Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

хӗл сăмах пирĕн базăра пур.
хӗл (тĕпĕ: хӗл) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Пӗрре те Мускав ҫывӑхӗнчи пек мар: юман ҫулҫисем ҫаплах туратсем ҫинче хӗл каҫаҫҫӗ, лӑсӑллӑ йывӑҫ вара хӗле хирӗҫ лӑсне тӑкать, ҫавӑнпа та ӑна, ҫулҫӑллӑ йывӑҫ пек, лиственница тенӗ.

Все не так, как в Подмосковье: листья дуба остаются зимовать на ветвях, а хвойное дерево именуется лиственницей потому, что хвоя с него к зиме опадает…

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.

Хӗлхӗл пек те мар, ҫапах ҫӗр хытӑ шӑннӑ.

Зима не зима, а земля мерзлая.

1945-мӗш ҫул // Александр Галкин. Баруздин С.А. Пӗр ҫулпах: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1970. — 308 с.

Паха кунсем ҫитрӗҫ: хӗл те, хӗл мар теме те пулать.

Чудесный день — зимний и уже не зимний.

1940-мӗш ҫул // Александр Галкин. Баруздин С.А. Пӗр ҫулпах: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1970. — 308 с.

Шартлама сивӗ хӗл килсе колоние йӑлтах пушатса хӑварнӑ, ҫитменнине тырӑ пулманнипе пулнӑ выҫлӑх хӗл сиввинчен хӑтӑлса юлнисене вӗлерсе пӗтернӗ.

Жестокая зима опустошила колонию, а неурожай и голод добили тех, кого пощадил холод.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Мӗн тӑвар-ши, атьсем: анне мар хӗл сивви, Ӑҫтарах ҫул тытар, ӑҫтарах хӗл каҫар?

Как и где-то нам, братцы, зимовать будет?

XXVIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Унӑн пӳрт чӳречисем хӗл каҫипех (хӗлӗ ҫав ҫул Дон тӑрӑхӗнчи пек мар хаяр килчӗ!) янкӑр уҫӑ тӑнӑ: казаксене тӗлӗнтерсе, ҫемйине те, хӑйне те чӑтӑмлӑха хӑнӑхтарнӑ.

Всю зиму (а зима была крепка не по-донскому!) стояли у него настежь открытыми окна, — закалял себя и семью, вызывая изумление у казаков.

XXIV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Пӗр ҫултан вӗсем хӗл каҫнӑ пӑру пысӑкӑш ӳссе кайнӑ, малтанах Мохов килӗ патӗнче ҫӳрекен хӗрарӑмсен кӗписене турта-турта ҫурнӑ, унтан хӗрарӑмсене ҫӗрте йӑвалантарса пӗҫҫисене туллама вӗреннӗ, Панкратий пупӑн пӑрушӗпе Аптехинсен хӗл каҫарнӑ сысна ҫӳрисене иккӗшне тулласа вӗлернӗ хыҫҫӑн кӑна Сергей Платонович хӑйӗн йыттисене сӑнчӑрласа усрама хушнӑ.

Через год вымахали с годовалого телка ростом, сначала рвали на бабах, ходивших мимо моховского двора, юбки, потом научились валить баб на землю и кусать им ляжки, и только тогда, когда загрызли до смерти телку отца Панкратия да пару атепинских кабанков-зимнухов, Сергей Платонович приказал посадить их на цепь.

2 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Хӗл ҫитиччен вӑл Алтай ҫеҫенхирӗсем тӑрӑх ҫӳрерӗ, Колчакӑн темиҫе карателле экспедицине аркатса тӑкнӑ ҫапӑҫусенче кӗрешрӗ, хӗле кӗрсен вара, Хӗрле Ҫар килсе ҫитсен, килне таврӑнчӗ.

До зимы он носился по алтайским степям, участвовал в разгроме нескольких карательных экспедиций Колчака, а зимой, когда подошли части Красной Армии, вернулся домой.

II // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.

Пӗр хӗл иртсе кайрӗ, иккӗмӗш хӗл вара тепӗр япала, ҫиелтен пӑхсан ниме тӑманскер, ҫын та асӑрхамалла марскер, пулса иртрӗ, анчах ҫав япала пулман пулсан, мӗн пулса иртни те пулмастчӗ.

Прожили одну зиму, и в другую зиму случилось еще следующее никому не заметное, кажущееся ничтожным обстоятельство, но такое, которое и произвело все то, что произошло.

XVIII // Ваҫлей Игнатьев. Лев Толстой. Повеҫсемпе калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 3–86 стр.

Ланкашка тӗпӗнче хӗлӗпех ҫеҫкене ларакан, нимрен хӑрами хӗл чечекӗн хрусталь пек ҫеҫкисем йӑлтӑртатаҫҫӗ…

В глубине ниши сверкают хрустальные розетки бесстрашного, цветущего всю зиму морозника…

I // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.

