Чӑваш чӗлхи корпусӗ

«Прапоршик Гринев пирки, вӑл хальхи пӑлхава хутшӑнса тӑшманпа, служба йӗркипе тата присяга тивӗҫлӗхне хирӗҫ пыракан ҫыхӑну тытнӑ тени ҫинчен ваше превосходительство ыйтнине хирӗҫ ҫакна каласа пама тивӗҫ пулатӑп: ҫав прапорщик Гринев Оренбург хулинче службӑра иртнӗ 1773 ҫулхи октя6рь уйӑхӗнчен пуҫласа кӑҫалхи февраль уйӑхӗн 24-мӗшӗччен пулнӑ.

«На запрос вашего превосходительства касательно прапорщика Гринева, якобы замешанного в нынешнем смятении и вошедшего в сношения с злодеем, службою недозволенные и долгу присяги противные, объяснить имею честь: оный прапорщик Гринев находился на службе в Оренбурге от начала октября прошлого 1773 года до 24 февраля нынешнего года.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк. Суд // Михаил Сироткин, Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Капитан хӗрӗ. Вырӑсларан Н.Т. Ваҫанккапа М.Я. Сироткин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1940

Манӑн кӑмӑл уҫҫийӗ пӗртен пӗрре ҫеҫ: вӑл — юланутпа хула хыҫне тухса тӑшманпа пӗркелешсе таврӑнасси.

Единственное развлечение мое состояло в наездничестве.

Вуннӑмӗш сыпӑк. Хулана хупӑрлани // Михаил Сироткин, Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Капитан хӗрӗ. Вырӑсларан Н.Т. Ваҫанккапа М.Я. Сироткин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1940

Ҫар канашлӑвӗсенче малтанхи сӑмах яланах наступлени туса тӑшманпа вӑрҫма сӗнни пулать; унӑн саккунлӑ йӗрки ҫавӑн пек.

Первые голоса на военных советах подаются обыкновенно в пользу движений наступательных; это законный порядок.

Вуннӑмӗш сыпӑк. Хулана хупӑрлани // Михаил Сироткин, Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Капитан хӗрӗ. Вырӑсларан Н.Т. Ваҫанккапа М.Я. Сироткин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1940

Унӑн халӗ пурнӑҫра пирвайхи хут чӑн-чӑн тӑшманпа тӗл пулма часрах сывлӑша вӗҫсе хӑпарас килчӗ, пульӑсемпе «Р–5» текен самолёт хӑй хыҫҫӑн кӑкарса пыракан пиртен тунӑ хӑмпӑва мар, тӑшманӑн чӑн-чӑн самолётне ҫапас килчӗ.

Ему не терпелось скорее взмыть в воздух, чтобы первый раз в жизни встретить настоящего врага, направить острые паутинки пулевых трасс не в надутый ветром полотняный пузырь, который тащит за собой на веревке самолет Р-5, а в настоящий вражеский самолет, живой и верткий.

3 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Госпитальте тӑватӑ уйӑх выртнӑ хыҫҫӑн Алексей Мускавӑн ҫуллахи илемӗ ҫине ҫав тери тӗлӗнсе пӑхса пычӗ, ҫавӑн пирки те вӑл столица ҫар тумӗ тӑхӑннине, лётчиксем пек каласан — пӗрремӗш номерлӗ сыхлӑхра пулнине, хуть те хӑш самантра та тӑшманпа ҫапӑҫма ҫӗкленсе тӑма пултарнине тӑруках асӑрхаймарӗ.

После четырехмесячного лежания в госпитале Алексей был так поражен ее летним великолепием, что не сразу заметил: столица была одета в военную форму и находилась, как говорят летчики, в готовности номер один, то есть в любую минуту могла подняться на борьбу с врагом.

1 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Халиччен хӑйне юланутпа ӑста ҫӳреме пӗлекен ҫын тесе шутлакан Муромски лашине чарман, вӑл хӑй ӑшӗнче тӑшманпа калаҫасран хӑтӑлнӑшӑн савӑннӑ.

Муромский, провозгласивший себя отличным наездником, дал ей волю и внутренно доволен был случаем, избавляющим его от неприятного собеседника.

Хресчен хӗрӗ — пике // Ҫт. Ухантей. Александр Пушкин. Иван Петрович Белкин ҫырса хӑварнӑ повеҫсем. Ст. Угандей куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1936

Вӑл ҫын тӑшманпа кӗрешме тата кӗрешӗве пулӑшма хӑй шухӑшласа, хӑй ирӗкӗпе тивӗҫлӗ вырӑн йышӑннӑ.

Человека, который сознательно и добровольно взялся за свое трудное дело, чтобы бороться и помогать в борьбе.

«Колин» // Леонид Агаков. Юлиус Фучик. Асаплӑ вилӗм уменхи сӑмах. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953

II-А-1 отделра коммунистсен чи хаяр та усал тӑшманӗсем вырӑнӗнче виҫӗ ҫын шутланнӑ, вӗсем «шалти тӑшманпа кӗрешес ӗҫре тунӑ ҫитӗнӳсемшӗн» хура-шурӑ-хӗрлӗ хӑюсем ҫакса ҫӳреҫҫӗ.

В отделе 11-А-1 три человека считаются особенно беспощадными врагами коммунистов и носят черно-бело-красные ленточки «За заслуги в борьбе с внутренним врагом».

