Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

аслисене (тĕпĕ: асли) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Ҫакӑн пек тытнипе ҫамрӑк ҫын аслисене хисепленине кӑтартать.

Этим он подчеркивает свое уважение к старшим.

2. Ҫыннӑн хӑйне хӑй тытас йӑли // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ҫамрӑккисем аслисене хисепленине пур енӗпе те кӑтартаҫҫӗ: вырӑн параҫҫӗ, алӑ тытмалла чухне те хӑйӗнчен аслӑ ҫын алӑ парасса кӗтеҫҫӗ.

Младшие выражают уважение старшим во всем — и уступая старшему место, и ожидая, когда пожилой человек сам протянет руку для рукопожатия и т. д.

Ҫын хӑйне халӗ тата ӗлӗк мӗнле тытни // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Вӑл ачасене нихҫан та «аслисене хисеплес пулать» тесе ҫеҫ каламан.

Она не говорила просто: «Уважайте старших».

Кукамӑшӗ // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.

Вӑл каллех кӑкӑр ӗмекен ачана пуҫӗнчен шӑла пуҫларӗ, аслисене пичӗсенчен ачашшӑн лӑпкаса илчӗ.

Она погладила головку грудного младенца и ласково похлопала по щечкам двух старших.

Пӗрремӗш кӗнеке // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

«Аслисене хисеплеменшӗн» тата «итлеменшӗн», унтан та ытларах «Правилӑсенче» асӑнман айӑпсемшӗн, сӑмахран, «политикӑшӑн» училищӗрен кӑларса янӑ.

А исключали «за непочтительность» и «неповиновение» и, главное, за те проступки, которые не были упомянуты в «Правилах», а именно — за «политику».

Ҫирӗм тӑваттӑмӗш сыпӑк // Николай Пиктемир. Голубева, Антонина Георгиевна. Уржум ачи: повесть; вырӑсларан Н. Пиктемир куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 194 с.

— Эсир тӑлӑхсем пулсан, пурӑнасса та сирӗн тӑлӑхсем пек пурӑнмалла, аслисене юрама, ӗҫе хӑнӑхма тӑрӑшмалла.

— Раз вы сироты, так и жить вам надо по-сиротски: баклуши не бить, старшим угождать, к работе привыкать.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Николай Пиктемир. Голубева, Антонина Георгиевна. Уржум ачи: повесть; вырӑсларан Н. Пиктемир куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 194 с.

Малтанласа чиперех: лӑпкӑ, сӑпайлӑ, итлет, турӑран хӑрать, ӗҫчен, аслисене хисеплет.

Сначала человек как человек: тихая, скромная, послушная, боится бога, работает и уважает старших.

XV // Николай Иванов, Евстафий Владимиров. Короленко В.Г. Чӗлхесӗр: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 108 с.

Вата, чее салтак, Тумлам кирек хӑҫан та кӗҫӗннисем аслисене пӑхӑнса тӑрас йӗркене уяма пӗтӗм чӗререн тӑрӑшнӑ, халь ҫапла «пысӑк хӑнана» кӳрентерекен «лектернӗ» сӑмаха персе янӑшӑн хӑйне хӑй питӗ кӳренчӗ.

Старый, стреляный солдат, Капля изо всех сил старался соблюсти субординацию и про себя очень огорчился, что у него вырвалось это обидное для «высокого гостя» словцо «поднес».

Самонька // Асклида Соколова. Алексеев, Михаил Николаевич. Ҫӑкӑртан асли ҫук: [повеҫ] / М. Н. Алексеев. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1967. — 192 с.

Ҫак илемлӗ, кӑшт хытӑрах, чаплӑн вӗрентсе ӳстернӗ ҫамрӑк ҫын хӑйӗнчен аслисене пӑхӑнма, хӑйӗнчен кӗҫӗннисене — хӑйне пӑхӑнтарса тӑма, хӑй магазинӗнче сут тунӑ чухне тавар илекенсене пурпӗрех хӑйне хисеплеттерме хӑнӑхни пӗрре пӑхсах паллӑ пулнӑ.

С первого взгляда становилось явно, что этот красивый, несколько строгий, отлично воспитанный и превосходно вымытый молодой человек привык повиноваться высшим и повелевать низшим и что за прилавком своего магазина он неизбежно должен был внушать уважение самим покупателям!

VIII // Николай Сандров. Тургенев И.С. Ҫурхи шывсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1952. — 142 с.

Анчах Шубин господин… калӑпӑр, вӑл тӗлӗнмелле ҫын, сайра тӗл пулакан артист тейӗпӗр, ун пирки эпӗ тавлашмастӑп; ҫапах та аслисене, епле пулсан та, хӑй нумай япалашӑн хисепе хума тивӗҫлӗ ҫынна хисепе хуманни — ҫакна эпӗ dans mon qros bon sens ӑнланса илме пултараймастӑп.

Но господин Шубин… положим, он артист удивительный, необыкновенный, я об этом не спорю; однако манкировать старшему, человеку, которому он все-таки, можно сказать, обязан многим, — это я, признаюсь, dans mon gros bon sens, допустить не могу.

VIII // Михаил Рубцов. Тургенев И.С. Умӗн: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 160 с.

Ҫамрӑк ҫынсем аслисене манкировать тума хӑяйман.

Молодые люди не позволяли себе манкировать старшим.

VIII // Михаил Рубцов. Тургенев И.С. Умӗн: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 160 с.

Аслисене халех сума сӑваслӑх унра пур-тӑк, вӑл киревсӗр кӑмӑллӑ мар.

Куҫарса пулӑш

Пӗрремӗш пайӗ // Виталий Елтов. «Сувар» хаҫат архивӗ

Вӑл мана вӑрӑ яланах вӑрӑ маррине, эпӗ ҫамрӑк пирки, пурнӑҫра нумай япаласене ӑнланманнине, манӑн хамран аслисене тиркеме юраманнине ӑнлантарчӗ.

Он объяснил мне, что вор не всегда есть вор, что я еще молод, многого в жизни не понимаю и судить старших не должен.

Параппанҫӑ кун-ҫулӗ // Леонид Агаков. Гайдар, Аркадий Петрович. Параппанҫӑ кун-ҫулӗ: повесть; вырӑсларан Л.Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1957. — 132 с.

Сӑмахран, цензура «офицерсен пӗтӗм тӳмисене вӗҫертнӗ мундирӗсем» тенӗ сӑмахсене, «генерал, полковник тата майор пур тӳмисене те вӗҫертнӗ ӗнтӗ вӗсен ырӑ материнчен тунӑ подтяжкисем те курӑнаҫҫӗ, анчах офицер господасем аслисене хисеплесе виҫшер тӳмине кӑна вӗҫертнӗ» тенӗ вырӑна тата «ун пек каланӑшӑн ан ҫилленӗр те, селитер пекех вӑрӑм чӑпӑклӑ икӗ чӗлӗм пулнӑ» тенине хуратса хунӑ.

Куҫарса пулӑш

Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.

Генерал, полковник тата майор пур тӳмисене те вӗҫертнӗ ӗнтӗ, вӗсен ырӑ материрен тунӑ подтяжкисем те курӑнаҫҫӗ, анчах офицер господасем, аслисене хисеплесе, виҫшер тӳме кӑна вӗҫертнӗ.

У генерала, полковника и даже майора мундиры были вовсе расстегнуты, так что видны были слегка благородные подтяжки из шелковой материи, но господа офицеры, сохраняя должное уважение, пребыли с застегнутыми, выключая трех последних пуговиц.

Кӳме // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 3–38 с.

Вӗрентекен аслисене яланах пулӑшмалла терӗ, — сасӑпа калаҫрӗ Аня.

Учительница сказала, что всегда нужно помогать взрослым, — сказала Аня вслух.

Тӑххӑрмӗш вӑрттӑнлӑх // Ольга Фёдорова. Ордем, Г. Аньӑн вунӑ вӑрттӑнлӑхӗ: калавсем: [кӗҫен ҫулхи шкул ачисем валли] / Ордем Гали; [О. Л. Федорова куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательств, 2006. - 48 с. : ил.

Чи ҫамрӑккисен апла-капла мухтанмалли нимӗн те ҫук, анчах вӗсем туртса карӑнтарнӑ хӗлӗх пек йӑрӑс тӳрленсе тӑнӑ, йӑлтах аслисене кура тума тӑрӑшаҫҫӗ.

Юнцы ничем не блистали, но тянулись в струнку и во всем старались подражать старшим.

XI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ умӗн, аннепе пӗчӗккисене тата чирлӗ йӑмӑка сивӗ хваттере, аслисене аннен пӳлӗмне ячӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Раҫҫей ӑслайӗнчи ҫут(ӑ) сӑнар // Леонид Атлай. https://chuvash.org/content/5075-%D0%A0% ... D1%80.html

Вӗсен тусанпа вараланса пӗтнӗ ҫилӗллӗ пичӗсенче стройра чух аслисене хисеп тӑвас йӑлан тӗсӗ те тӑрса юлман.

На их запыленных суровых лицах не было и тени той почтительности, которую видишь в строю.

14 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Вахмистрсемпе офицерсем ырлаҫҫӗ ку йӗркене, вӗсем ҫапла туни казаксене хӑйсенчен аслисене, чин енчен ҫеҫ мар, ҫулӗ енчен те ытларах хисеплеме вӗрентет тесе шутлаҫҫӗ.

Вахмистры и офицеры поощряли такой порядок, считая, что этим внедряется в казака понятие о почитании старших не только по чину, но и по возрасту.

7 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех