Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Хӑйӗн ӗмӗрӗн юлашки ҫичӗ ҫулне Анӑҫри Сассексра пурӑнса ирттернӗ.

Последние семь лет своей жизни жил в Западном Сассексе.

Джон Голсуорси // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%94%D0%B6%D ... 1%81%D0%B8

Кермене XX ӗмӗрӗн 30-мӗш ҫулӗсенче юсама пуҫланӑ.

Восстановление дворца велось в 30-е годы XX века.

Эстергом // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%AD%D1%81%D ... 0%BE%D0%BC

X ӗмӗр варринчен пуҫласа XIII ӗмӗрӗн варриччен Эстергом ҫӗршывӑн экономика, политика тата тӗн пурнӑҫӗн центрӗ, унӑн тӗп хули шайӗнчех пулнӑ.

С X по середину XIII века Эстергом был центром экономической, политической и религиозной жизни страны, её фактической столицей.

Эстергом // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%AD%D1%81%D ... 0%BE%D0%BC

XV ӗмӗрӗн иккӗмӗш пайӗнче ку вырӑн хулана ҫаврӑннӑ, лаптӑка пурӑнмалли ҫуртсемлӗ тара илмелли хула ҫӗрӗсем ҫине пайланӑ, Грассмаркетри уҫӑ лаптӑкра вара пасар йӗркеленӗ.

Во второй половине XV века местность была урбанизирована, землю разделили на городские арендные участки с жилыми домами, а открытое пространство на Грассмаркете отвели под рынок.

Грассмаркет // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D1%80%D ... 0%B5%D1%82

Вӑл — XX ӗмӗрӗн Коммунистла манифесчӗ — Ҫӗр ҫинче этемлӗх ӗмӗртен ӗмӗтленсе кӗтнӗ пуриншӗн телейлӗ пурнӑҫ туса ҫитермелли аслӑ Программа.

Куҫарса пулӑш

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

V ӗмӗрӗн пӗрремӗш пайӗнче хунсен йӑхӗ ертсе пынӑ огурсем пӗтӗм Европӑна тенӗ пекех ҫӗнсе илнӗ, нумай халӑхлӑ питӗ пысӑк патшалӑх туса хунӑ.

В первой половине V века огуры под управлением племени гуннов завоевали почти всю Европу и создали огромную многоэтничную державу.

Огурсем // Семен Говоров. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0% ... 0%B5%D0%BC

XX ӗмӗрӗн малтанхи икӗ вунӑҫуллӑхӗнче Рейн-Рур регионӗнчи ҫулӗсене йышлӑ хывса тултарнӑ, вӗсем, ытти транспорт хатӗрӗсемпе усӑ курмасӑрах, Боннран Виттена ҫитме май панӑ.

В первые два десятилетия XX века в большинстве городов Рейнско-Рурского региона была построена плотная сеть трамвайных линий, позволявшая без использования других транспортных средств добраться из Бонна до Виттена.

Рур облаҫӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D1%83%D ... 2%AB%D3%97

XX ӗмӗрӗн 60-мӗш ҫулӗсенчен пуҫласа ҫак ушкӑнӑн хӗҫ-пӑшалланнӑ ҫыннисем вырӑнти халӑха хӗсӗрленинчен хӳтӗлетпӗр тесе кӗрешеҫҫӗ, фермерсен ҫӗрӗсене туртса илессине хирӗҫ тӑраҫҫӗ.

С 60-х годов XX века боевики этой группировки действуют под лозунгом защиты притесняемого местного населения, выступают против практики конфискации земель у фермеров.

Чхаттисгарх // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1% ... 1%80%D1%85

XX ӗмӗрӗн варрине ҫитиччен кит тытакан индустри лидерӗсем Норвегипе Аслӑ Британи пулнӑ, вӗсем хыҫҫӑн кит тытас ӗҫе ҫине тытса хутшӑннӑ Голландипе АПШ пынӑ.

До середины XX века лидерами китобойной индустрии были Норвегия и Великобритания, за которыми шли Голландия и США, также принимавшие активное участие в промысле.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

XIX ӗмӗрӗн вӗҫӗнче сунара ытларах Лӑпкӑ океанра, унсӑр пуҫне Ньюфаундленд районӗнче тата Африкӑн анӑҫ ҫыранӗ патӗнче тухнӑ .

В конце XIX века промысел продолжался в основном в Тихом океане, а также в районе Ньюфаундленда и возле западного побережья Африки.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

Кит тытас ӗҫ Ҫурҫӗр Атлантикӑра XVIII ӗмӗрӗн вӗҫӗнче, Лӑпкӑ океанӑн ҫурҫӗр пайӗнче XIX ӗмӗрӗн варринче вӑйсӑрланса каять.

Перепромысел привёл к упадку китобойного промысла в Северной Атлантике в конце XVIII века, а в северной части Тихого океана в середине XIX века.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

XIX ӗмӗрӗн пӗрремӗш пайӗнче кит тытас ӗҫ Кӑнтӑр Африкӑра тата Сейшел утравӗсенче пуҫланнӑ.

В первой половине XIX века китобойный промысел начался в Южной Африке и на Сейшельских Островах.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

Ашран тупӑш илессин тӳпи XX ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринчен ҫеҫ ӳсет, аша кӑлпасси тума усӑ курнӑ.

Добыча мяса стала играть роль лишь со второй половины XX века, мясо использовалось для изготовления колбасы.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

Константин Малышев кӗнекинче ХХ ӗмӗрӗн 80-90-мӗш ҫулӗсем ытарлӑн та, тӳррӗн те тӗрӗс ӳкерӗнсе пичетленнӗ.

Куҫарса пулӑш

Пӳркел Шӳрелӗсен талпӑнуллӑ ӳсӗмӗ // Витатий Станьял. https://chuvash.org/news/36895.html

Мӗн-ши унта, ҫын ӗмӗрӗн чӑтлӑхӗнче?

Куҫарса пулӑш

Кукамай шӑплӑхӗ // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 116–122 с.

Ҫӗнӗ кас XX ӗмӗрӗн утмӑлмӗш ҫулӗсенче пуҫланса кайнӑ.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн урам тӑвалла // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 73–90 с.

Эпӗ Чӑвашра мӗн пурӗ те вунҫичӗ ҫул, ӗмӗрӗн чи кӗске тапхӑрне ҫеҫ пурӑннӑ вӗт.

Куҫарса пулӑш

Ҫӗпӗрех ҫӗрне шӑварать куҫҫуль… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 106–115 с.

Иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче ҫӗршывра пӑлхануллӑ самантсем пулса иртрӗҫ: ӗҫ укҫине те вӑхӑтлӑ параймастчӗҫ, халӑх хуҫалӑхне дефицит та амантрӗ.

Куҫарса пулӑш

Манӑн вӗренекенсем // Елчӗк Ен. http://елчекен.рф/2023/12/08/%d0%bc%d0%b ... %b5%d0%bc/

Вӗсем чӗрӗ ҫынсем пекех, пире иртнӗ ӗмӗрӗн синкерлӗ вӑхӑчӗсем патне тавӑраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Ҫулҫӳрев мӑнаҫлӑх туйӑмне ҫуратрӗ // Кристина АЛЯХОВА. https://putpobedy.ru/publikatsii/13451-c ... mne-curatr

Халӑх йышӗ хӑвӑрт ӳсет — XIX ӗмӗрӗн пӗрремӗш ҫурринче Осиек Хорватин чи пысӑк хули пулнӑ.

Быстро растёт население — в первой половине XIX века Осиек был самым большим городом Хорватии.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA