Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Тӳпере пур енчен те аслатиллӗ ҫумӑрӑн йывӑр пӗлӗчӗсем юхма пуҫларӗҫ.

По небу полезли со всех сторон тяжелые грозовые тучи.

Ӑнӑҫсӑр кун // Уйӑп Мишши. Гарин-Михайловский Н.Г. Тёмӑн ача чухнехи пурнӑҫӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 164 с. — 3–157 с.

Пуҫне ҫумӑр айне тытса, вӑл ҫуллахи аҫа-ҫиҫӗмлӗ ҫумӑрӑн шӑршине кӑкӑр туллин сывла-сывла илет.

Подставляя голову дождю он жадно вдыхал запах летней грозы…

6 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.

Хӗвел, кӗркуннехи ҫутӑпа пек те мар, ҫуттӑн ҫутатать, каҫхи вӑйлӑ ҫумӑрӑн йӗрӗ те юлман.

Ярко, не по-осеннему, светило солнце, к от ночной грозы не осталось почти никаких следов.

Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк // Михаил Рубцов. Николай Бирюков. Чайка: роман; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 432 с.

Ҫумӑрӑн ҫутӑ йӗрӗ витӗр ачасем ним тӑва пӗлмесӗр хытса тӑнине асӑрхарӑм эпӗ.

Я увидел застывшие в разных позах фигуры ребят между светлыми нитями дождя.

XI сыпӑк // Илпек Микулайӗ. Юрий Сотник. Курман-илтмен кайӑк; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 155–238 с.

Анчах Вороновский, тутине ывӑҫ тупанӗпе хупласа, юнашар тӑракан хӗрлӗармеецпа хыпӑнчӑклӑн темӗн пӑшӑлтатрӗ те, Штокман сӑмах ҫаврӑмне вӗҫлеме те ӗлкӗреймерӗ — ҫамрӑк ҫумӑрӑн апрельти нӳрӗкне сӑрхӑнтаракан чӗрӗ сывлӑша типпӗн ҫурса, пӑшал сасси кӗрӗслетсе кайрӗ.

Но Вороновский, приложив ко рту ладонь, что-то встревоженно шептал стоявшему рядом с ним красноармейцу, и не успел Штокман докончить фразы, как в сыром воздухе, напитанном апрельской влагой молодого дождя, приглушенно треснул выстрел.

XLIX // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Ҫӗпӗр коронине ҫурҫӗрелле кӑнтарса тытнӑ Ермакӑн бронза кӗлетки ҫумӗнче ӗнерхи ҫумӑрӑн шӑрҫисем сыхланса юлнӑ.

Сырость вчерашнего дождя хранил на себе бронзовый Ермак, протянувший на север сибирскую корону.

IV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Сӑмсана юшкӑн тӑприпе ҫӗршӗннӗ хыр-чӑрӑш йӗпписен хӗрхӳ шӑрши ҫапать, вӗтӗртетсе ҫӑвакан ҫумӑрӑн тӑварсӑр шӑрши кӑтӑклантарать.

Пахло илом, прелой хвоей и пресным бархатисто-мягким запахом дождя.

III // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Ӑсчахсем ҫумӑрӑн пӗр тумламӗнчен 140 Вольт напряжени пама пултаракан ятарлӑ генератор шутласа кӑларнӑ, ку виҫе вара 100 пӗчӗк ҫутӑдиодлӑ лампочкӑна ӗҫлеме ҫителӗклӗ.

Учёные разработали специальный генератор, который способен выдавать напряжение в 140 Вольт из одной дождевой капли, что достаточно для работы 100 маленьких светодиодных лампочек.

Ҫумӑр тумламӗнчен электроэнерги тума вӗреннӗ // Аҫтахар Плотников. https://vevby.ru/66298_specialisty_nauch ... vakaterina

Ҫил татӑкӑн-татӑкӑн таткалать ҫумӑрӑн чалӑш чаршавне.

Ветер на клочья рвет косое полотнище дождя.

4 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Хуторта чӳрече хупписем шартлатса хупӑнчӗҫ, карчӑксем каҫхи кӗлӗрен тухнӑ та сӑхсӑхкаласа киле васкаҫҫӗ; плац ҫинче тӗссӗр кӑвак тусан мӑкӑрланса ҫӗкленет, унччен те пулмарӗ — ҫурхи шӑрӑхпа йывӑрланнӑ ҫӗр ҫине ҫумӑрӑн малтанхи тумламӗсем ӳкме те пуҫларӗҫ.

