Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Вӑрмансене, уй-хирсене — пурне те, ӗмӗрлӗхе тенӗ пек, кӑкӑра тӑвӑрлатакан хурлӑхлӑ шӑплӑх пусрӗ.

И в лесах и в полях — всюду установилось, точно на век, печальное, стесняющее грудь зимнее безмолвие.

I // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.

Эпӗ садсене, вӑрмансене, водопровода тата пурнӑҫа ҫӑмӑллатакан ытти ҫавӑн пек япаласене хирӗҫ мар.

Я не против садов, лесов, водопроводов и там разного удобства.

III // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Тул ҫутӑлнӑ ҫӗре вӑл Мускав таврашӗнчи ҫӗршыва пӗтӗмпех урӑхлатса хунӑ: уй-хирсене хулӑм юр сарса, витсе лартнӑ, варсене, вӑрмансене тултарса лартнӑ, ҫил вӗрнӗ енчен йывӑҫсене пурне те — аялтан пуҫласа тӑррине ҫитиех — пластырь ҫыпӑҫтарнӑ пек, юр ҫыпӑҫтара-ҫыпӑҫтара хунӑ.

К рассвету она преобразила все подмосковные земли: плотно застелила снегом поля, замела овраги, завалила леса, все деревья с наветренной стороны — от комля до вершин — облепила снегом, как пластырем.

XXI // Феодосия Ишетер. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; пӗрремӗш кӗнеке; вырӑсларан Феодосия Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 382 с.

Вӑрмансене, ейӳ кайнӑ чухнехи пек, шыв илсе лартнӑ, халь ӗнтӗ кунта, ҫанталӑк питӗ нӳрӗ тӑнӑ пирки, тӗттӗмрех те пӑчӑ, сывлама йывӑр пек.

Урочища залило, как в половодье, и в них теперь было сумеречно и душно от тяжелой, застойной мглы.

II // Феодосия Ишетер. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; пӗрремӗш кӗнеке; вырӑсларан Феодосия Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 382 с.

Пур вӑрмансене те халӑх пухӑнать.

По всем лесам собирается народ.

XVIII // Феодосия Ишетер. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; пӗрремӗш кӗнеке; вырӑсларан Феодосия Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 382 с.

Ӗнер ҫеҫ манӑн чӗрене салхулантарнӑ сӑртсемпе васансем ҫине эпӗ ӑшӑ кӑмӑлпа пӑхса пытӑм Каллех хамӑн уйсене, вӑрмансене, ҫӗрпӳрте тус пек тӳрӗ кӑмӑллӑ йытта, качакасене курас ӗмӗт чунӑма калама ҫук хытӑ хавхалантарчӗ!

С горячей нежностью смотрел я на эти холмы и долины, которые только вчера вызывали тоску в моем сердце, как радовался я, что снова увижу свои поля, свои рощи, свою пещеру, своего верного пса, своих коз!

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Василий Хударсем. Даниэл Дефо. Робинзон Крузо тинӗс ҫулҫӳревҫин пурнӑҫӗ тата вӑл курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: роман; Василий Долгов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1970. — 5–280 с.

Анчах ҫапах та халлӗхе ҫеҫенхирте пурнӑҫ чӗрӗлсе хускални сахал палӑрать-ха, сӑвӑрсемпе тыркассем хӑйсен хӗллехи ыйхинчен вӑранса тухайман; тискер кайӑксем вӑрмансене, ҫырма-ҫатрасене тарса пытаннӑ, сайра-хутран кӑна кивӗ хытхурасем хушшинче хирти шӑши йӑпӑртатса чупса иртет е чӗпӗ кӑларма мӑшӑрӑн-мӑшӑрӑн уйрӑлса кайнӑ хир чӑххисем кӗрхи калча ҫинелле вӗҫсе анаҫҫӗ.

Но еще мало живого в степи, не проснулись от зимней спячки сурки и суслики, в леса и буераки подался зверь, изредка лишь пробежит по старюке-бурьяну полевая мышь да пролетят на озимку разбившиеся на брачные пары куропатки.

26-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959

Чӳречерен пӑхса пынӑ май ҫурхи хура хирсен пысӑк хуҫалӑхне нимӗнле инкек те ҫулӑхман-и, тесе тӗрӗсленӗ пек, авкаланса выртакан юханшывсене, тӗттӗм кӑвак бархат пек курӑнан вӑрмансене пӑхса ытарайми киленетӗп эпӗ.

С наслаждением смотрел я в окно, точно проверяя, не случилось ли чего-нибудь плохого со всем этим просторным хозяйством весенних чёрных полей, светлых вьющихся рек, тёмно-зелёного бархата леса.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Правленисем пур ҫӗрте те ӗҫлеме чарӑнчӗҫ; ҫӗрулпучӗсем вӑрмансене тарса пытанчӗҫ.

