Çĕннисем
Тӗрлӗрен улшӑнакан движенисенче хӑвӑртлӑх тӗрлӗ улшӑнма пултарать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӗрлӗрен улшӑнакан движенисене пӗр-пӗринпе танлаштарса кӑтартса памашкӑн ҫак икӗ ӑнлав — вӑтам хӑвӑртлӑхпа пӗр самантри хӑвӑртлӑх — ҫитмеҫҫӗ-ха.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
16. Хӑвӑртланни.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, улшӑнакан движенин пӗр самантри хӑвӑртлӑхӗ тесе япала кӑтартса панӑ самантран пуҫласа пӗртикӗс куҫса пырас пулсан, вӑл малалла мӗнле хӑвӑртлӑхпа пырӗ — ҫав хӑвӑртлӑха калаҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Скорӑй поездӑн икӗ хӑвӑртлӑх пӗр пек пулнӑ чухнехи пӗр самантри хӑвӑртлӑхӗ ӗнтӗ ҫав пӗртикӗс пыракан товарнӑй поездӑн хӑвӑртлӑхӗ пулать те.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак самант иртсен, товарнӑй вагон пассажирски вагонран кая юлать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Скорӑй поездӑн хӑвӑртлӑхӗ ӳссе пынӑ май, товарнӑй вагон пассажирски вагонпа пӗртан хӑвӑртлӑхпа кайнӑ самант килсе ҫитет.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Малтан пассажир товарнӑй поезд вагонӗсем скорӑй поездӑн вагонӗсенчен иртсе кайнине курать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Улшӑнакан движенин пӗр самантри хӑвӑртлӑхне ӑнланса илес майпа, станцирен тапранса каякан скорӑй поезд ҫумӗпе товарнӑй поезд пӗр пек хӑвӑртлӑхпа иртсе пырать тесе шутлӑпӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сӑртран анакан поезд ҫырмари кӗпер урлӑ 25 км/сех хӑвӑртлӑхпа каҫса кайрӗ тенине акӑ ҫапла ӑнланмалла: поезд ҫав вырӑнтан пуҫласа ҫав хӑвӑртлӑхпах пӗртикӗс куҫса пырас пулсан, вӑл 25 км/сех хӑвӑртлӑхпа пынӑ пулӗччӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Поездӑн пӗр-пӗр ҫул юпи тӗлӗнчи хӑвӑртлӑхӗ тесе поезд, ҫак панӑ самантран пуҫласа е ҫак панӑ юпаран пуҫласа пӗртикӗс куҫса пырас пулсан, мӗнле хӑвӑртлӑхпа каяссине калаҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла пулсан унӑн хӑвӑртлӑхӗ пӗрмай ӳссе пырать; поезд хирӗҫ каять пулсан, урӑхла каласан, вӑл тӑвалла каять пулсан, унӑн хӑвӑртлӑхӗ вара пӗрмай чакса пырать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кӑшт анаталларах каякан ҫулпа поезд пырать, тейӗпӗр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр самантри хӑвӑртлӑхсем пӗрмай улшӑнаҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Поездсен, суднӑсен, ҫуран ҫӳрекенсен, снарядсен т. ыт. хӑвӑртлӑхӗсене панӑ чухне вӗсен вӑтам хӑвӑртлӑхӗсене кӑтартса параҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗртикӗс движенин ҫулӗпе вӑхӑчӗ улшӑнуллӑ движениннипе пӗр пулсан, ҫавӑн пек пӗртикӗс движенин хӑвӑртлӑхне улшӑнакан движенин вӑтам хӑвӑртлӑхӗ теҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗтӗм ҫула пӗтӗм вӑхӑт ҫине пайласан, вӑтам хӑвӑртлӑх 33 пулнине тупатпӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Поезд Мускавран Серпухова ҫитиччен пӗтӗм 99 км тӑршшӗ ҫула, улшӑнакан хӑвӑртлӑхпа пырса, 3 сех. хушши каять.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Улшӑнакан движенин вӑтам хӑвӑртлӑхне улшӑнуллӑ хӑвӑртлӑхпа кайнӑ пӗтӗм ҫула пӗтӗм кайнӑ вӑхӑт ҫине пайласа пӗлеҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак шутпа механикӑна ҫакӑн пек икӗ ӑнлав кӗртеҫҫӗ: панӑ вӑхӑт хушшинчи вӑтам хӑвӑртлӑх тата пӗр самантри хӑвӑртлӑх, урӑхла каласан, панӑ вӑхӑт тӗлӗнчи хӑвӑртлӑх, е ҫулӑн панӑ точкинчи хӑвӑртлӑх.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.