Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Таҫта лере, сенкер тӳпен вӗҫӗ-хӗррисӗр анлӑшӗнче, ҫил ачисем ахӑрашса ҫӳреҫҫӗ, хӗвелпе ҫуталакан сивӗ пӗлӗтсем шӑваҫҫӗ, лашана та ӗҫке-ҫике юратнӑ хаваслӑ Сашка мучие тин кӑна йышӑннӑ ҫӗр ҫинче вара пурнӑҫ ҫав-ҫавах-ха хӑватлӑн вӗресе тӑрать: сад ҫумӗнчен пуҫланса каякан ҫеҫенхирӗн симӗс ытамӗнче, кивӗ итем карти ҫывӑхӗнчи хир кантӑрӗ хушшинче, путенесем шавлӑн ҫатӑлтатса ҫапӑҫни илтӗнсе тӑрать; унта тыркассем шӑхӑраҫҫӗ, тӗкӗлтурасем нӑрласа вӗҫеҫҫӗ, ҫил ачашласа ҫупӑрлакан курӑк пӑшӑлтатать, вӗлтӗртетсе юхакан ӑрша хумӗсем хушшинче тӑрисем юрлаҫҫӗ тата, этӗмӗн ҫутҫанталӑкри вӑй-хӑватне палӑртса тӑнӑ пек, таҫта инҫетри-инҫетри тип ҫырма тӑрӑх пулемет сасси тимлӗн, ҫилӗллӗн те янӑравсӑррӑн шӑтӑртатать.

Где-то там, в вышних беспредельных просторах, гуляли ветры, плыли осиянные солнцем холодные облака, а на земле, только что принявшей веселого лошадника и пьяницу деда Сашку, все так же яростно кипела жизнь: в степи, зеленым разливом подступившей к самому саду, в зарослях дикой конопли возле прясел старого гумна неумолчно звучала гремучая дробь перепелиного боя, свистели суслики, жужжали шмели, шелестела обласканная ветром трава, пели в струистом мареве жаворонки, и, утверждая в природе человеческое величие, где-то далеко-далеко по суходолу настойчиво, злобно и глухо стучал пулемет.

VI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Ватӑлса кайнӑ Лукерья крыльца ҫине ҫарран кӑштӑртатса тухрӗ; куҫне хӗвелпе хӗскелесе, чылайччен Григорий ҫине тинкерсе тӑчӗ.

Постаревшая Лукерья, шаркая босыми ногами, вышла на крыльцо; щурясь от солнца, долго всматривалась в Григория.

VI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Шӳтлӗ вӑйӑ ырӑ мар ӗҫе куҫассине питӗ хӑвӑрт тавҫӑрса, Аксинья хӗвелпе пиҫсе хӑмӑрланнӑ сӑмсана чӑмӑрӗпе пӗтӗм вӑйран таклаттарса чышрӗ те хӑйне ҫатӑрласа тытнӑ алӑсенчен вӗҫерӗнсе тухрӗ.

Вмиг осознав, что шутка кончилась и дело принимает дурной оборот, она изо всей силы ударила кулаком по коричневому от загара носу и вырвалась из цепко державших ее рук.

I // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Агашӑн шурӑ тутӑр ҫыхнипе пушшех те хурарах, ҫулла хӗвелпе пиҫни кайман пит-куҫӗнче лайӑх сывлӑхпа вӑй-хал тапса тӑрать.

Лицо Агаши, еще темное от летнего загара, резко выделенное белизной платка, дышало здоровьем и силой.

12 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Тӑвайккинчи хурӑн катинчен иртсен, вӗсем тусем хушшинчи тӗттӗм кӑвак, хӗвелпе ҫил ҫинче хӗрлӗн-кӑвакӑн курӑнса выртакан кӳлӗ патне тухнӑ.

Миновав березовую рощицу на склоне, они вышли к темно-синей, почти фиолетовой под солнцем и ветром чаше горного озера.

19 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

— Ҫапла, ҫапла, — ҫирӗплетрӗ Пробатов савӑнӑҫлӑн, хӑйӗн кӑпӑшка, шуралнӑ ҫӳҫне аллипе сӑтӑрса, — унӑн ҫилпе кушӑрканӑ, хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ пичӗ ҫумӗнче ҫӳҫӗ чӑн та шап-шурӑ курӑнать.

— Да, да, — просияв, подтвердил Пробатов и провел рукой по своим пышным седым волосам, словно сквозившим голубизной над его загорелым и обветренным лбом.

7 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Егор пукан ҫине ларчӗ, хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ шӑнӑрлӑ аллине шурӑ сӗтел ҫитти ҫине хучӗ, мӑкӑллӗ пӳрнисене сиктеркелесе, шӑпӑрт пулнӑ Аниҫҫе ҫине чалӑшшӑн пӑхса илчӗ.

Присев на табуретку, Егор опустил мосластую загорелую руку на белую скатерть, пошевелил узловатыми пальцами и покосился на разом притихшую Анисью.

3 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Шарсем вара лаша пуҫӗ ҫинче кӑнтӑрлахи ҫап-ҫутӑ шура хӗвелпе йӑлкӑшса ҫӳрерӗҫ.