Правление было повсюду прекращено: помещики укрывались по лесам.

Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк. Арӗслени // Михаил Сироткин, Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Капитан хӗрӗ. Вырӑсларан Н.Т. Ваҫанккапа М.Я. Сироткин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1940

Вӑл ҫулсене, вӑрмансене, шурлӑхсене, кӗперсене, шӑвакан танксене, чупакан пехотӑна, мина лартакансене, ҫырмасенче пухӑнса тӑракан утлӑ ҫара курма хӑнӑхнӑ.

Он привык видеть дороги, леса, болота, мосты, ползущие танки, перебегающую пехоту, минёров, конницу, накапливающуюся в балках.

20 сыпӑк // Леонид Агаков. Валентин Катаев. Полк ывӑлӗ. Повесть. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948

Чалӑш-чӑлӑш паллӑсемпе, анчах самаях тӗрӗс туса, вӑл ҫулсене, вӑрмансене, юханшывсене, шурлӑхсене ӳкерсе илнӗ.

Коряво, но довольно верно он рисовал условными знаками дороги, рощи, реки, болота.

14 сыпӑк // Леонид Агаков. Валентин Катаев. Полк ывӑлӗ. Повесть. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948

«вӑрмансене вӑрман паркӗсен зонисенче вырнаҫнӑ вӑрмансен, симӗс зонӑсенче вырнаҫнӑ вӑрмансен шутне кӗртесси ҫинчен йышӑнусем тӑвасси;

«принятие решений об отнесении лесов к лесам, расположенным в лесопарковых зонах, лесам, расположенным в зеленых зонах;

Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикинче ҫут ҫанталӑкпа усӑ курасси ҫинчен" саккунӗн 10 тата 111 статйисене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон № 32 от 07 мая 2019 г.

Вӑрмансене пӗтерме чармалла.

Куҫарса пулӑш

Ҫуллен йывӑҫ лартатпӑр пулсан та // Анатолий АЛЕКСЕЕВ. «Хыпар», 2015.04.30, 76-77№

Ҫав вуланиех, ҫӗр ӗҫне пӗлме тӑрӑшниех мана пӗчӗклех тавралӑха, уй-хире, ҫырмасене, ҫывӑхри вӑрмансене, ҫутҫанталӑка юратма вӗрентнӗ пулӗ.

Куҫарса пулӑш

Агроном - пултарулӑх ҫынниех // Роза ВЛАСОВА. «Хыпар», 2015.10.07, 196№

Ульяновск, Куйбышев облаҫӗсенчи тата Мордва АССРӗнчи вӑрмансене хӳтӗлессипе ӗҫленӗ.

Куҫарса пулӑш

Вӑрмана ҫур ӗмӗр сыхлаҫҫӗ // Николай КАЗАКОВ. «Канаш», 21(1370)№, 2016.05.27

Шурлӑхлӑ вырӑнсене, нӳрӗк нумай ҫарансене, вӑрмансене, кӳлӗ-пӗвен, юханшывӑн чӑтлӑхлӑ ҫыранӗсене, чул куписене килӗштерет.

Предпочитает заболоченные места, луга, где много влаги, леса, заросшие берега водоёмов, рек, груду камней.

Ҫӗлен сӑхасран асарханӑр! // Елена ЕГОРОВА. «Сывлӑх», 2016.06.29. 25№

Ӗлӗкхи пек тарӑн ҫырмасене, хура вӑрмансене тарса пурӑнмалла мар, инҫе ҫула тухма та ҫӑмӑл: машинӑпа самолет кирлӗ ҫӗре хӑвӑрт илсе ҫитереҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

«Чӑваш чӗлхи кирлине туйрӑм» // Альбина ЮРАТУ. «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», 2016.05.19, 19 (6112) №

Сирӗн уйсемпе вӑрмансене вертолет чӳречинчен пӑхса килентӗм.

Куҫарса пулӑш

Ҫурхи кун ҫулталӑк тӑрантарать // Леонид НИКИТИН. «Каҫал Ен», 2016.05.20

Чылайӑшӗ канӑва усӑллӑ та интереслӗ ирттерес тӗллевпе вӑрмансене шашлӑка тухать е ытти ҫӗрте кӑвайт чӗртет.

Многие с целью провести полезный и интересный отдых выходят в леса на шашлыки или разводят костер в других местах.

Кӑвайт чӗртме юрамасть // В.ПРОКОПЬЕВ. «Пурнӑҫ ҫулӗпе», 2016.05.06

Вӑрмансене, йывӑҫ лартнӑ лапамсене сухаласа ҫаврӑнни кӑвара шалалла ҫунса кӗме чарать.

Куҫарса пулӑш

Ҫурхи пӗлтерӗшлӗ ыйтусемпе // А.АЛЕКСАНДРОВА. «Ял ӗҫченӗ», 2016.04.22