Шырав
Шырав ĕçĕ:
Пӑрахӑр-ха буржуаллӑ йӑласене, выртса канӑр, — терӗ вӑл кулса.Отбросьте буржуазные условности, ложитесь-ка вы отдыхать, — шутливо сказала она.
Пӗрремӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.
Нумай курнӑ ҫулҫӳревҫӗ пулса тӑрса, Гленарван тӗрлӗ ҫӗршывсенчи тӗрлӗ йӑласене хисеплеме вӗреннӗ.Будучи опытным путешественником, Гленарван привык считаться с обычаями разных стран.
Вунпӗрмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.
Каллех кӑна эпӗ, ӗлӗкхи йӑласене пула мар, калатӑп; эпӗ ӑс урасенче пулмалла тесе пачах шутламастӑп; анчах ронизм кулӑшла, il a fait son temps.
XII // Феофан Савиров. Тургенев И.С. Ашшӗсемпе ывӑлӗсем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 206 с.
— Эпӗ сана, тусӑм, губернатор патне визитпа кайса килме канаш паратӑп, — терӗ вӑл Аркадие: — хӑвах пӗлетӗн, эпӗ кӑна, влаҫсем патне пуҫҫапма кайма кирлӗ тесе кивӗ йӑласене тытса пынипе мар, ахаль кӑна, губернатор лайӑх ҫын пулнӑшӑн кӑна калатӑп, ҫитменнине эсӗ кунти обществӑпа паллашасшӑн пулмалла…
XII // Феофан Савиров. Тургенев И.С. Ашшӗсемпе ывӑлӗсем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 206 с.
Февральти переворот хыҫҫӑн пирӗнтен нумайӑшӗн хамӑрӑн хӑнӑхса ҫитнӗ йӑласене улӑштарма тиврӗ.Большинству из нас пришлось пережить ломку характеров после февральского переворота.
XI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.
Винокур мӗнпур тӗшмӗшле йӑласене ӗненнӗ, уншӑн пулсан, сак ҫине анчах ларнӑ ҫынна хӑваласа яни пӗр-пӗр пысӑк инкек пуласса пӗлтернӗ.
IV. Йӗкӗтсем ашкӑнаҫҫӗ // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.
Кивӗ йӑла тӑрӑх ӑна, паллах, госпожа тесе чӗнме пулатчӗ ӗнтӗ, анчах вӑл кивӗ йӑласене питех тытса пырасшӑн мар пулнипе ӑна «Эй!» тесе чӗнмелли май шухӑшласа кӑларнӑ.
Ҫу уявӗ // Михаил Рубцов. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 31–44 стр.
Анчах та манӑн пурнӑҫ ҫакнашкал майлашӑнса кайрӗ, — эпӗ хамӑн йӑласене улӑштарма нимӗнле сӑлтав та ҫуккине куратӑп ҫеҫ мар, эхер те эпӗ сирӗн пек пурӑнас пулсан, эпӗ кунта пурӑнма та пултарайман пулӑттӑм; эпӗ хальхи пек телейлӗ пурӑнасси ҫинчен каламастӑп та ӗнтӗ.
XXIV // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.
Анчах та, сирӗн кӑмӑл пуррине шута илсе, хамӑн та офицер званийӗ пуррине шута илсе, пур енӗпе те эпӗ сирӗнпе хӑвӑрпа килӗшсе татӑлма пултаратӑп, тата, ку таврара пурӑнакан ҫын пулин те, кунти йӑласене пӑхӑнса мар, пур енӗпе те условисене пурнӑҫласа пыма пултаратӑп…
XVIII // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.
Вӗсем, социализм вӗрентӗвне тӗпе хурса, производствӑлла артельсем организацилеҫҫӗ, наукӑра ҫӗнӗ ҫулсем уҫаҫҫӗ, рабочисене ҫырма-вулама вӗрентеҫҫӗ, вӗсем хушшинче политикӑлла пропаганда туса пыраҫҫӗ, кивӗ йӑласене хӑюллӑн ҫӗмӗреҫҫӗ, ҫӗннисемшӗн чун-чӗререн тӑраҫҫӗ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Анчах халӗ ӗнтӗ вӑл майӗпен хӑнӑхса ҫитрӗ, хӑй те ҫаплах шухӑшлать: «Мӗнех вара, авалтан юлнӑ йӑласене эпӗ хам та пӑхӑнмастӑп. Суту-илӳ ӗҫӗпе аппаланма тытӑнтӑм та — качча купца хӗрне илтӗм».
