Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Типӗ ӑшӑ ҫил ҫеҫенхиртен ҫеҫкене ларнӑ чапӑрӑн пылак шӑршине варкӑштарса килет, улӑхра йӗпе курӑкӑн, юшкӑн тӑприпе нӳрӗ сывлӑшӑн уҫӑ шӑрши кӗрет, карӑшсем шӑплана пӗлмесӗр авӑтаҫҫӗ, ҫыран хӗрринчи вӑрмана вара; юмахри майлах, тӗтрен кӗмӗл укаллӑ пурҫӑнӗ карса илнӗ.

Со степи сухой и теплый ветер несет к жилью медвяные запахи цветущего чабреца, а в займище пресно пахнет влажной травой, илом, сыростью, неумолчно кричат коростели, и прибрежный лес, как в сказке, весь покрыт серебристой парчою тумана.

VIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Пӗрин ҫеҫ, чунӗ кӳтсе ҫитнине ҫӗнтереймесӗр, тусанлӑ пичӗ ҫинче нӳрӗ йӗр хӑварса, куҫҫулӗ йӑрласа юхса анчӗ…

Только у одного предательская слеза сбежала по запыленной щеке, оставив влажный след…

VII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Вӑл хӗрсе кайнӑ хура тӑпран вӗри варкӑшӗпе, хӗвелте выртса пӗтнӗ тем тӗрлӗ курӑкӑн ӳсӗртсе яракан шӑршисемпе сывларӗ, анчах та ҫумӑр ҫывхарни те сисӗнчӗ: Дон енчен тӑварсӑр нӳрӗ сывлӑш юхса килчӗ, чӗкеҫсем шӗвӗр юплӗ ҫуначӗсене ҫӗре перӗнтернӗпе пӗрех сывлӑша ҫурса ярӑнса ҫӳрерӗҫ тата инҫетре-инҫетре, сенкер тӳпе ытамӗнче, ҫеҫенхир ӑмӑрткайӑкӗ ҫывхарса ҫитнӗ аслатиллӗ ҫумӑртан аяккалларах вӗҫсе кайрӗ.

Он дышал жаром раскаленного чернозема, пьянящими запахами всех полегших под солнцем трав, но уже чувствовалось приближение дождя: тянуло пресной влагой от Дона, почти касаясь земли раздвоенными остриями крыльев, чертили воздух ласточки, и далеко-далеко в синем поднебесье парил, уходя от подступавшей грозы, степной подорлик.

IV // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Тар тӗтӗмӗ курӑксем ҫине саркаланса выртрӗ: тин ҫеҫ тӑпӑлса сирпӗннӗ нӳрӗ ҫӗр, чӗрӗ турпас, ҫурри ҫӗрӗшнӗ йывӑҫ шӑрши ҫапрӗ; таҫта вӑрман чӑтлӑхӗнче чакаксем шуйханса чакӑлтатрӗҫ.

Ложился на траву пороховой дымок; пахло свежевзвернутой землей, щепками, полусгнившим деревом; далеко в чаще встревоженно стрекотали сороки.

II // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Нӳрӗ ҫӗр ҫара урасене уҫӑлтарчӗ, типӗ ҫил вӗри тутипе нӑкӑ-нӑкӑ ура хырӑмӗсемпе мӑя хыпӑнчӑклӑн тӗмсӗлсе чуптурӗ.

Босые ноги приятно холодила влажная земля, а оголенные полные икры и шею ищущими горячими губами целовал суховей.

I // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Вӑл питҫӑмартисене алӑ тӳрчӗпе шӑлчӗ те, нӳрӗ ҫамки ҫинелле усӑннӑ ҫӳҫне каялла ывӑтса, сӑрӑ кӑвак тӗслӗ пӗчӗкҫӗ чӑйкӑн шыв ҫийӗн ярӑнса вӗҫнине, ҫилпе кӑпӑкланса юхакан тӗтрен шупка хӗрлӗ чӗнтӗрӗ ӑшӗнче майӗпен ҫухалса пынине тӗссӗрленнӗ куҫӗсемпе вӑрахчен те нимӗн шухӑшсӑр сӑнаса тӑчӗ.

