Çĕннисем
Мӗнрен те пулсан ҫакнӑ кире пуканӗ ҫинчен те, ҫын аллипе чӑмӑртанӑ кирек мӗнле япала ҫинчен те т. ыт. ҫинчен те ҫавӑн пекех калама пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сӗтел ҫинче выртакан кире пуканӗ сӗтеле хӑйӗн йывӑрӑшӗпе тан вӑйпа тивет (пусать), ҫавӑнпа сӗтел ҫийӗн форми улшӑнать Форми улшӑннӑ сӗтел хӑми ҫавӑн пысӑкӑш вӑйпах кире пуканне хирӗҫ май тивет, кире пуканӗн йывӑрӑшӗ кире пуканне тивнине танлаштарать (кире пуканӗ сӗтел тӗлӗшӗнчен пӗр хускалмасӑр тӑрать).
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ ҫын, икӗ ҫӑмӑл пӗчӗк урапа ҫине тӑрса, пӗр-пӗрне икӗ вӗҫне те динамометр ҫыхнӑ кантрапа туртсан, динамометрсем пӗр пек вӑях кӑтартаҫҫӗ; ҫыннисем хуть те мӗнле пулсан та, ураписене хуть те мӗнле тӗрлӗ тиесен те ҫавӑн пекех пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Иккӗмӗш закон тӑрӑх япала действине е вӑй импульсене, е движени хисепӗ улшӑннипе виҫме пулать; F₁t = F₂t пулнипе, пӗртан вӑхӑт хушшинче F₁ = F₂ пулать; ҫапла вара, вӑя динамометрпа виҫсен те ҫитет.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак качество енчен сӑнанисем хыҫҫӑн ӗнтӗ хисеп енчен сӑнанисем ҫине куҫар.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Астуса илӗр-ха: сӗртӗнӳ ытла та пӗчӗккӗ чухне взаимодействи вӑйӗ те пӗчӗккӗ пулать, ҫавӑнпа утма кансӗр пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗр масси ҫын массинчен нумай хут пысӑккипе, ҫын вара хускалмасӑр тӑракан ҫӗр тӑрӑх куҫса пырать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӗсен хӑвӑртлӑхӗсем массисемпе хирӗҫ пропорциллӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗр ҫавӑн пысӑкӑш вӑйпах ҫынна тӗртет.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗр ҫинче утса пыракан ҫын, сӗртӗнӳ пирки, ҫӗре пусать, ӑна хӑйӗнчен тапса ярать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ике япала та (ҫынпа кимӗ) пӗр-пӗринчен хӑйсен массисене хирӗҫле пропорциллӗ хӑвӑртлӑхсемпе уйӑрӑлса каяҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сикес тесе, ҫын хӑйӗн мускулӗсемпе кимме пусать, кимӗ ҫавӑн пысӑкӑш вӑйпах ҫынна тӗртет, ҫав вӑй вара ҫынна вырӑнтан куҫарать те.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫын кӑкарман кимӗ ҫинчен ҫыран хӗррине сикнӗ чухне кимӗ каялла шуса каять те, ҫын вара хӑш чухне ҫыран хӗррине сиксе ҫитеймест.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Магнитсем пекех, икӗ электричествӑланнӑ япала та пӗр вӑхӑтрах пӗр-пӗрне хайсем патне туртаҫҫӗ е хайсенчен тартаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Магнитсем пӗр-пӗрне йӑлтах туртса илсен, туртӑм вӑйӗсем ӗҫлеме чарӑнмаҫҫӗ пулсан та, вӗсем вара малалла реакцине куҫса пыма чарӑнаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр магнитӑн масси тепӗриннинчен нумай ытларах пулсан, ытларах массӑллӑ магнитӑн куҫнӑ хӑвӑртлӑхӗ пӗчӗкреххине сисме пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сарлака кӗленче савӑт илсе, унта тултарнӑ шыв ҫине икӗ пӑкӑ, хӑйсем ҫине хунӑ магнитсене шыва путмасӑр йӑтса тӑма пултараканскерсем, хурсан, икӗ магнит та пӗр вӑхӑтрах пӗр-пӗрне хӑй патне туртнине (е пӗр-пӗринчен тарнине) курма пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑн пек шывпа ҫавӑрӑнса тӑракан савӑт (Сетнер урапи) тата пӑспа ҫавӑрӑнса тӑракан савӑт реакциллӗ турбинӑсен моделӗсем пулса тӑраҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑрӑнса тӑма пултаракан савӑтсенче шыв е пӑс икӗ хирӗҫле еннелле тухмалли икӗ шӑтӑк шӑтарсассӑн, ҫав савӑтсем шӑтӑксене хирӗҫле еннелле ҫавӑрӑнма тытӑнаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Шӑтӑкран юхса тухакан шӗвекӗн кирек мӗнле пайӑрки те шӗвекӗн ытти масси пусни вӑйӗпе юхса тухаканскер, ҫав шӗвеке, унпа пӗрле савӑта та, хирӗҫле еннелле тивет, реакци тӑвать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.