В хуторе хлопали закрываемые ставни, от вечерни, крестясь, спешили старухи, на плацу колыхался серый столбище пыли, и отягощенную внешней жарою землю уже засевали первые зерна дождя.

4 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Ҫавӑнпа Татьяна ӑнланса илме пултараймарӗ: те унӑн ыйтӑвӗнчен, те ҫумӑрӑн сайра та, анчах шултра тумламӗсем кантӑк ҫинче, пӳрт тӑрринче шӑпӑртатма пуҫланинчен кулчӗ Кондратьев, — пирӗн йӑнӑш ҫавӑнта: Хворостянкин ҫумӗнче нумай вӑхӑт хушши парти руководителӗ мар, ҫемҫешке ҫын, хӑравҫӑ, йӑпӑлти, пӗр сӑмахпа каласан, парти ӗҫне ертсе пыма ниепле те шанса пама ҫук ҫын пулнӑ, анчах эпир, — куншӑн пире намӑс, — ҫав ҫынна шаннӑ… —

Поэтому Татьяна ничего и не поняла: Кондратьев улыбнулся то ли из-за его вопроса, то ли из-за начавших барабанить стекло и крышу дома редких, но крупных капель дождя, — в том наша ошибка, что долгое время возле Хворостянкина находился не партийный руководитель, а мягкотелая мямля, трус и подхалим, — словом, такой человек, которому никак нельзя было доверить бразды партийного правления, а мы, к стыду своему, доверили… —

I // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Тӳп-тӳррӗн ҫӑвакан ҫумӑрӑн шултра тумламӗсем машина тӑрринче хыттӑн шакӑртатма пуҫларӗҫ, унтан ҫумӑр айккинчен, кантӑк ҫине ҫаптарса ҫума пуҫларӗ те, вара ҫул ҫинчи тусан сирпӗне-сирпӗне илсе чӑмаккаланчӗ, ҫийӗнчех хуралса кайрӗ.

Крупный, наискось падавший дождь грозно застучал по кузову, потом зашел сбоку и попробовал крепость стекол, и тогда уже пошел плясать по дороге так, что только пыль вспыхивала, скручивалась в комки и сразу чернела.

I // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Ҫумӑрӑн сайра та шултра тумламӗсем ҫӗрелле пульӑ пек пыра-пыра ҫапӑнаҫҫӗ.

Редкие крупные капли дождя, как пули, застучали по земле.

II. Тӑвӑл // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Ҫумӑрӑн малтанхи сайра та йывӑр пӗрчисем ӳкрӗҫ.

Упали первые — редкие и тяжелые — капли дождя.

XIV сыпӑк // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 3–84 с.

Ирхине, тӑххӑрмӗш сехетре, ҫумӑрӑн юлашки тумламӗсене ҫил хӑваласа илсе кайрӗ.

В девятом часу утра ветер унес последние капли.

XLIV. Маёвка // Александр Ярлыкин. Валентин Катаев. Пӗччен парус шуррӑн курӑнать. Александр Ярлыкин куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Ҫӳлтен пӑхсан вӑл, шалкӑм ҫумӑрӑн малтанхи касси шатралатнӑ тусанлӑ ҫул пек туйӑнать.

Она напоминала сверху пыльную дорогу, на которую упали первые щедрые потоки ливня.

4 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Мӗнле пулӗҫ-ши малашне хальхи сиплӗ ҫумӑрӑн ҫимӗҫӗсем?

Куҫарса пулӑш

1962 ҫулхи чӑваш литератури. Прозӑ // Г. Я. Хлебников. «Вопросы чувашского языкознания и литературоведения». Ученые записки, выпуск XXVI, Чебоксары — 1963. 206–226 стр.

Чӑвашсен христианство йышӑниччен туррисем нумай пулнӑ, 77 теҫҫӗ: шыв турри, вӑрман турри, хир турри, ҫумӑрӑн, ҫилӗн, вутӑн тата ытти те.

У чувашей до принятия христианства было много богов, говорят 77: бог воды, бог леса, бог поля, дождя, ветра, дерева и другие.

Чӗлхе Туррин хӳхлевӗ // Сувар. Сувар, 2017.05.12

28. Ҫумӑрӑн ашшӗ пур-и? сывлӑм тумламӗсене кам ҫуратать?

28. Есть ли у дождя отец? или кто рождает капли росы?

Иов 38 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.