Çĕннисем
Пӗрремӗш япалан масси m₁ пулсан, унӑн хӑвӑртлӑхӗ взаимодействи умӗн v₀ те взаимодействи пӗтсен v₁ пулсан, унӑн движени хисепӗ улшӑнни вара пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Иккӗмӗш закон тӑрӑх, вӑй импульсне движени хисепӗ улшӑннипе виҫеҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ япала пӗр-пӗрне тивнине вӑй импульсӗсемпе виҫеҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑра час-часах «япалана вӑй тивет» тесе калаҫҫӗ пулсан, ӑна задачӑна май килнӗ таран ҫӑмӑллатас шутпа ҫапла калаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑра вӑй ҫинчен каланӑ чухне яланах икӗ япалана тата вӗсене тивекен икӗ вӑя асра тытас пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗри — тивекенни, тепӗри — тивнине тӳсекенни тесе шухӑшлама юрамасть; вӗсем иккӗшӗ те тивекеннисем, ҫав вӑхӑтрах вӗсенчен кашниех тепӗри тивнине тӳсет.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр-пӗрне тивекен икӗ япала пӗр-пӗрин тӗлӗшӗнчен пӗр пек пулаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ япала пӗр-пӗрне тивни кирек хӑҫан та пысӑкӑш енчен пӗртан пулать, ен тӗлӗшӗнчен пӗр-пӗрне хирӗҫле пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑн виҫҫӗмӗш законӗ ҫакӑн пек шухӑша пӗлтерет: ҫутҫанталӑкра кирек хӑҫан та пӗр вӑхӑтрах икӗ япала пӗр-пӗрне тивеҫҫӗ; виҫҫӗмӗш закон тата ҫав икӗ действи пӗр-пӗринпе хисеп енчен мӗнле шайлашса тӑнине кӑтартать:
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
29. Механикӑн виҫҫӗмӗш законӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
28-мӗш параграфра кӑтартнӑ опытсене те, тата хӑвӑр шухӑшласа кӑларма пултаракан ытти опытсене те ҫавӑн пекех ӑнлантарма пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Акӑ мӗншӗн ӗнтӗ ҫапсан е шаккасан сисӗнмелле мар сахал хускалтӑр тесен, ҫапу вӑйне тӳсекен япаласене: сунтала, машина станне т. ыт. те питӗ пысӑк тӑваҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ft малтанхи опытри пек пӗлтерӗшлӗ пулсассӑн, mv те малтанхи пӗлтерӗшлех пулать, анчах та халь m масса малтанхинчен темиҫе хут пӗчӗккӗ, ҫавӑнпа v ҫавӑн чухлӗ хутах ӳсрӗ, ҫавӑнпа вара чашка сисӗнмеллех хускалма пултарать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Малтанхи опыта тарасан чашкисем ҫине йывӑр япаласем хумасӑр туса пӑхсан, урӑхла каласан, ҫав t вӑйпах тивсен, тараса чашки ӑна питӗ хӑвӑрт ҫапса илсен те хускалма пултарать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Халь ӗнтӗ тивсе тӑни (действи) вӑхӑчӗ нумая пырать; вӑй импульсӗ, движени хисепӗ, ҫапла вара, хӑвӑртлӑх та, нульрен урӑхла пулаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫав пӗчӗк патаках икӗ чашкӑран пӗрин ҫине хурсан, ҫав чашка аялалла анать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ft тата mv произведенисем практика енчен нуле ҫывӑх пулаҫҫӗ; ҫавӑнпа вара v хӑвӑртлӑх та нуль пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тарасан пӗршайлӑхӗ пӑсӑлмасть.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Беранже тараси ҫинче икӗ йывӑр япалана (тараса чӑтма пултарнӑ таран) шайлаштарса хурар та пӗр япалине питӗ хӑвӑрт (t нуле ҫывӑх) ҫӑмӑл металран тунӑ пӗчӗк патакпа ҫапса илер.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
F вӑй нумай t вӑхӑт хушши тивсе тӑрсан, произведени нульрен урӑхла пулать, mv те, апла вара v те нульрен урӑхла пулаҫҫӗ, ҫавӑнпа кире пуканӗ куҫма тытӑнать те.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.