Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Пушӑ хир пекех хӑлхасӑр, шӑрӑх типӗтнӗ Суан Ылханать пек тӳпене те, хӗвеле те шыв ҫукран.

Там, где в зное лежит пустынный, глухой Суан, Я заклятью предаю небо четырех стран.

III. Ассунта // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 383–426 с.

Чӗрӳне туртса кӑлар та пер эс тӗпсӗр тӳпене — самантрах умри тӗнчӳ ав сас памасӑр ӳпӗнет.

Если хочешь сердце бросить в увлекающую высь.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 337–349 с.

Ҫапӑҫу хирӗнчен нумай-нумай чун тӳпене ҫӗкленчӗ, анчах вӗсен хушшинче нимӗҫсен пӗр чунӗ те курӑнмасть.

Много поднялось к небу душ с поля сражения, но не было среди них ни одной немецкой души.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 293–301 с.

Экспедици пуҫлӑхӗ чӗнмерӗ, сӑмала пек хура тӳпене тата чарӑнми ӳкекен юра пула шап-шурӑ, тӗтреллӗ материк тӳремлӗхне сӑнать.

Начальник экспедиции молчал, рассматривая черное, как смола, небо и белую, туманную от падающего снега равнину материка.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 326–330 с.

Иккӗмӗш хут аҫа ҫапрӗ те — тӳпене ҫавӑрса кӗмсӗртетрӗ, чӳрече кантӑкӗнчен самантрах мӗскӗннӗн шакӑртаттарчӗ.

Второй удар грома охватил небо и отозвался в оконном стекле мгновенным жалобным звоном.

Шурӑ шар // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 136–139 с.

Кӗлеткесен ҫӑмхисем ҫыхланса-явӑнса та татӑлса-ҫурӑлса, ҫавра ҫилле ҫаврӑна-ҫаврӑна е аялалла чул катрамӗлле вӗҫе-вӗҫе хӑйсен чарӑнми куҫӑмӗпе тӳпене океанпа пӗрлештереҫҫӗ.

Озаренные клубки тел, сплетаясь и разрываясь, кружась вихрем или камнем летя вниз, соединили в беспрерывном своем движении небо и океан.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

Вӑл шӑпланчӗ те каҫхи тӳпене хушуллӑн тӗмсӗлчӗ.

Он замолчал и повелительно осмотрел вечернее небо.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 285–292 с.

— Пӑхӑр-ха, пӑхӑр! — кӑшкӑрса ячӗ ҫак самантра манӑн аппа, вара эпир, вӑл куҫӗсене хӑрушла чарса пӑхнӑ тӗлелле йӗрлесе, акӑ мӗн сӑнарӑмӑр: тӳпене хӑвӑрт куҫакан тӗлӗнмелле карапсем талккӑшпех хупласа хунӑ; эпир халиччен курман такелажлӑ, парӑслӑ карапсене аса илтереҫҫӗ, сывлӑшра хӑйсен айӗнче мӗлкеленсе курӑнаҫҫӗ.

— Смотрите, смотрите! — закричала в это время моя сестра, и мы, следя за направлением ее ужасного взгляда, увидели, что все небо покрыто быстро несущимися таинственными кораблями со странным, невиданным такелажем, напоминающим парусные суда и имевшим как бы отражение под собой, в воздухе.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 211–227 с.

Эсир ирхи шуҫӑмран пуҫласа каҫхи шуҫӑмччен ахӑлтатса кулас килтерекен тӳпене курнӑ-и?

Видали вы небо, под которым хочется хохотать с зари до зари?

«Тӑватӑ ҫил» штурманӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 117–123 с.

Шӗвелсе кайнӑ хура пӗлӗт пӗтӗм тӳпене хупласа хунӑ та хӗвел хӑш тӗлтине пӗлме ҫук.

Куҫарса пулӑш

1 // Николай Максимов. Максимов Н.Н. Синкер. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1991. — 349 с.

Пуҫ тӑрринче ҫакӑнса, тӳпене хупласа хурса ешӗллӗхӗн чӗрӗ пуставӗ купаланнӑ; кайӑксем тӑрлата-тӑрлата вӗҫеҫҫӗ, йӗпсем тӑрӑнса тулнӑ, пиҫсе ҫитнӗ пысӑк ҫимӗҫсем сап-сарӑ.

Свисая над головой, громоздилась, загораживая небо, живая ткань зелени; перепархивали птицы; желтели созревшие большие плоды, усеянные колючками.

II. Вӑрман мӗн калать // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 91–116 с.

Нумай нациллӗ тата нумай тӗнлӗ пысӑк ҫемье йышӗнче — Раҫҫей патшалӑхӗнче — эпир пилӗк ҫӗр ҫула яхӑн ӗнтӗ, пӗтӗм ҫӗршывӑмӑрпа пӗрле ӑна аталантарас, ҫирӗплетес ӗҫе кашни хамӑр тӳпене хыватпӑр.

В составе большой многонациональной и многоконфессиональной семьи – Российского государства – мы почти полтысячелетия, вместе со всей страной вносим свой вклад в ее развитие, укрепление и процветание.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне янӑ Ҫыру // Олег Николаев. https://cap.ru/action/activity/sobitiya- ... darstven-1

Тӳпене парӑнтаракансен калама ҫук чаплӑ паттӑрлӑхне ҫирӗплетекен тӗслӗхсем Шуршӑлти Асӑну комплексӗнче упранаҫҫӗ, унта йышлӑ туристсемпе Чӑваш Ен хӑнисем тӑтӑшах пулса кураҫҫӗ.

Свидетельства беспримерного подвига покорителей неба собраны в Мемориальном комплексе в Шоршелах, который стал местом паломничества для многих туристов и гостей Чувашии.

Михаил Игнатьев Космонавтика кунӗ ячӗпе саламлани (2018) // Михаил Игнатьев. https://cap.ru/news/2018/04/12/news-3824924

Чӑнлӑх, ирӗклӗх, туслӑх хӗвелӗ Кӗҫех тухӗ юн пек тӳпене, Эпир, чӑн та, пит хаклӑ тӳленӗ — Юнпа илнӗ ҫак ҫӗр телейне.

И взойдет над кровавой зарею Солнце правды, свободы, любви, Хоть купили мы страшной ценою Кровью нашею — счастье земли.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Вӑл пӗтӗм пичӗ-куҫӗпе йӑлкӑшса кулать, шыв тулса ларнӑ кӳлленчӗке, хуралсарах кайнӑ утӑ капанӗпе хӑмӑр кӑвак тӳпене типтер хуҫа куҫӗпе сӑнаса пӑхать.

широко улыбался, по-хозяйски осматривал залитый водой лужок, потемневший стог и угрюмое небо.

18 // Аркадий Малов. Казакевич Э.Г. Кӑвак тетрадь: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 158 с.

Вӑл хӑйӗн петардине персе ярса тӳпене ҫакӑн пек ялтӑртатса тӑракан ҫулӑмпа ҫутатма пултарчӗ.

Запустив свою петарду, расцветил небо разноцветными огненными всполохами.

Юнкун, октябӗрӗн 31-мӗшӗнче, Эмиль лашаллӑ пулать тата Петрель-фрупа пӗтӗм Виммербю ҫыннисене вилесле хӑратса пӑрахать // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.

Тӳпене айлӑн-сийлӗн пӗлӗт татӑкӗсем сырса илнӗ.

Куҫарса пулӑш

Тинӗс госпиталӗнче // Валентин Бурнаевский. Чӑваш литературин антологийӗ: пӗрремӗш том. Проза. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2003. — 551 с. — 275–281 с.

Сулахайри ӳкерчӗк ҫинче Акӑш альфи ҫӑлтӑрӗ патӗнчи тӳпене 4 сехет, сылтӑм енчи ӳкерчӗке 13 сехет хушши тытса ӳкерсе илнӗ: «Фотографи куҫӗ» ҫак тӑхӑр сехет хушшинче мӗн чухлӗ ҫӑлтӑр курнӑ!

На рисунке слева снята область неба около звезды Альфа Лебедя с выдержкой в 4 часа; а на рисунке справа та же область снята с выдержкой в 13 часов. И какое множество звезд увидел «фотографический глаз» за эти добавочные 9 часов!

Ҫӑлтӑрлӑ тӳпе ӳкерчӗкӗ // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Пӗтӗм тӳпене районсене уйӑрнӑ, тӳпен кашни районне мӗнле те пулин обсерваторие ҫирӗплетнӗ.

Все небо разделено на районы, и каждый район неба закреплен за какой-нибудь обсерваторией.

Ҫӑлтӑрлӑ тӳпе ӳкерчӗкӗ // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Хӗвел, ҫур ҫуллӑха вилнӗ хыҫҫӑн ҫӗнӗрен ҫуралнӑ пек, тӳпене ҫӳлӗрен ҫӳлерех хӑпарса пырать.

Солнце как будто рождается снова после полугодичного умирания и с каждым днем начинает все выше подниматься на небе.

Xӗвел // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.