Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Юманӗ шӗшке хирӗҫ калать: «Эпӗ икҫӗр ҫул пурӑнатӑп ӗнтӗ, ҫак йӗкелрен пулас юман та ҫавӑн чухлех пурӑнӗ», — тет.

«Я живу двести лет, — сказал на это дуб, — и дубок из этого желудя проживет столько же».

Юманпа шӗшкӗ // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Юман сийӗсем хурӑн сийӗсенчен ҫыпӑҫасса тачӑрах ҫыпҫӑнса тӑраҫҫӗ, анчах урӑх майлӑ ҫыпӑҫнӑ, ҫавӑнпа юман тӑрӑх ҫурӑлать, хурӑн апла ҫурӑлмасть.

Оттого, что дуб хоть и плотнее связан, чем береза, да связан так, что расходится вдоль, а береза не расходится.

Тӗрлӗ япалари пайсем тӗрлӗ май ҫыпӑҫса тӑраҫҫӗ // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ака мӗншӗн юманран тумаҫҫӗ: юман тӑрӑх ҫурӑлса тухать, хурӑн апла ҫурӑлмасть, вӑл мунчалаланса анчах каять.

— Оттого, что дуб колется вдоль, а береза не расколется, а вся измочалится.

Тӗрлӗ япалари пайсем тӗрлӗ май ҫыпӑҫса тӑраҫҫӗ // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Пысӑк та ватӑ юман ӑна хӳтлӗхре тытать: ҫӗрпӳрте унӑн тымарӗсем айне чавнӑ, ӑна юман турачӗсем хупӑрласа тӑраҫҫӗ.

Это было не что иное, как отверстие под старым дубом; оно было вырыто под корнями дерева и прикрыто сучьями.

IV. Ыйткалакан // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Ӑҫта ан пах, унта тем пысӑкӑш юман сарайсем лараҫҫӗ, картисене те хӑш-пӗр ҫӗрте юман пӗренесенчен тытнӑ.

Могучие дубовые сараи и местами такие же изгороди.

1945-мӗш ҫул // Александр Галкин. Баруздин С.А. Пӗр ҫулпах: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1970. — 308 с.

— Ав ҫав юмана куратӑн-и, Сергей? — терӗ вӑл, револьвер кӗпҫипе хӑйсенчен пӗр ҫирӗм пилӗк утӑмра ларакан ҫуркаланчӑк хупӑллӑ юман ҫине кӑтартса.

— Видишь тот дуб, Сергей? — указала она дулом на весь изрытый бороздами ствол, шагах в двадцати пяти от них.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Вӑрманта ҫапла пулать: пысӑк юманпа юнашар яштака та кӑтра, тулли сӗткенлӗ ҫамрӑк юман хӗвел ҫинелле туртӑнать, ун кӗлеткине тата сӗткенлӗ ҫулҫисене пӑхсанах, ҫакӑн пек яштака йывӑҫ мӗнле тымартан ӳсни, ӑна кам вӑй парса, савса ӳстерни курӑнать…

В лесу так бывает: подле большого дуба полный сока молодой дуб, стройный и кудрявый, начинает тянуться к солнцу, если посмотреть на его ствол и сочные листья можно увидеть из каких корней выросло такое стройное дерево, под чьим вниманием и для кого он был выращен…

I // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Ҫав юман патне икӗ пӑлхавҫӑ хайхи тикана ертсе пычӗҫ, унӑн хӗрлӗ пиҫиххине салтрӗҫ, ҫав пиҫиххипех ӑна юман ҫумне ҫыхса хучӗҫ.

Два повстанца прежде всего подвели к дубу цыгана, сняли с него красный пояс и этим поясом привязали его к стволу.

XXIX. Юнпа тӗне кӗртни // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Юманлӑх сӑмсахӗнче вӑл ултӑ-ҫичӗ юмана касса паллӑ турӗ, тепӗр юман патне пырса тӑчӗ.

На краю отножины натесал штук шесть-семь дубов, подошел к очередному.

40-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959

Вӑл аҫа ҫапса суранлатнӑ ватӑ юман пек, анчах ҫапах паттӑр та ҫирӗп, хӑй вӑйӗпе мухтанса ларакан ватӑ юман пек туйӑнать.

Он был похож на старый дуб, обожженный молнией, но все еще мощный, крепкий и гордый силой своей.

Макар Чудра // Хумма Ҫеменӗ, Феодосия Ишетер. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 7–19 стр.

Вӑрман хӗрринче юман каш-кашлать, Юман айӗнче йӗкелӗ ташлать.

На опушке леса дуб шумит, под дубом желудь танцует.

Чӑваш пики — пуласлӑх хуҫи // Надежда СМИРНОВА. «Хыпар», 2015.12.18, 241-242 (26903-26904)№№

Атте, асатте — юман, хунав юман — пичче; анне, асанне, аппа — ҫӑка; шӑллӑм — шӗшкӗ, йӑмӑк — йӑмра, хӑва.

Куҫарса пулӑш

Словаре те кӑсӑклӑ роман пекех вулама пулать // Роза Власова. «Хыпар», 2017.04.26, 60№

«Юлашки вӑхӑтра Кутемерти авалхи юман ҫинчен материалсем пухрӑмӑр, унӑн кун-ҫулне тӗпчерӗмӗр. Ку юман пирки Петр Осипов та нумай ҫырнӑ. Ҫав вырӑнта ҫӗнӗ йывӑҫсем лартма палӑртаҫҫӗ ҫыравҫӑсем. Унччен маларах Энтри Пасар тата Шӑмалӑх ялӗсенчи ҫӑлсене тӗпченӗччӗ. Пирӗн таврара ӳсекен курӑксене сӑнасах тӑратпӑр», — ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарчӗ клуб ертӳҫи Л.Шикарева.

"В последнее время собирали материалы о вековом дубе из Кудемеры, исследовали его жизнь. Про этот дуб и Петр Осипов много писал. На том месте писатели планируют посадить новые деревья. До этого исследовали колодцы деревень Андреево-Базары и Шамалы. Наблюдаем за растениями нашего края", - познакомила работой руководитель клуба Л.Шикарева.

Людмила ШИКАРЕВА: Кӗнеке вулас юхӑм тепӗр хут вӑй илессӗн туйӑнать // Андрей МИХАЙЛОВ. «Хыпар», 2016.05.31, 82-83№

Вӑл утланнӑ мул лаштра юман турачӗсем айне чупса кӗрсессӗн, Авессалом ҫӳҫӗ юман тураттисенчен ҫакланнӑ; ун айӗнчи мул тарнӑ та, Авессалом вара ҫӗрпе пӗлӗт хушшинче ҫакӑнса юлнӑ.

Когда мул вбежал с ним под ветви большого дуба, то Авессалом запутался волосами своими в ветвях дуба и повис между небом и землею, а мул, бывший под ним, убежал.

2 Пат 18 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

8. Ҫавӑн чухне Девора, Ревеккӑна ӗмӗртсе ӳстернӗскер, вилнӗ, ӑна Вефильрен анатарах, юман айне, пытарнӑ, Иаков ӑна хӳхлев юманӗ тесе ят хунӑ.

8. И умерла Девора, кормилица Ревеккина, и погребена ниже Вефиля под дубом, который и назвал Иаков дубом плача.

Пулт 35 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Шӑп та лӑп вӑхӑтра сулса янӑ юман туя ҫӗҫӗллине тӑнлавран шаплаттарать.

Куҫарса пулӑш

Лапшу Ҫтаппанӗн халапӗ мар // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Тапӑнакансем лесник аллинчи юман туя сулмаклӑхне, унпа лектерсен тӑрук ураланас ҫуккине, ахӑртнех, хӑвӑрт ӑнланаҫҫӗ, вара тин пӗшкӗнеҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Лапшу Ҫтаппанӗн халапӗ мар // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Ним ыррине те кӗтменрен, Левен, сых ятне, хуҫӑлса ӳкнӗ юман тураттине, тимӗр пек сулмаклӑскерне, ярса тытать, унӑн шӗвӗр те ҫинҫе вӗҫне урапа пусса хуҫать, вара ҫӗҫӗпе хӑмсарса ҫывхаракан енне сулса ярать.

Куҫарса пулӑш

Лапшу Ҫтаппанӗн халапӗ мар // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Кӗмӗлленет юман паспа, Кайран тарлать темле пӑспа.

Куҫарса пулӑш

Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

«Юман ҫинче сар пакша Йӗкел ҫисе ыр курать; Иртен-ҫӳрене пӑхса, Мӑйӑрне те шак катать.

Куҫарса пулӑш

Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.