Шырав
Шырав ĕçĕ:
Атте каланӑ тӑрӑх, пурнӑҫламалли ӗҫсенчен пӗри — чӗлхе пулса кайнин историне туллин тӗпчени.
Раҫҫей ӑслайӗнчи ҫут(ӑ) сӑнар // Леонид Атлай. https://chuvash.org/content/5075-%D0%A0% ... D1%80.html
— Пӑртак шута илсех ҫитереймен художник — казаксем вырӑс историне пӗлеймеҫҫӗ-ха.— Небольшой просчет художника — казаки ведь не знают русской истории.
X // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.
Хальхи вӑхӑтра пирӗн тӑван чӗлхесемшӗн кӗрешмелле… анчах та ҫав кӗрешӳ юратупа пулмалла, ытти Раҫҫейри тата пӗтӗм тӗнчери чӗлхесене хисеплемелле, мӗншӗн тесен тӑван чӗлхе вӑл - ҫемьене, культурӑна, халӑх тата йӑх историне чун-чӗререн юратма пӗлни кӑна мар, вӑл тата хӑйне евӗрле ӗҫ, ҫирӗп тӗллев, ӑнтӑлу, ӑнлану тата яваплӑх, мӗншӗн тесен чӗлхесем хӑйсем тӗллӗн пӗтмеҫҫӗ, вӗсем эпир вӗсенпе усӑ курма пӑрахнипе вилеҫҫӗ.
«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737
Историне ҫирӗп пӗлсен…
V // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.
— Эпӗ парти историне шкултах вӗреннӗ.
V // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.
Каҫсерен Мамочкин ҫӗнӗ разведчиксене хӑйсен взвочӗн хут ҫине ҫырман историне каласа панӑ.По вечерам Мамочкин рассказывал новичкам устную летопись взвода.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Эммануил Казакевич. Ҫӑлтӑр: повесть; вырӑсларан И.С. Васильев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 1622 с.
Пирӗн граждан вӑрҫи историне пӗлнипе мар ӗнтӗ…
Вунпӗрмӗш сыпӑк // Тани Юн. Лев Кассиль. Кӗҫӗн ывӑл урамӗ: повесть. Тани Юн куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР Государство Издательстви, 1953.
Вара Белецкий князь хӑйӗн историне пӗтӗмпех: вӑл мӗнле ҫак полка вӑхӑтлӑха кӗни ҫинчен, главнокомандуюши ӑна адъютант пулма мӗнле чӗнни ҫинчен тата поход хыҫҫӑн вӑл, ҫакӑнпа нимӗн чухлӗ интересленмест пулин те, ун патне куҫасси ҫинчен кала-кала пачӗ.
XXIII // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.
Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗн историне Семен Андреевич Воробьев (1896-1971 ҫ.ҫ.), Григорий Евграфович Васильев (1904-1996 ҫ.ҫ.), Александр Романович Романов (1909-1983 ҫ.ҫ.) ҫырнӑ алӑ ҫырӑвӗсемпе, ватӑ асаттесемпе асаннесем каласа хӑварнисемпе, Чӑваш, Тутар Республикисен архив хучӗсемпе усӑ курса ҫырнӑ.
Ҫӗнӗ Эйпеҫ ялӗ пуҫланса кайни // Ф.М.БАЙДУГАНОВ, Н.П.МУСТАЕВ. «Елчӗк Ен», 2014.06.14
Анчах пуринчен начарри, киревсӗрри Ромашовшӑн урӑххиччӗ — вӑл, полкри мӗнпур ҫын пекех, кашни балӑн, кашни платьӗн, кашни ейкеленчӗклӗ пуплев таранчченех темӗлле, кулис тепӗр енчи историне пӗлсе тӑратчӗ; темӗн те, темӗн те пытарӑннӑччӗ вара вӗсем хыҫӗнче: мӗскӗн чухӑнлӑх, тармаклану, чееленеслӗх, элек, пӗр-пӗрне курайманлӑх, провинцири хевтесӗр аристократлӑх вӑййи, юлашкинчен тата кичем, йӗрӗнчӗк ҫыхӑнусем…
VIII // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 144–392 с.
Латынла, французла, нимӗҫле вӗрен… географине, паллах, тата историне, богословине, философине, математикӑна алла ил…
VIII // Ваҫлей Игнатьев. Чехов, Антон Павлович. Ҫеҫенхир: повесть; вырӑсларан Ваҫлей Игнатьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1988. — 116 с.
Кулатӑн ак, вӗсенчен миҫе ҫын халӑхшӑн ӗҫлекен пулнине ан ман эс, Паиснй атте, сӑмахран, ҫӗр ҫул ӗлӗк Болгари историне чи малтан ҫырса панӑ, ҫавӑнтан пуҫласа Левский тияккӑн патне ҫити каласан мӗн чухлӗн вӗсем!
XII. Симӗс енчӗк // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.
Тӗттӗмре ҫапла Бойчопа юнашар тӑрса, Цанко арӑмӗ «Турӑ комединчи» Беатричене аса илтерчӗ, Беатриче те Дантене тамӑкра кам-кам пурӑннине черечӗпе кӑтартса ҫӳренӗ чух кашнин историне кала-кала парать.
ХХХI. Алтӑнӑври улах // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.
Дамянчо хӑй историне каласа пӗтерме те ӗлкӗрейменччӗ-ха, Гинка ҫав хушӑра Лалка ӑҫта тесе пӑхкала пуҫларӗ.Пока Дамянчо рассказывал свою историю, тетка Гинка оглядывалась по сторонам, ища глазами Лалку.
VIII. Юрдан чорбаджи патӗнче // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.
Вера Павловна хайӗн историне каласа пама пуҫларӗ.
XXII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Чарльз Бьюмонт, ытти тӗрлӗрен Чарльзсем, Джонсем, Джемссем, Вильямсем пекех, ҫынна ытлашши тӗпчеме, хӑй ҫинчен каласа пама хавас ҫын пулман; анчах ыйтакан-мӗн пулсан, хӑй историне, ытла вӑрӑм мар пулин те, питӗ тӗплӗ, ӑнланмалла каласа кӑтартнӑ.
X // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
— Ан та калӑр, Серж, — тет Алексей Петрович, — эпир сирӗн историне пӗлетпӗр; хӑвӑра кирлӗ марришӗн тӑрӑшни, кирлӗ марри ҫинчен шухӑшлани — акӑ эсир ӳссе ҫитӗннӗ тӑпра; ку вӑл фантазилле тӑпра.
III // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Анчах пире пӗтӗм тӗнче историне кӗрсе кайни ытлашши пулать: каласа кӑтартма тытӑннӑ пулсан, ҫав ӗҫех тӑвас пулать.
VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Шаррасӑн «1815 ҫ. кампанин историне» вуласа пӑхӑр-ха — епле ӑста, епле тӑрӑшса улталанӑ Наполеон хӑйне, — кӑмӑл ҫемҫелсе каять вӗт!
VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ӑҫта та пулсан чулсем хушшинче тӑнӑ чухне Пепене нимрен те лайӑхрах вара; вӑл ҫав самантра, чул ҫурӑкӗсене шухӑшлӑн пӑхса, чулӑн авалхи тӗксӗм историне вулать пек.
Итали ҫинчен хунӑ юмахсем // Александр Алга. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 166–190 стр.