XVIII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Анчах Марья Алексевна авалтан пыракан йӑласене ҫирӗппӗн сыхласа пынӑ, ҫавӑнпа вӑл ҫак савӑнӑҫлӑ самантра, хӗрне качча тухма сӗнни ҫинчен пӗлтернӗ чухне, упӑшкине хисеплӗ вырӑн пачӗ, ҫемье пуҫлӑхӗн ҫав вырӑна йышӑнма чӑнахах та право пур ӗнтӗ.
VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Сирӗн те, Нагульновпа иксӗрӗн, халӗ ӗлӗкхи самана маррине, авалхи йӑласене пӑрахма кирлине ӑнланма вӑхӑт ӗнтӗ…Вот и вам с Нагульновым пора бы понять, что не те времена нынче, и старые завычки пора бросать…
XIII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.
Кама ӑҫта лартмалла, мӗне мӗнле тумалла, туй ҫӳретнӗ чухне камӑн кампа ларса каймалла, йӑласене тытса пымалла-и — Обломовкӑра ҫаксене пурне те, кирек хӑҫан та пӗр йӑнӑшсӑр туса ирттереҫҫӗ.
IX сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956
Хамӑрӑн йӑласене манар мар, астусах тӑрар.
23 сыпӑк // Митта Ваҫлейӗ. Лев Кассиль. Аслӑ хирӗҫтӑру. Митта Ваҫлейӗ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1950
— Вӑхӑт ӗнтӗ сана ун пек йӑласене пӑрахма.
Улттӑмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951
«Вырӑс ҫынни те кунти халӑх хушшинче пурӑнсан ҫакӑн пек йӑласене хӑнӑхма пултарать-ши?» — тесе тӗлӗнсех кайрӑм эпӗ; пӗлейместӗп, чӑнах, тиркемелле-ши ҫакӑн пек ӑса, мухтамалла-ши, анчах вӑл ӑс-пуҫӑн калама ҫук пысӑк пултарулӑх пуррине, вӑл уҫҫӑн та тӗрӗс шухӑшлама пултарнине кӑтартса парать, вӑл вара кирек мӗнле усала та, ӑна пӗтерме май ҫук пулсан, каҫаратех.
Бэла // Николай Пиктемир, Нестор Янкас. Михаил Лермонтов. Пирӗн вӑхӑтри герой. Н. Пиктемирпа Н. Янкас куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑвашкӗнекеиздат, 1964
Пуҫлар вӗсене пӗлӳ пама, йӑласене вӗрентме.
Ватти вӑййа тухман // Константин Малышев. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... ya-tukhman
Ялти культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Елӗм», Этменти «Айхол» фольклор ушкӑнӗсем «Улах ларни», «Утӑҫи юррисем» йӑласене кӑтартса пачӗҫ.
Аваллӑха упраса — малашлӑха ӗненсе // Ермакова Надежда. https://chuvash.org/blogs/comments/4784.html
Пӗрремӗш ушкӑнри йӑласене ҫапларах вырнаҫтарса тухнӑ: 1) Ака умӗн пӑтти; 2) Вӑрлӑх пӑтти; 3) Кӗтӳ умӗн пӑтти; 4) Учук; 5) Ҫерҫи чӳкӗ (ҫурхисем); 6) Каҫхи чӳк; 7) Авӑн пӑтти; 8) Хур чӳкӗ; 9) Карта пӑтти; 10) Килӗш пӑтти; 11) Шыв нимӗрӗ; 12) Сӑра чӳкӗ; 13) Хурт чӳкӗ; 14) Хӗрт-сурт пӑтти (кӗрхисем).
Кӗлӗ тата пил сӑмахӗсем // Виталий Родионов. Пилсемпе кӗлӗсем // Шупашкар: Чӑваш кенеке издательстви, 2005. — 5-11 с.