Манӑн гестаповец // Леонид Агаков. Юлиус Фучик. Асаплӑ вилӗм уменхи сӑмах. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953

Вӑл ҫунакан танк ҫинче ларса тӑшманпа ҫапӑҫнӑ, вӑл унӑн ирӗклӗхне, унӑн вӗренес тивӗҫне, унӑн чысӗпе пурнӑҫне хӳтӗленӗ.

Он дрался с врагами на горящем танке, он защищал ее свободу, ее право учиться, ее честь и жизнь.

13 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Е унӑн кӑштах каялла чакса нимӗҫсен кивӗ окопӗсенче, айлӑмӑн ку енче, лайӑхрах оборона йышӑнмалла, — пек кун туни ӑслӑрах пулнӑ пулӗччӗ, — е хӑйӗнчен вӑйлӑрах тӑшманпа хирӗҫле ҫапӑҫӑва кӗрсе хӑйӗн резервра тӑракан пӗртен-пӗр ротине те ҫапӑҫӑва кӗртмелле.

Либо немного отступить и занять более выгодную оборону в старых немецких окопах по эту сторону лощины, что было вполне благоразумно; либо принять встречный бой с превосходящим его силы противником и немедленно ввести в дело единственную свою роту резерва.

24 сыпӑк // Леонид Агаков. Валентин Катаев. Полк ывӑлӗ. Повесть. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948

Тӑшманпа вирлӗ кӗрешмешкӗн вӑрттӑн ушкӑн йӗркеленӗ.

Куҫарса пулӑш

Йӑх тымарӗ ҫирӗп-ха // Хыпар. «Хыпар», 2017.11.20

«Пӗтрӗмӗр, — шухӑшлатӑп ӑшӑмра. — Вӑт, салтак пурнӑҫӗ. Ҫакӑнтах шӑнса хытас пулсан, мӗн тери кичем те хурлӑхлӑ. Тӑшманпа ҫапӑҫмасӑр, ним тумасӑр…

Куҫарса пулӑш

Лаох // Василий Алентей. Василий Алентей. Лаох. Хырсем ӗмӗрех ем-ешӗл. Повестьсем. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1970

Кирек мӗн чухлӗ вӑхӑт иртсен те, вӑрҫӑ нушисене чӑтса ирттернӗ, ҫапӑҫу хирӗнче тӑшманпа куҫа-куҫӑн ҫапӑҫнӑ, хӑйсен пурнӑҫне тӑнӑҫлӑхшӑн, ҫитес ӑрусен никама пӑхӑнманлӑхӗпе ирӗклӗхӗшӗн панӑ ҫынсен тӗлӗнмелле паттӑрлӑхӗ нихӑҫан та манӑҫа тухмӗ.

Сколько бы времени ни прошло, никогда не будет забыт беспримерный подвиг тех, кто прошел все тяготы войны, сражался с врагом на поле боя, отдал жизнь за мир на земле, независимость и свободу для новых поколений.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Ҫӗнтерӳ кунӗпе саламлани (2019) // Михаил Игнатьев. http://alikovopress.ru/pozdravlenie-glav ... bedyi.html

Вӑрҫӑ ветеранне ҫапӑҫу хирӗнче тӑшманпа ҫапӑҫса хӑюлӑхпа паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн I степень Тӑван ҫӗршывӑн вӑрҫин орденӗпе, III степень Мухтав орденӗпе, «Сталинграда хӳтӗленӗшӗн», «1941-1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче хастар ӗҫленӗшӗн», «Ӗҫри паттӑрлӑхшӑн» медальсемпе наградӑланӑ.

Куҫарса пулӑш

Йӗппи ӑҫта — ҫиппи ҫавӑнта // Зинаида СОЛОВЬЕВА. «Хыпар», 2016.09.30, 154-155№

Ҫав вӑхӑтра хӑй те тӑшманпа ҫапӑҫнӑ тесе мӑнаҫланса ҫӳреместчӗ.

Куҫарса пулӑш

Орден-медальне ҫакса ҫӳреместчӗ // Роза Скворцова. «Хыпар», 2016.07.05, 103-104№

Подпольщиксем вӑрҫӑ пуҫлансан икӗ-виҫӗ эрнеренех тӑшманпа кӗрешме пуҫланӑ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Ен тата Беларуҫ: туслӑх ҫирӗпленет // Валентина БАГАДЕРОВА. «Хыпар», 2016.06.03, 84-85№

Александр Хохлов 1905 ҫулта Хӗрлӗ Чутайра ҫуралнӑ, вӑрҫа 1942 ҫулта кайнӑ, тӑшманпа ҫапӑҫса Берлина ҫитнӗ.

Куҫарса пулӑш

Вилӗмсӗр полк // Пирӗн пурнӑҫ. «Пирӗн пурнӑҫ», 2016.05.06

Йывӑр ҫав ҫулсенче хӑйсем мӗн чухлӗ терт-нуша тӳснине, тӑшманпа ҫапӑҫнӑ май вилӗмпе куҫа-куҫӑн тӗл пулнӑ самантсене аса илетчӗҫ, ахӑртнех, вӗсем.

Наверняка вспоминали горести и беды тех суровых лет, моменты встречи с глазу на глаз со смертью во время сражениях с врагом.

Аркадий Петров: Ҫара юрӑхсӑррине ҫирӗплетсен те вӑрҫа кайрӑм // Ирина КЛЕМЕНТЬЕВА. «Хыпар», 2016.05.06, 69№