибальчишпа унӑн ҫирӗп сӑмахӗ ҫинчен хывнӑ халап // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 147–157 с.

Кашкӑр ҫак ҫурт таврашӗнче ҫула тата кӗркунне такасемпе пӗрле икӗ путек сурӑх ҫӳренине астӑвать, тата нумай пулмасть, ҫакӑнтан иртнӗ чухне витере сурӑх макӑрнӑ пек илтӗнчӗ ӑна.

Волчиха помнила, что летом и осенью около зимовья паслись баран и две ярки, и когда она не так давно пробегала мимо, то ей послышалось, будто в хлеву блекли.

Хушка ҫамка // Мирун Еник. Антон Чехов. Хушка ҫамка: калав. — Шупашкар: Чӑвашсен государство издательстви, 1938. — 16 с.

Шурлӑхсенче ҫулла йӳҫенкӗрех, анчах сывлӑхшӑн пит паха ҫырла — шурҫырли ӳсет, ӑна кӗркунне пухаҫҫӗ.

Кислая и очень полезная для здоровья ягода клюква растет в болотах летом, а собирают ее поздней осенью.

II // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 133–188 с.

Кӗркунне кӳршӗри хурӑн ҫулҫисем ҫав шӑтӑка тӑкӑнса тулнӑ, ҫӳлтен пакша чӑрӑш икелли хупписене пӑрахса купаланӑ, акӑ ӗнтӗ халӗ эпӗ пакшине тытма килтӗм.

Осенью лист соседних берез завалил его, сверху белка насыпала много шелухи от шишек, и вот теперь я пришел за пушниной.

Пакша // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 126-129 с.

Кӗркунне сунарҫӑсем пӑшӑрханаҫҫӗ: мулкачсем таҫта кайса ҫухалнӑ, теҫҫӗ.

Осенью охотники жаловались, что зайцы куда-то пропали.

Кӑвак ҫӑпата // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 122-125 с.

Кӗркунне мӑк ҫӑлса тултарнӑ, вӗлле ӑшне тасатса тирпейленӗ те пурӑнма тытӑннӑ.

Осенью мох натаскала, все вычистила и устроилась жить.

Сӑсар — пыл вӑрри // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 120-122 с.

Апла пулсан, кӗркунне пытарса хӑварнӑ хӑйӗн мӑйӑрӗсем ӑҫта выртнине, ҫав вырӑнсен хушши мӗн чухлӗ пулнине тӗп-тӗрес астунӑ.

Значит, помнила с осени о своих орехах и точное расстояние между ними.

Пакша ӑсӗ // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 75 с.

Кӗркунне, вӑрӑмтунасем пӗтме пуҫласан, эпир каллех палаткӑна тухрӑмӑр та унта хӗллечченех пурӑнтӑмӑр.

Осенью, когда комары стали пропадать, мы опять выбрались в палатку и жили в ней до зимы.

Кустӑрмасем ҫинчи пӳрт // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 69–71 с.

Кӗркунне ҫав ӑсана, хура тӗклӗ, сӗрме купӑс мӑйӗ пек кукӑр хӳрелӗ тата хӗрлӗ пӗрлӗхенсем пек хӑлхаллӑскере, эпӗ хулана, хам ҫурта илсе кайрӑм, мачча ҫине вырнаҫтартӑм та хӗлӗпех сӗлӗ ҫитерсе усрарӑм.

Осенью этого Терентия, в полном черном пере, с хвостовыми косицами лирой и красненькими бровями, я перевез к себе в город, пустил на чердак и всю зиму кормил овсом.

Ӑсан // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 63–66 с.

Ку ӗҫ кӗркунне пулчӗ, ҫав ҫул тухнӑ чакак чӗпписем пурте ӳссе ҫитӗнчӗҫ.

Дело было поздней осенью, и сороки вывода этого лета были совсем взрослые.

Ҫӑмӑлттай // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 57–61 с.

Кӗркунне манӑн инкек сиксе тухрӗ: эпӗ кӗрпе илес тесе арчана уҫса пӑхрӑм, анчах унта нимӗн те ҫук.

К осени случилась со мной беда: полез я за крупой в сундук, а там нет ничего.

Калаҫакан хура курак // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 30–31 с.

Ҫуркунне ӑсан кӑрӑлтатать, хурӑн папкисене ҫиет, кӗркунне шурлӑхра ҫырла пуҫтарать, хӗлле пулсан ҫилтен пытанса юр ӑшне кӗрсе выртать.

Как бормочет весной, как березовые почки клюет, ягодки осенью в болотах собирает, зимой греется от ветра под снегом.

Тилӗ ҫӑкӑрӗ // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 7–9 с.

Халӗ кӗркунне пирки каласа пар-ха, анне.

Теперь про осень расскажи, мама.

Тӑххӑрмӗш вӑрттӑнлӑх // Ольга Фёдорова. Ордем, Г. Аньӑн вунӑ вӑрттӑнлӑхӗ: калавсем: [кӗҫен ҫулхи шкул ачисем валли] / Ордем Гали; [О. Л. Федорова куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательств, 2006. - 48 с. : ил.

Кӗркунне, пӗрремӗш сивӗсем хыҫҫӑн ҫеҫ, ӑна Головлево хресченӗ, вӑрманта аташса кайнӑскер, хурӑн ҫинче ҫакӑнса тӑнине курнӑ.

И только осенью перед первыми заморозками заплутавшийся головлевский крестьянин увидел ее висящей на этой березе.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Михаил Рубцов. Николай Бирюков. Чайка: роман; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 432 с.

Сӑнран пӑхсан ӑна вӑтӑр пилӗк — хӗрӗх ҫулсене ҫитнӗ хӗрарӑм темелле, чӑннипе вӑл иртнӗ кӗркунне ҫирӗм пиллӗке кӑна кайнӑ-ха.

На вид ей можно было дать лет тридцать пять — сорок, а на самом деле осенью двадцать пятый год пошел.

Пӗрремӗш сыпӑк // Михаил Рубцов. Николай Бирюков. Чайка: роман; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 432 с.