Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Тӗме айӑккипе тарма та вырӑн пур хӑйне, анчах вӑл хӑранипе ним йӗпписем чикнине сисмесӗр, тӗмисем ӑшнеллех шӑтарса кӗресшӗн тӑрӑшать.

Можно было обойти куст, но от страха он не помнил ничего и лез на колючие ветви.

Тӑватӑ кун // Ярукка Сантри. Гаршин В.М. Тӑватӑ кун: калав. — Шупашкар: Республикӑри чӑваш кӗнеки кӑларакан уйрӑм, 1924. — 38 с.

Вӗсенчен хӑш-пӗрисем выртнӑ, хӑшӗсем уртӑш тӗми хыҫне чӗркуҫленсе ларнӑ та пульӑсем шӑхӑрса вӗҫнине итлеҫҫӗ, Уча теме патӗнчен тӗме патне пӗр пытанмасӑр пуҫтахланса утса ҫӳрет, партизансем хӑйсене епле тытнине тӗрӗслет.

Сидя на корточках или лежа за кустами можжевельника, они слушали привычный свист пуль, Уча упрямо ходил от куста к кусту, наблюдая за бойцами.

18 // Александр Яндаш. Чосич, Д. Хӗвел инҫетре: роман / вырӑсларан А.Яндаш куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 352 с.

— Ҫынсене тӗме ҫинчен илӗр те ҫула малалла тума пуҫлӑр, тӗмине эпир урӑх майпа ҫӗнтерӗпӗр.

— Снимите людей с косогора, развертывайте путь дальше, а холм мы возьмем иначе.

Иккӗмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Ҫапла вара пӗр туратран тепӗр турат ҫине, тӗмерен тӗме ҫине виҫӗ каҫ пӗр чарӑнмасӑр малалла шурӗ.

С ветки на ветку, с сучка на сучок, с куста на куст — так пробирался Пик три ночи подряд.

Хӳри курӑнмасть, ҫӑмӗ палӑрмасть // Михаил Рубцов. Виталий Бианки. Йӗр тӑрӑх; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1952. — 45–72 с.

Унтан ҫуллахине аса илме пуҫларӗ, кашни вак-тӗвеке, кашни йывӑҫа, тӗме, тенкеле, кашни сӑмаха аса илчӗ; ҫаксем ӑна халӗ малтанхинчен те, хӑй киленнӗ чухнехинчен те лайӑхрах пек туйӑнчӗҫ.

Потом углубился в воспоминания лета, перебрал все подробности, вспомнил о всяком дереве, кусте, скамье, о каждом сказанном слове, и нашел все это милее, нежели как было в то время, когда он наслаждался этим.

VII сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Канавра, пуҫне тӗме хӗрринелле таянтарса, пӗр мужик выртнӑ; ун ҫумӗнче михӗ тата икӗ мӑшӑр ҫӑпата ҫакнӑ алтуйи пулнӑ.

В канаве лежал мужик, опершись головой в пригорок; около него валялись мешок и палка, на которой навешаны были две пары лаптей.

IX сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Анчах Алексей аллине ҫак ҫемҫе тӗме ӑшне чикрӗ те ун алли ҫумне темӗн чухлӗ кӑткӑ сырӑнса тухрӗ.

Но Алексей сунул руку в этот рыхлый стог, и, когда вынул ее, она была усеяна муравьиными тельцами, крепко впившимися ему в кожу.

12 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Ун ҫывӑхӗнчи тӗме ҫине шӑпчӑк йӑва тунӑ.

На холме, близком к ней, соловей свил гнездо.

Вӑрман кушакӗ // Василий Алентей. Василий Алентей. Пограничниксем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955

Ҫакнашкал тӗме кӑларса тӗрӗслемелле.

Куҫарса пулӑш

Нематодaран хaтaлмаллах // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.07.28, 29№

Лайӑх ҫитӗннӗ ҫӗрулми речӗсенче нематодӑпа сиенленнӗ тӗме асӑрхама йывӑр мар.

Куҫарса пулӑш

Нематодaран хaтaлмаллах // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.07.28, 29№

18. Ӗнтӗ усал ӗҫ вут-ҫулӑм пекех — кӳкенпе йӗплӗ тӗме хыпса илнӗ, тӗтӗм мӑкӑрлантарса чӑтлӑх вӑрманта ялкӑшакан вут-ҫулӑм пекех — алхасать.

18. Ибо беззаконие, как огонь, разгорелось, пожирает терновник и колючий кустарник и пылает в чащах леса, и поднимаются столбы дыма.

Ис 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

18. Акӑ мӗнле пулӗ ҫавӑ кун: Египет шывӗ вӑрринчи ӳпрене тата Ассири ҫӗрӗнчи вӗлле хуртне Ҫӳлхуҫа паллӑ парӗ те — 19. вӗсем пурте вӗҫсе килӗҫ, пушанса юлнӑ улӑхсене, чуллӑ сӑрт-ту хушшисене, мӗнпур йӗплӗ тӗме, мӗнпур йывӑҫа кӑшӑл сырса илӗҫ.

18. И будет в тот день: даст знак Господь мухе, которая при устье реки Египетской, и пчеле, которая в земле Ассирийской, - 19. и прилетят и усядутся все они по долинам опустелым и по расселинам скал, и по всем колючим кустарникам, и по всем деревам.

Ис 7 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Унтан пирен хула ҫак тӗме ҫинчен вӑрман чӑрмантарнӑ пирки курӑнмасть пулин те, вӗсем пире хула хӑш енче ларнине кӑтартса пачӗҫ.

Затем они указали нам, в каком направлении находится город, хотя с бугра за лесом его не было видно.

Эпир мӗн пирки аташса кайрӑмӑр // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ентимӗр тӗме ҫинче Тӑрать халӑх умӗнче: Пичӗ-куҫӗ тӑваткал, Кӑвак куҫсем чармака, Янах вӗҫӗ сар сухал, Тӑнлав шӑмми сарлака.

Куҫарса пулӑш

XI. Ӗшнере // Николай Шупуҫҫынни. Шупуҫҫынни Н.В. Еркӗн: поэма. — Мускав: СССР-ти халӑхсен тӗп издательстви, 1930. — 176 с.

Пӗр ҫӳҫе тӗме хыҫне хама валли окоп алтрӑм, алтнӑ тӑпрана пур еннелле аяккалла сапаларӑм, алтӑнчӑкӗ вӑрӑм курӑк ӑшне ӳксе путрӗ.

Куҫарса пулӑш

Хаклӑ пакет // Сергей Юшков. Юшков С. П. Кӗрен кӳлӗсем: повеҫпе калавсем — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 112 с. — 104–109 с.

Таврари вӑрмана ухтараҫҫӗ, кашни тӗме айне ҫавӑрттарса пӑхаҫҫӗ, каллех пӗр усӑсӑр каялла таврӑнаҫҫӗ…

Куҫарса пулӑш

Иккӗмӗш сыпӑк // Сергей Юшков. Юшков С. П. Кӗрен кӳлӗсем: повеҫпе калавсем — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 112 с. — 3–73 с.

Тӗме урлӑ каҫсан, хамӑр ял кӑна та мар, Тутар Яшми те курӑнми пулать.

Куҫарса пулӑш

Ҫул ҫинче // Геннадий Пласкин. Пласкин Г. А. Ҫавраҫил: Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1993. — 288 с.

Янтул йӗвенӗн ҫӑварлӑхӗ те тӗме пырса лекрӗ пулас…

Туда же полетела и узда Яндула с железным нагубником…

Выртмара // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ура айӗнчи тӑпра кунта, тӗме ҫинче, тӑм пекех пирчесе ларнӑ-мӗн.

Земля здесь, на взгорье, затвердела как глина.

Ҫӗрлехи ҫул // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тӗме айккинче вӑл темиҫе хут та ӳкме тӑрать, туратсенчен ҫаклана-ҫаклана ларать.

Подъем в гору ему тоже дался нелегко: он несколько раз падал, сползал обратно, поднимался снова, цепляясь за ветки.

Ҫурҫӗр иртсен // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.