Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Унтан эпир ӑмансем шыраса тупса тата ҫӑкӑра сӗтпе йӗпетсе ҫерҫи чӗпписене ҫитере пуҫларӑмӑр.

Потом мы нарыли червяков, намочили хлеб в молоке и стали кормить воробушков.

Мӑнакка алла вӗрентнӗ Живчик ятлӑ ҫерҫи ҫинчен каласа кӑтартни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ӗҫлеҫ, пӗҫереҫ кӑпӑш ҫӑкӑра.

Сеют, пекут мне хлеба́.

Лайӑх // Стихван Шавли. Маяковский В.В. Пӗтӗм сасӑпа: сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 158 с. — 17–24 с.

Ӗҫ пурнӑҫ саккунӗ пулнине мӗн ачаран пӗлекен, ҫӑкӑра тар юхтарса тупмаллине (библире ҫакӑн пек калани пӗтӗм этемлӗхшӗн йӗрке пулса тӑчӗ) ҫамрӑкран ӑнланнӑ ҫынна пурнӑҫра пысӑк ӗҫ тума пӳрнӗ, мӗншӗн тесен кирлӗ кунра, кирлӗ вӑхӑтра унӑн ҫак ӗҫе тума вӑй та, хал та ҫителӗклӗ туйӑнать.

Тот, кто с детства знает, что труд — закон жизни, кто смолоду понял, что хлеб добывается только в поте лица (заповедь Библии, ставшая правилом для человечества), тот предназначен для больших дел, ибо в нужный день и час у него найдется воля и силы для свершения их.

Иккӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Чи кирли кунта акӑ мӗн: ун чухне ҫӑкӑра илнӗ вӑл!

Важно было одно: хлеб он тогда взял!

57 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Сӗт сӗтел ҫинче чашӑкра ҫӑкӑра питшӑллипе витсе хӑвартӑм.

Молоко в крынке на столе, хлеб — под рушником.

35 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Илнӗ-ши вӑл ҫӑкӑра е илмен-ши?

«Взял он или не взял хлеб?

29 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Саша салӑпа сухана — хӗвне, ҫӑкӑра кӗсйине чикрӗ.

Мальчик спрятал сало и лук за пазуху, хлеб положил в карман.

29 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Татьянӑпа Ивга асанне ҫӑкӑра пысӑк чӗлсем туса касрӗҫ те, мискӑри сӗт ҫине пуҫса, хӑвӑрт чӑмлама тытӑнчӗҫ.

Татьяна и баба Ивга нарезали большими кусками хлеб и торопливо жевали его, макая в миску с варенцом.

18 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Анчах та, аттем эпӗ чӗлхесӗр пулнӑ пирки юрлама пултараймарӑм: манӑн тута-ҫӑварӑм халь ӗҫлеймест, ҫавӑнпа та эпӗ сӗт кӑна ҫисе пурӑнатӑп, ҫӑкӑра кӑшт ҫеҫ ҫемҫине хӗсӗнсе ларнӑ шӑл хушшине пӳрнепе тӗртсе кӗртсе ҫиетӗп.

Но я, будучи нем, не мог, папаша, петь: челюсти рта моего еще не работают, так что приходится употреблять в пищу молоко, а хлеба незначительно, продавливая мякоть за зубы, пребывающие в сжатом состоянии.

Пулеметчик Живоног Ҫурҫӗр Черниговщинӑри Заречное ялне ашшӗ патне янӑ ҫыру // Николай Степанов. Герасимов, Е. Щорс: [тулли мар вӑтам шкулсем валли] / Е. Герасимов, М. Эрлих; Н. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1940. — 208 с.

Пылпа, варенипе е повидлӑпа ҫиес тенӗ чухне ҫӑкӑра тӑрӑххӑн каса-каса хураҫҫӗ, унтан ун ҫине мӗн кирлине сӗреҫҫӗ.

Когда кушают хлеб с медом, вареньем или повидлом, его нарезают сначала на полоски, берут на тарелку мед, повидло или варенье и намазывают маленькие кусочки хлеба, затем откусывают.

Мӗн тата мӗнле ҫимелле // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ӑшаланӑ ҫӑкӑра, бутербродсене ҫӗҫӗпе татӑкӑн-татӑкӑн касаҫҫӗ.

Бутерброды и поджаренный хлеб отрезают по кусочкам.

Мӗн тата мӗнле ҫимелле // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ҫӑкӑра ывӑҫ тупанӗ ҫинче тытни гигиенӑлла мар.

Хлеб не держат на ладони, так как это не гигиенично.

Мӗн тата мӗнле ҫимелле // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ҫӑкӑра, булкӑна яланах алӑпа (вилкӑпа мар) илеҫҫӗ.

Хлеб и булку берут всегда рукой (не вилкой) с общей тарелки.

Мӗн тата мӗнле ҫимелле // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ҫӗҫӗпе апата (какая, ҫӑкӑра тата ыт. те) касса ҫимелле, вилка ҫине апат илнӗ чухне те унпа тӗксе хума юрать (сӑмахран, соуса е пахча-ҫимӗҫе).

Нож используется для нарезания и как вспомогательный инструмент для накладывания пищи на вилку, например, соуса или овощей.

Сӗтел хушшинче хӑвна мӗнле тытмалла // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Каснӑ ҫӑкӑра чӑлт-шурӑ салфеткӑсемпе витеҫҫӗ.

Нарезанная булка и хлеб ставятся на стол покрытыми белоснежной салфеткой.

Апат лартнӑ сӗтел // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ҫӑкӑра та ан асӑн.

И хлеб зря не поминай —

XVI. Ял ҫывӑрмасть // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Вӗсем, вӑййа пула ывӑннӑскерсем, сӗтпе пӗҫернӗ пӑтӑпа хура ҫӑкӑра питӗ юратса ҫирӗҫ.

Они пришли румяные, разгоряченные, усталые и с небывалым аппетитом накинулись на кашу с молоком и черный хлеб.

Xӗлле // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.

Алиме, сӑмах тавӑрса калас вырӑнне, сӗтел варринчи ҫавра ҫӑкӑра ҫӗклесе чуптурӗ.

Алиме вместо ответа схватила со стола непочатый калач и поцеловала.

XXI. Вӑхӑтсӑр татӑлнӑ юрӑ // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

— Тем пулчӗ ӗнтӗ сана капла? — йывӑра илнӗ кӑмӑлпа сӑмаха хутшӑнчӗ Сайте, — ӗнер ҫӑкӑра питӗрсе илтӗн, паян кушака, ытлашши пыр тесе иккен, ҫапса вӗлертӗм тетӗн, ыран — тӗнче курать — хамӑра та черет ҫитет пуль?

— Чего это с тобой творится? — Сайде тяжело посмотрела на мужа, — вчера хлеб запер в сундук, нынче кошку убил, чтоб лишнего рта не было, а завтра наш черед наступит, так, что ли?

XII. Кӗтмен пӑтӑрмах // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Сайте пӑхса тӑнӑ хушӑра Шерккей ҫӑкӑра арчине хучӗ, питӗрсе илчӗ, уҫҫине пиҫиххинчен ҫакса ячӗ.

Сайде молча наблюдала за мужем, а Шерккей тем временем сложил хлеб в сундук, замкнул его на ключ и повесил себе на пояс.

XI. «Шерккейӗн те ӑс ҫук мар» // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.