Шырав
Шырав ĕçĕ:
Хӗвел Ҫӗртен пӗр еннелле, Юпитер тепӗр еннелле пулсан, шӑпах тепӗр майлӑ пулса пырать: Хӗвел Ҫӗре хӑй еннелле, Юпитер хӑй еннелле туртать, ун чухне вара Ҫӗрӗн Хӗвел патнелле туртӑнса тӑрасси кӑштах вӑйсӑрланать.
Нептун // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫутҫанталӑк туртӑмӗн вӑйӗ кирек ӑҫта инҫетре пулсан та сисӗнет, ҫавна эсӗ пӗлетӗн ӗнтӗ, анчах пӗлет ҫинчи япаласем пӗр-пӗринчен аяккалла уйрӑлса пынӑҫемӗн вӗсен туртӑм вӑйӗ те чакса пырать.
Нептун // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Вӑл, тӳпере кашни секундрах 7 километра яхӑн куҫса пырать пулин те, питӗ ерипен шунӑ пек туйӑнать.
Нептун // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Паллах ӗнтӗ, Хӗвел пуринчен вӑйлӑрах полюса тата полюс тавралӑхне ҫутатать, малалла унӑн пайӑркисем чалӑшса пыраҫҫӗ, экватор патнелле ҫывхарнӑҫемӗн Хӗвел горизонта ансах пырать.
Уран // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫакна пула Уран ҫинчи кунпа каҫ тӗлӗнмелле улшӑнса пырать.
Уран // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Акӑ тинӗсре карап ишсе пырать.
Юпитер // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Марсӑн атмосфери те сайралансах пырать, мӗншӗн тесен унӑн ҫийӗнчи газсем пӗчӗккӗн тӗнче уҫлӑхне тухса пӗтеҫҫӗ, мӗншӗн тесен Марсӑн туртӑм вӑйӗ вӗсене, Ҫӗр ҫинчи пек, тытса тӑраймасть.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Юр шывӗ вӑтам ашӑ тӑракан вырӑна юхса пырать те унта Марсӑн тинӗсӗсемпе каналӗсем хӗррипе ҫамрӑк ӳсентӑран шӑтать.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Бруно ҫапла каланӑ: «Пурнӑҫ пур планетӑсем ҫинче те пур, ҫут тӗнчере пурнӑҫ вӗҫӗмсӗр улшӑнса пырать, ҫавӑнпа та ҫак хӑйӑр пӗрчи пек пӗчӗк Ҫӗр ҫинче кӑна тӑнлӑ чӗрчунсем пурӑнаҫҫӗ тесе шухӑшлани кулӑшла пулӗччӗ».
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Марс ҫинче каналсем пуррипе ҫукки ҫинчен пыракан тавлашу ытти планетӑсем ҫинче пурнӑҫ пурри-ҫукки ҫинчен пыракан тавлашу патне илсе пырать.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫӗр туртӑмне ҫавӑн пек курӑнман ҫиппе танлаштарма пулать, вӑл ракета куҫӑмне ерипен чакарсах пырать.Земное притяжение можно сравнить с такой невидимой нитью, которая постепенно снижает полет ракеты.
Пӗрремӗш искусственнӑй планета // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫуталса тӑракан Хӗвел ҫинче Венера пысӑках мар хура ҫаврашка пек иртсе пырать.Венера проходит по сияющему солнечному диску как небольшой черный кружок.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Меркурийпе тата пысӑкрах инкек пулса пырать.
Меркурий // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫак виҫӗ ҫутӑ пӗлӗтре ҫакӑн пек вырнаҫасси вӑхӑтран вӑхӑта пулса пырать.
Уйӑх тӗттӗмленни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫав мӗлке ытларах та ытларах сарӑлса пырать.
Уйӑх тӗттӗмленни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Эпир аяларах аннӑҫемӗн сывлӑш ҫӑраланса пырать, ракета та майӗпенрех пыма тытӑнать.Чем ниже мы опускались, тем воздух становился все плотнее, а скорость ракеты все меньше.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Кашни сехетрен Ҫӗр чӑмӑрӗ пысӑклансах пырать, ҫавӑнпа вӑл шупкарах курӑнать.С каждым часом шар Земли становится все больше, но зато и бледнее.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Вӑл кашни каҫ майӗпен ӳссех пырать, мӗншӗн тесен Уйӑх пирӗн еннелле ҫаврӑннӑ май Хӗвел ҫутине ытларах та ытларах кӑтартать.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫӗр ҫурли сехетсерен пысӑкланса пырать, вӑхӑт самай иртсен, вӑл ҫап-ҫаврака пулса тӑчӗ.Серп Земли с каждым часом становился все больше и наконец превратился в полный круг.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Уйӑх ерипен ҫаплах ҫывхарса пырать.
Ҫӗртен уйӑх патне ҫитиччен // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.