И шары засверкали на голове его коня белым полуденным солнцем.

LXV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Вӑл куҫне хӗвелпе сарӑхнӑ хӑрпӑксемпе хупласа пытарчӗ, ирӗксӗррӗн кулкаларӗ, чӗнмерӗ.

Он прикрывал глаза опаленными солнцем ресницами, насильственно улыбался, молчал.

LXII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Амӑшӗ лашапа юнашар утса каять, утнӑ ҫӗртех ывӑлӗн хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ аллине чуптӑвать те кӳме патне чупать.

Мать идет рядом с лошадью, на ходу целует черную от загара руку сына, бежит к своей повозке.

LX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Лашапа вӑкӑр тарӗн, урапасен хӗвелпе хӗрсе вӗриленнӗ йывӑҫӑн, килти ӑпӑр-тапӑрпа урапа тикӗчӗн шӑрши кӗрет.

Пахло конским и бычьим потом, нагретым деревом бричек, домашней утварью, коломазью.

LIX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Тусанланса пӗтнӗ, хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ хӗрарӑмсем выльӑхсене хӑвалаҫҫӗ, ҫул айккипе юланутсем пыраҫҫӗ.

Запыленные, черные от загара бабы гнали скот, по обочинам дорог ехали всадники.

LIX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Шыв, валашкан симӗс мӑкпа витӗнсе пӑнтӑхнӑ тӗпӗ тӑрӑх сарӑлса, хӗвелпе хӗрнӗ чӗр пӗрене шӑрши ҫапакан кӗтессе юхса кайрӗ.

Вода, растекаясь по зелено-замшелому, заплесневелому днищу корыта, устремилась в накаленный солнцем, пахнущий сырой древесиной угол.

LIV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Аксинья ҫирӗппӗн витрисене ҫӗклерӗ, пӗкече пек авӑнчӑк шыв кӗвенти ҫине ҫурхи хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ аллисене хурса тӑвалла улӑхма тӑчӗ, анчах сасартӑк Григорий еннелле ҫаврӑнчӗ те, унӑн питҫӑмартийӗсем ҫамрӑк чухнехилле ҫӳхен хӗрелчӗҫ.

Аксинья решительно подняла ведра, положила на выгнутую спину коромысла покрытые вешним загаром руки, было пошла в гору, но вдруг повернулась к Григорию лицом, и щеки ее чуть приметно окрасил тонкий, молодой румянец.

L // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Прохор кӗлет ҫумӗнче хӗвелпе хӗртӗнсе ларакан казаксемпе шӑппӑн калаҫса тарать.

Прохор тихо говорил с казаками, сидевшими на сугреве под амбаром.

XXXVI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Вӑл тӗреклӗ хура мӑйне пӑркаласа ларчӗ, хӗвелпе сарӑхнӑ пӗтреке мӑйӑх вӗҫне шухӑша кайса пӗтӗрчӗ, юлашки ҫулсенче пӑрланса сивӗннӗ хаяр куҫӗсемпе пӗр тӗлелле тӗсесе пӑхрӗ.

Он ворочал черной мускулистой шеей, задумчиво покручивал закурчавившийся, порыжелый от солнца кончик уса и напряженно глядел в одну точку похолодевшими за последние годы, злыми глазами.

X // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ сӑнӗ хаяр; путса кӗнӗ питҫӑмартисемпе шӳрлеке кӗтеслӗ пит шӑммисем ҫинчи ӳчӗ халсӑр ҫыннӑнни пек тӑртанса кӳпченӗ те, вӗсем халь тикӗсленнӗ майлӑ курӑнаҫҫӗ.

Загорелое лицо его, на котором нездоровая полнота сровняла рытвины и острые углы скул, было сурово.

X // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Пӗри кӑна, хӗвелпе пиҫсе кӗреленнӗ сарлака питлӗ хӗрлӗармеец; сӑнӗпе ыттисенчен аслӑрах пек курӑнаканскер, хӗнесе юн кӑларнӑ тутине ҫатӑрласа ҫыртнӑ та кӑшт чапрасрах хура куҫӗпе казаксен пуҫӗсем ҫийӗн йӗрӗннӗ пек пӑхать.

Лишь один, с виду постарше, коричневый от загара, скуластый, презрительно глядел поверх голов чуть косящими черными глазами и плотно сжимал разбитые в кровь губы.

VIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Вӗсенчен аякра та мар, хӗвелпе типсе кайнӑ мӑян ҫинче, казаксем, урисене ирӗклӗн тӑсса хурса, ултӑ кӗтеслӗ ҫӑлтӑр пек выртаҫҫӗ.

Неподалеку от них, ногами врозь, шестиконечной звездой лежали на выгоревшей лебеде казаки.

VIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Вӑл ун патне лӳпперрӗн тайкаланса пычӗ те, хӗвелпе сарӑхса кайнӑ кӑтра мӑйӑхӗн вӗҫне сулахай аллипе сӗртӗнсе, тараватлӑн кулса илчӗ:

Он увалисто подошел и, касаясь левой рукой спаленного солнцем, порыжелого курчавого кончика уса, дружелюбно улыбнулся:

VIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.