Она вытерла щеки тылом ладони, откинула с влажного лба волосы и потускневшими глазами долго и бездумно следила, как крохотный серый рыбник скользит над водой, исчезая в розовом кружеве вспенившегося под ветром тумана.

I // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Вара Мажаров, кулкаласа, «Овод», «Андрей Кожухов», «Мӗн тумалла?» кӗнекесене вуласа тухнӑ хыҫҫӑн, ҫав кӗнекесенчи геройсем пек, вӑйлӑ та ҫирӗп, нимӗнрен те хӑраман ҫын пулма шут тытни ҫинчен аса илме пуҫланӑ — вӑл сарайра нӳрӗ ҫӗр ҫинче, ҫара хӑмасем ҫинче ҫывӑрнӑ, пӑр пек сивӗ шывра шыва кӗнӗ, ҫӳлӗ ҫырантан пуҫхӗрлӗ сикнӗ, чи йывӑр та хура ӗҫе хӑй ирӗкӗпе кайнӑ.

И Мажаров, посмеиваясь, стал вспоминать, как он, прочитав «Овод», «Андрея Кожухова», «Что делать?», решил быть таким же сильным, непреклонным и бесстрашным, как герои этих книг, — спал па сырой земле в сарае, на голых досках, купался в ледяной воде, бросался вниз головой с высокого обрыва, вызывался на самую тяжелую и черную работу.

18 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Корней, хӗрӗ мӗншӗн тилмӗрсе, пӑлханса пӑхнине тавҫӑрса илме тӑрӑшса, хӑй те ун ҫине шӑтарас пек пӑхрӗ, унтан нимӗн шарламасӑр аллине илчӗ те, хулпуҫҫисене ҫӗклентерсе, вӗтӗ ҫумӑр пӗрӗхекен нӳрӗ ҫиле хирӗҫ малалла утрӗ.

Корней пристально посмотрел на дочь, стараясь угадать, что таилось за ео смятенным, просящим взглядом, затем молча отнял руку и, втянув голову в плечи, зашагал дальше навстречу сырому, моросящему ветру.

17 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Ҫутӑ, мӗн пур мӗлкесемпе тӗттӗм пӑнчӑсене ҫуса янӑ пек, унӑн куҫӗсене йӑлтӑртатса тӑракан нӳрӗ тултарчӗ, пӗтӗм питне тӗл-тӗл чирлине палӑртакан писевпе сӑрларӗ.

Свет словно смыл все тени и темные пятна, напоил влажным блеском глаза, окрасил все лицо легким, болезненно неровным румянцем.

16 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Пӗтӗмпех нӳрӗ сӗмлӗхе путрӗ.

Все погружалось в рыхлую, ненастную мглу.

1 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Сакайӗнчен тӳрех нӳрӗ те ҫӗрӗк шӑршӑ ҫапрӗ.

Из подпола пахнуло сыростью и гнилью.

LXV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Ҫулла Алешка катинчи нӳрӗ ҫӗре йӗплӗ хулӑллӑ кӑвак ҫырла тӗмӗсем иртсе ҫӳремелле мар сырса илеҫҫӗ, ватӑ караичсен тӑрринче элес-мелес капӑр ҫунатлӑ кӑвак кайӑксемпе чакаксем йӑва ҫавӑраҫҫӗ; кӗркунне, йӗкелсемпе ҫӗре тӑкӑннӑ юман ҫулҫисен чуна уҫӑлтаракан йӳҫӗрех шӑрши сарӑлнӑ вӑхӑтра, катара кӑнтӑр енне вӗҫсе каякан кӑрӑпчаксем кӑштах канса илеҫҫӗ, хӗлле вара вӗҫӗ-хӗррисӗр кӗҫҫеленсе выртакан юр ҫинче тилӗсен ҫаврака пичет евӗрлӗ йӗрӗсем кӑна ахах-мерчен ҫипсем пек кукӑр-макӑррӑн тӑсӑлаҫҫӗ.

Летом в Алешкином перелеске колючий ежевичник густо оплетает влажную землю, на вершинах старых караичей вьют гнезда нарядно оперенные сизоворонки и сороки, осенью, когда бодряще и горько пахнет желудями и дубовым листом-падалицей, в перелеске коротко гостят пролетные вальдшнепы, а зимою лишь круглый печатный след лисы протянется жемчужной нитью по раскинутой белой кошме снега.

LXIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Халӗ ӗнтӗ сывлӑшра хӗрсе кайнӑ пульӑсем лашан малти чӗрнисем умӗнчех ҫивӗччӗн чӗвклетме, ҫӗлен пек шӑхӑрма пуҫларӗҫ, вӗри пылчӑка сирпӗтсе, ҫурхи шывран типсе ӗлкӗреймен нӳрӗ тӑпра ҫине пыра-пыра тӑрӑнчӗҫ…

И уже под передними копытами коня смачно зачмокали, по-змеиному зашипели накаленные в полете пули, они вгрызались во влажную, еще не просохшую от полой воды почву, брызгали горячей грязью…

LXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Унта шыв вӑкӑрӗсем хулӑннӑн сӗрлеҫҫӗ, юшкӑн шӑрши ҫапнӑ нӳрӗ сывлӑшра, хӗвел тухнӑ пулин те, ӳпре-шӑна пӗлӗчӗ пӗтӗрӗнсе явӑнать.

Басовито гудели водяные быки и в сыром, пронизанном запахом ила и тины воздухе, несмотря на то что солнце уже взошло, густо кишела мошкара.

LVIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Аэроплан, хӑрушшӑн кӗрлесе, асар-писер ҫил-тӑвӑл чухнехи пек пӗр уласа та шӑхӑрса, кӗлетрен кӑшт ҫӳлерехрен вӗҫсе иртрӗ, вилес пек сехри хӑпнӑ карчӑкӑн чарса хунӑ куҫӗ тӗлӗнчи шурӑ ҫутта самантлӑха ҫунат мӗлкипе хупласа кӑшт кӑна умран ҫухалчӗ, хутор хыҫӗнчи нӳрӗ ҫереме кустӑрмисемпе хуллен ҫапӑнса, ҫеҫенхир еннелле чупса кайрӗ.

А аэроплан, страшно рыча, с буревым ревом и свистом пронесся чуть повыше амбара, на секунду закрыл своей крылатой тенью белый свет от вытаращенных в смертном ужасе старухиных очей, — пронесся и, мягко ударившись колесами о влажную землю хуторского выгона, побежал в степь.

LIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Анат енчен вӗрекен ҫил чуна ҫӗклентерекен нӳрӗ варкӑш, ҫӗршӗнекен ҫулҫӑсемпе йӗпе йывӑҫсен хӗрхӳ шӑршине илсе килет.

Низовой ветер нес бодрящую сырость, терпкий запах гниющей листвы и мокрого дерева.

XLVI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Вӗсем малтанхи кунӗсенче пуля шӑхӑрнине те пӗчӗк кӑна окоп хӗрринчи нӳрӗ тӑпрас хыҫӗнчен пуҫӗсене ҫӗклесе тӑнлаҫҫӗ.

Они в первые дни и к посвисту пуль прислушиваются, подымая голову от сырого бугорка земли, прикрывающего окопчик.

XLVI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Эпӗ унта хырӑмпа шуса ҫитнӗ-ҫке-ха, сывлӑмпа ҫире мӗн пурри йӑлтах пӑрсан шыв тухмалла йӗпеннӗ, шӑрпӑк пуҫӗсене те нӳрӗ ҫапнӑ.

Я ведь на брюхе полз, мокрый от росы был — хоть выжми, головки отсырели.

XL // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Урисем нӳрӗ пирки кӑвакраххӑн курӑнакан лӗпӗшке юр ҫинче шӑва-шӑва кайрӗҫ.

Ноги его разъезжались, гребли синеватый от влаги, податливый снег.

XXXIX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Юртан тасалнӑ ҫӗрӗн нӳрӗ шӑрши сиплӗхлӗ те чуна уҫса ямалла ырӑ.

Живителен и пахуч был влажный запах оттаявшей земли.

XXXVIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.