Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Хӑшпӗр чухне вӑл хӑйне пӗр-пӗр аслӑрах ача хӑлха чикки тӑхӑнтартичченех ҫӗрле те шаккаса ҫӳретчӗ.

Он стучал и по ночам, пока кто-то из старших не дал ему по шее.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Вӑл сире вӑрҫса тӑкрӗ пулсан — эсир ӑна хирӗҫ калӑр, вӑл сире тута урлӑ парсан, эсир ана хӑлха чиккинчен, тата тепре те — уйрӑлӑр; а эпир сире вара ҫураҫтарма пӗлӗпӗр.

Он вас побранил, а вы его выругайте; он вас в рыло, а вы его в ухо, в другое, в третье — и разойдитесь; а мы вас уж помирим.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк. Пӗрне-пӗри // Михаил Сироткин, Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Капитан хӗрӗ. Вырӑсларан Н.Т. Ваҫанккапа М.Я. Сироткин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1940

Эпӗ ӑна хамӑр пата пырса шакканӑ, шӑнса кӳтнӗ тухтӑр ҫинчен, ӑна виҫӗ талӑк пытарса усрани, вӑл мана «е», «у», «ы» сасӑсене кӑтартни, «хӑлха» теме хушни ҫинчен кала-кала патӑм.

И я рассказал ей о замерзшем докторе, постучавшемся в нашу избу, как мы прятали его трое суток, как он показал мне «е», «у», «ы» и заставил сказать «ухо».

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Эпӗ «хӑлха», «анне», «плита» сӑмахсене ҫеҫ, вӗсене тахҫанах калама вӗреннӗ пек, халӗ кӑна аса илнӗ пек, ҫӑмӑллӑн каларӑм.

Только три слова: «ухо», «мама» и «плита», получились сразу, как будто я произносил их когда—то, а теперь оставалось только припомнить.

Пиллӗкмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Хӑлха патӗнче палламан хулӑм сасӑ илтӗнчӗ:

У уха зарокотал незнакомый сиплый бас.

8 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Улпут арӑмӗсем ӑна е тутӑрсем, е хӑлха ҫаккисем паратчӗҫ.

Барыни дарили ее, та платочком, та сережками.

Станца пуҫлӑхӗ // Ҫт. Ухантей. Александр Пушкин. Иван Петрович Белкин ҫырса хӑварнӑ повеҫсем. Ст. Угандей куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1936

Камера алӑкӗ уҫӑлчӗ, унтан Чехословаки полицийӗн картузӗ шалалла кӗчӗ те, кулнипе хӑлха таранах карӑнса кайнӑ ҫӑварпа хыттӑн каланӑ сӑмах янӑраса тухрӗ: — Еreistunde!

Дверь снова открылась, внутрь камеры просунулась чешская полицейская фуражка, и при виде нашего удивления на лице ее обладателя обозначился растянутый до ушей рот: – Freistunge!

«Пирӗннисем» // Леонид Агаков. Юлиус Фучик. Асаплӑ вилӗм уменхи сӑмах. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953

Хӑшӗсен — тӗрмере миҫе камера, ҫавӑн чухлӗ ят; кусем — службистсем, «ни пулӑ мар, ни аш мар» — кунта вӑл апат хушса парать, лере — хӑлха чикки тыттарать; вӑл та, ку та — ӑнсӑртран пулнӑ фактсем, анчах ҫапах та нумайлӑха асра юлаҫҫӗ те, ҫав надзиратель ҫинчен пӗр майлӑ шухӑшлаттараҫҫӗ тата пӗр майлӑ ят партараҫҫӗ.

У одних столько же прозвищ, сколько камер в тюрьме; это заурядный тип, «ни рыба ни мясо» – здесь он дал добавку к обеду, там дал пощечину; и то и другое – факты случайные, тем не менее они надолго остаются в памяти камеры и создают одностороннее представление и одностороннюю кличку.

Ҫынсем тата II-мӗш марионеткӑсем (Панкрац) // Леонид Агаков. Юлиус Фучик. Асаплӑ вилӗм уменхи сӑмах. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953

Ӑсчахсене уйрӑмах хӑлха ҫакки кӑсӑклантарса янӑ, «шӑпах ҫакнашкал алкасем Атӑлҫи курганӗсенче тупӑнаҫҫӗ».

Особый интерес вызвала серьга - по словам ученых, «именно такие находят в курганах Поволжья».

Ҫурҫӗр унки леш енче булгарсенни евӗр артефактсем тупнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Вӑл суд пӳлӗмне кӗрсессӗнех, писарьсем ура ҫине тӑчӗҫ, хур шӑммисене хӑлха хыҫне хӗстерчӗҫ, суд членӗсем ӑна чыслӑн кӗтсе илчӗҫ, унӑн чинне, ҫулне тата кӳпшек ӳт-пӳне хисеплесе кресло пукан лартса пачӗҫ.

Писаря встали и заложили перья за ухо, члены встретили его с изъявлениями глубокого подобострастия, придвинули ему кресла из уважения к его чину, летам и дородности.

II сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Каҫхи шӑплӑхра тинкерсе итлекен хӑлха кашни кӑштӑртатнӑ сасса вунӑ хут ытларах ӳстерме пултарать, ҫавӑн пекех, ҫакӑнта выртакана та пӗрмаях чирӗ ҫинчен шутланине суранӗ тата ытларах ыратнӑн туйӑнать.

И как в ночной тишине настороженное ухо склонно вдесятеро преувеличивать каждый шорох, так и тут эта постоянная сосредоточенность на своем недуге делала раны еще более болезненными.

2 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Ҫапах та, лутӑрканнӑ шӑмшак тӗттӗм ӑшӗнче каннӑ чух та, тискер кайӑкӑнни пек ҫивӗчленнӗ хӑлха кашни сассах тӑнлать.

И все же, пока натруженное тело отдыхало в дымном тепле, ухо, уже приученное к звериной осторожности, ловило каждый звук.

6 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Ҫак хӑрушӑ, ним ӑнланмалла мар шавра пит те хӑнӑхнӑ хӑлха ҫеҫ нумай ҫынсен килӗшӳллӗ хорӗ питӗ инҫетре: «а-а-а…» тесе юрланине уйӑрса илме пултарнӑ.

И в этом беспощадном, механическом шуме только очень опытное ухо могло уловить нежный, согласный хор человеческих голосов, где-то очень далеко певших «а-а-а…».

4-мӗш сыпӑк // Леонид Агаков. Валентин Катаев. Полк ывӑлӗ. Повесть. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948

Юрий Михайлович шучӗпе, куҫ, ура, кӑкӑр, хӑлха сӑмахсене, куҫ харши, пит ҫӑмарти сӑмах майлашӑвӗсене пӗрреллӗ хисепре ҫеҫ усӑ курмалла.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш орфографийӗн хуҫисем камсем? // Галина Абрамова. Хыпар, 2017.07.21

Ӗмӗрӗме чӑваш литературипе ҫыравҫисем хушшинчех ирттертӗм пулсан та, эпӗ кӗнекере ҫырса кӑтартнӑ хӑшпӗр ӗҫ-пуҫ ҫинчен хӑлха хӗррипе кӑшт-кашт ҫеҫ илткеленӗ.

Куҫарса пулӑш

Уксак Якку, Кӑмкан, Валяй Нафуй, Емтип Каҫҫи, Уйташ, Ясарпи тата ыттисем // Виталий Станьял. https://chuvash.org/content/3210-%D0%A3% ... A%D0%B0%D2

«Хӑшпӗр йӑлӑхтармӑш ҫумкурӑка — йытпыршине, хурхуха, пиҫене, шурута, чӑрӑш тӑррине, хӑлха ҫакки курӑкне пахчара пӗтерме питӗ йывӑр. Ҫулсеренех кӗрешетпӗр вӗсемпе, тымарӗпех тӑпӑлтаратпӑр, анчах вӗсем кӑшт вӑхӑт иртсен каллех пуҫӗсене ҫӗклеҫҫӗ, — ҫырать Федор Денисов хӑйӗн ҫырӑвӗнче. — Ҫакнашкал киревсӗрсене мӗнле хими препарачӗсем витереҫҫӗ-ши?»

Куҫарса пулӑш

Глифосат имҫамӗ // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.07.28, 29№

Сӑмахран, мана хӑлха чиккинчен темиҫе хут та «шӑхӑртрӗ».

Куҫарса пулӑш

«Пылчӑклӑ атӑпа Чичикин пӳлӗмне кӗтӗм» // Юрий МИХАЙЛОВ. «Хыпар», 2016.07.22, 114-115№

Ачаранах хӑлха япӑх илтет манӑн.

С детства я плохо слышу.

Чӗлхесӗр Олешкӑна качча кайма хӑраман // Роза Власова. «Хыпар», 2016.07.05, 103-104№

Акӑ эпӗ ылтӑн хӑлха ҫаккине пахаларӑм, унтан — кӗмӗл вӑчӑрапа килентӗм.

Куҫарса пулӑш

Пулас упӑшкана тӗрӗслени // Н. СУЙМАНОВ. «Капкӑн», 2016, 4№

Ҫак рецептпа юн пусӑмӗ йӗркеллӗ чухнехи атеросклерозпа, пуҫ ыратнипе, хӑлха шавланипе аптрасан усӑ кураҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Ҫӑмӑллӑх кӳреҫҫӗ // Сывлӑх. «Сывлӑх», 2016.04.20. 15№