Ҫав хурлӑхран пӗр-пӗр чӑтма ҫук сивӗ хӗл тӑракан вырӑна пытанӑттӑмччӗ, анчах мӗнпур таврана ахаль те шартлама хӗл хупӑрласа илнӗ, вӑл чуна ҫӳҫентерсе сивӗ сывлӑшӗпе сывлать.

Мне бы от нее укрыться там, где стоит морозная зима с ее жестокими холодами, но и так суровая зима вокруг меня, и от нее веет холодным дыханием стужи.

Хут ҫӗлен // Аркадий Малов. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 105–109 стр.

Хӗл иртет те тӳрех ҫу кунӗсем пуҫланаҫҫӗ; ҫу иртет ҫеҫ — каллех хӗл пуҫланать.

После зимы сразу наступает лето, а после лета — зима.

Кӑвакал мыскари // Степан Апаш. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 71–75 стр.

— Петербург ӑна самаях ывӑнтарса ҫитерчӗ, ҫавӑнпа хӗле хирӗҫ тухса килтӗмӗр, анчах Ниццӑра-и, Швейцарире-и — ӑҫта хӗл каҫмаллине пӗлместпӗр-ха.

— Петербург заметно стал действовать на нее, мы и уехали на зиму, да вот еще не решились, где провести ее: в Ницце или в Швейцарии.

IV сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Хӗл иртсе пырать, эпӗ ҫак хӗл хушшинче пӗрремӗш хут Вахтангов театрне кайса «Этем комедине» курма хатӗрлентӗм те манӑнни пек темле хӳреллӗ кивӗ модӑллӑ платьене ҫӗр ҫул ӗнтӗ никам та тӑхӑнманнине асӑрхарӑм.

Первый раз за всю зиму я собралась в театр — к Вахтангову, на премьеру «Человеческой комедии», — и оказалось, что у меня старомодное платье с какими-то хвостами, которых уже сто лет как никто не носит.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Хӗл ҫитнӗ, хӗле кӗрсен вӗсен пӗр-пӗринпе курнӑҫасси те чарӑннӑ; анчах ҫырусем тӑтӑшрах ҫӳреме пуҫланӑ.

Наступила зима и прекратила их свидания, но переписка сделалась тем живее.

Ҫил-тӑман // Ҫт. Ухантей. Александр Пушкин. Иван Петрович Белкин ҫырса хӑварнӑ повеҫсем. Ст. Угандей куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1936

Вӗллере хӗл каҫакан хуртсем ытларахӑшӗ ҫурла уйӑхӗнче тухнисем пулсан ҫемье лайӑхрах хӗл каҫать.

Куҫарса пулӑш

Тимлӗ хатӗрлесен тӗрӗс-тӗкел хӗл каҫӗ // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.09.29, 38№

Ҫакӑ паха - кӑҫалхи хӗл тем тӗрлӗ улшӑнса тӑчӗ пулин те кӗрхисем лайӑх хӗл каҫнӑ.

Куҫарса пулӑш

Ҫурхи кун ҫулталӑк тӑрантарать // Н.АЛЕКСЕЕВ. «Елчӗк Ен», 2016.04.20

12. Карап чарӑннӑ вырӑнта хӗл каҫма майлӑ марччӗ, ҫавӑнпа та нумайӑшӗ унтан тухса кайма канаш пачӗ: ҫитме май пулсассӑн Финика — Крит пристанне, кӑнтӑр-хӗвеланӑҫӗ енчен тата ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗ енчен хӳтлӗ вырӑна — чарӑнса, ҫавӑнта хӗл каҫар, терӗ.

12. А как пристань не была приспособлена к зимовке, то многие давали совет отправиться оттуда, чтобы, если можно, дойти до Финика, пристани Критской, лежащей против юго-западного и северо-западного ветра, и там перезимовать.

Ап ӗҫс 27 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Хӗл Мучийӗ Елчӗк халӑхӗпе тепӗр хӗллеччен сывпуллашса илемлӗ юрӑ шӑрантарчӗ, Тухатмӑшӗ, хаваслӑ ҫуркуннене кӗтсе илме чараканскер, Хӗл Мучипе пӗрлех инҫете, сивӗ ҫӗре «сулланчӗ».

Куҫарса пулӑш

Килчӗ ырӑ ҫуркунне… // Елчӗк Ен. «Елчӗк Ен», 2016.03.10

Шӑп хӗл сивӗсем пуҫлансан, ҫуралать.

Куҫарса пулӑш

XIV // Зоя Нестерова. Нестерова З.А. Ылтӑн пӗрчисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1991. — 256 с. — 121–208 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех