Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫурҫӗрти тусем илемлех мар, пурте пер пекрех: унта хӗл ытла та вӑрӑм тӑрать, ҫу вара питӗ кӗске те пурӗ пулать; ишӗлтерекен вӑйсем хӗлле хулӑн юр сийӗсем айӗнче тӗлӗреҫҫӗ, юр айне пулман хӑшпӗр чул тусем кӑна ванса пыраҫҫӗ.
3. Ҫурҫӗрти тата кӑнтӑрти тусем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Анчах пусӑм вӑйӗ ытлашшипех пысӑк пулнӑ чух хуҫланчӑк хӑшпӗр ҫӗрте ҫурӑла-ҫурӑла кайнӑ та, унӑн пайӗсем, эпир ӳкерчӗк ҫинче курнӑ пек, пӗр-пӗрин ҫине шӑва-шӑва кӗнӗ.
3. Ту хуҫланчӑкӗсем мӗн ҫинчен каласа параҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Анчах темиҫе вуншар е ҫӗршер ҫулсем хушши ҫӗр тӗпӗнчен сирпӗнсе тӑракан хӑшпӗр вулкансен ӗҫне ҫӗр хуппин тӗрлӗ пайӗсенче шӑраннӑ массӑсен вучахӗсем пуррипе кӑна ӑнлантарса пама пулать.
1. Ҫӗр тата чи авалхи материксем пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Хӑшпӗр ҫурӑксем породӑсем сивӗнсе хытнӑ чух, теприсем тусем пуҫланса кайнӑ чух пулаҫҫӗ.Одни трещины образуются при остывании и затвердевании пород, а другие при образовании гор.
3. Капмар сарт-ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Хӑшпӗр вырӑнсенче лава вулкансенчен ҫеҫ мар, ҫӗр хуппинчи пысӑк ҫурӑксенчен те юхса тухать, тавралӑха ҫӳхе е хулӑн сийпе витсе хурать.
3. Капмар сарт-ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Тинӗссенче, ҫырансенчен инҫех те мар, хӑшпӗр моллюсксем питӗ йышлӑ пурӑнаҫҫӗ; ҫавӑнпа та ун пек вырӑнсенче вӗсен извеҫлӗ рак хуранӗсем питӗ нумай пухӑнаҫҫӗ.
2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Эпир хамӑр тӑракан ту тӑрри чи ҫӳлли маррине асӑрхатпӑр — хӑшпӗр ту тӑррисем тӳрех пӗлӗтелле кармашаҫҫӗ.
2. Ӗмӗрхи юрсен тӗнчинче // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Анчах хӑшпӗр вырӑнсем татах та тӳремлӗрех пулаҫҫӗ.
1. Тусем ҫинче мӗн курма пулать // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Юханшыв ҫывӑхӗнчи тӗрлӗ тӗслӗ ҫырсем, хӑшпӗр вырӑнсенчи чул сӑртсем, ҫара, тӗмӗллӗ е ращаллӑ ҫырмасем кӑна хамӑр таврари вырӑна тӳремсӗрлетеҫҫӗ, ту сӑн-сӑпатне кӗртеҫҫӗ.
1. Тусем ҫинче мӗн курма пулать // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫак тӳремлӗхе хӑшпӗр вырӑнсенче ҫеҫ пӗр-пӗр ҫырма е пысӑках мар юханшывӑн тикӗс айлӑмӗ пӑсать.Лишь местами это однообразие нарушает какой-нибудь овраг или плоская долина небольшой речки.
1. Тусем ҫинче мӗн курма пулать // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Китайра ҫулӗ ту тӑррисемпе хӑшпӗр илемлӗ тусем ҫине чиркӳсем тӑва-тӑва лартнӑ.В Китае на высоких вершинах и отдельных красивых горах построены храмы.
Ҫак кӗнеке мӗн ҫинчен каласа парать // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Анчах нимрен ытла вӗсем хӑшпӗр вырӑс сӑмахӗсене, уйрӑмах ют чӗлхе сӑмахӗсене урӑхла пусӑмпа каланисем тарӑхтараҫҫӗ мана: вӗсем маши́на вырӑнне ма́шина, де́ятельность вырӑнне дея́тельность, наро́чно вырӑнне на́рочно, в ками́не вырӑнне в камине́, Шекспи́р вырӑнне Ше́кспир теҫҫӗ т. ыт. те.
ХLIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ҫав хӑшпӗр ҫынсем Авдотья Васильевна ҫинчен суя сӑмахсем калаҫҫӗ; вӑл хӑйне хӗрхенмесӗр аттене хӗрӳллӗн те чунтан юратни унӑн кашни сӑмахӗнчех, кашни хусканӑвӗнчех курӑнать, куҫӗсем те таса юратӑва палӑртаҫҫӗ.
ХLII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
— Мӗншӗн тесен ҫав хӗрарӑм ӑна нихҫан та юратман, пуян ҫынна качча тухасшӑн пулнипе кӑна хӑйӗн юратӑвӗпе ҫынсен хӑлхисене йӗрӗнтернӗ, — хушса хурать Мими, шухӑша путса ассӑн сывланӑ чух вӑл ҫапла каланӑн туйӑнать: «эхер вӑл хӑшпӗр ҫынсене хаклама пӗлнӗ пулсан, вӗсем уншӑн апла мар тунӑ пулӗччӗҫ».
ХLII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ним пытармасӑр калассипе ытлашши нумай усӑ курса, эпир хӑшпӗр чухне юрӑхсӑр йышӑнусем тӑвасси патнех пыра-пыра тухрӑмӑр, ҫапла пулӗ тесе шутланипе ӗмӗте хамӑра намӑс кӑтартмашкӑнах кӑмӑл туртӑмӗпе туйӑм вырӑнне хутӑмӑр, халь эпӗ ӑна мӗн калани шӑпах ҫакӑн евӗрлӗскер пулать та ӗнтӗ; ҫавнашкал йышӑнусем пире пӗрлештерекен ҫыхӑнӑва тӗреклетмеҫҫӗ ҫеҫ мар, туйӑмне хӑйне те типӗтеҫҫӗ тата пире пӗр-пӗринчен пистереҫҫӗ; халь вара хӑйне хӑй юратни ӑна чи пӗчӗк йышӑну тума чарчӗ те, тавлашу хӗрсе кайсан, эпир пӗр-пӗрне ӗлӗкрех хамӑр панӑ хӗҫ-пӑшалпа, ҫав тери вӑйлӑ ҫапса хуҫаканскерпе, усӑ куртӑмӑр.
ХLI сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Пирӗн хушшӑмӑрта хысна шучӗпе вӗренекен, сӑпайлӑ, питӗ пултаруллӑ та тӑрӑшуллӑ ҫамрӑк — Оперов студент пур, вӑл аллине панӑ чухне пӳрнисене пачах авмасӑр тата вӗсемпе нимӗнле хускалу та тумасӑр хӑма пек тӑсса парать, ҫавӑнпа мыскараҫӑ-юлташӗсем хӑшпӗр чухне ӑна хӑйне те ҫапла ал параҫҫӗ, кунашкал ал парассине «хӑма таткилле пани» теҫҫӗ.
XXXVI сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ҫапла шухӑшлатӑп; атте тавлашӑва килӗшсе татӑлнипе пӗтерме сӗннине пӑхмасӑр, Петр Васильевич, хӑй чапа тухассине амӑшӗнчен парнене кӳнӗрен, атте унашкалли ним те туманран, салху та ҫиллес пулнӑ, ӑна ним те тӗлӗнтерме пултарайман; атте, ҫак салхулӑха асӑрхаман пек, сапаланчӑк кӑмӑллӑ, хаваслӑ пулнӑ тата унпа тӗлӗнмелле мыскараҫӑпа калаҫнӑ пек калаҫнӑ; ҫавӑн пек тунӑшӑн хӑшпӗр чухне Петр Васильевич аттене кӳрентерчӗ, тепӗр чух вара кӑмӑлӗ ҫук ҫӗртенех атте кустӑрми ҫине ларатчӗ.
XXXIV сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Каҫхи апат ҫисен тата хӑшпӗр чухне каҫа хирӗҫ кампа та пулин садра уҫӑлса ҫӳренӗ хыҫҫӑн — тӗттӗм аллейӑсем тӑрӑх пӗччен ҫӳреме эпӗ хӑратӑп — эпӗ галерейӑна урайӗнче ҫывӑрма каятӑп; хама нӑйлатса ҫӳрекен вӑрӑмтунасем ҫыртаҫҫӗ пулин те, унта ҫывӑрма мана питӗ ырӑ.
XXXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ку чӑтлӑхра яланах нӳрлӗ, сулхӑн; эрешмен карти, ҫӗрӗшнӗ тӑпра ҫине тӑкӑнса хуп-хура курӑнса выртакан панулми, хӑмла ҫырли, хӑшпӗр чухне вӑрман хӑнкӑли шӑрши кӗрет, ҫав хӑнкӑлана ҫырлапа пӗрле ӑнсӑртран ҫӑтса яратӑн та вара тепӗр ҫырлине хыпма васкатан.
XXXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Каҫпа вӑл хӑна пӳлӗмӗнче ури-аллипех диван ҫине хӑпарса выртать, чавси ҫине таянса ҫывӑрать е ним кулмасӑр акӑш-макӑш суйма пикенет, хӑшпӗр чух калама лайӑх мар япаласем ҫинчен суйма тытӑнать, вара Мими ҫиленет, пичӗ пӑч-пӑч хӗрелсе каять, эпир ахӑлтатса кулатпӑр, аттепе тата сайра хутра манпа калаҫнине шутламасан, вӑл ҫемьери, ытти ҫынсемпе пуринпе те пули-пулми япаласем ҫинчен кӑна калаҫать.
XXIX сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.