Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫут тӗнчере пирӗн ҫемье ҫеҫ мар иккенне, пирӗнпе ҫыхӑнман, пирӗншӗн тӑрӑшман тата ҫут тӗнчере эпир пуррине пачах пӗлмен ҫынсем те пурӑнни ҫинчен ман пуҫа уҫӑмлӑ шухӑш пӗрремӗш хут пырса кӗчӗ.

Мне в первый раз пришла в голову ясная мысль о том, что не мы одни, то есть наше семейство, живем на свете, что не все интересы вертятся около нас, а что существует другая жизнь людей, ничего не имеющих общего с нами, не заботящихся о нас и даже не имеющих понятия о нашем существовании.

III сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Ҫут тӗнчере пӗр хӑвна ҫеҫ юратма юрамасть: Тепӗр ҫыннан хуйхи сан хуйху пулмасан, Тепӗр ҫыннӑн савнӑҫӗ сана савӑнтармасан, Тепри кулнӑ чух эс кулма пултараймасан, Мӗн тума килнӗ эс ҫакӑ ҫут тӗнчене?

Нельзя на свете любить лишь себя одного: Если горе другого — не твое горе, Если счастье другого тебя не радует, Если смех другого не вызывает смех у тебя, То зачем ты явился в этот мир?!

17 // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 3–180 с.

Ҫут кӗрен тӗслӗ кушак клеверӗ ҫинче шыв тултарнӑ витресем лараҫҫӗ, вӗсене бук йывӑҫҫинчен якатса тунӑ хӑма татӑкӗсемпе витнӗ, витресен ҫумӗнче Катерина хӗвелпе пиҫнӗ тулли урисене тӑсса ларнӑ та, питрив шатиг чечекӗн ҫут сенкер ҫунаттисене чӗпӗтсе илет, хӑй тӑртаннӑ тутисемпе темӗн ҫинчен пӑшӑлтатать.

На розовом кошачьем клевере стояли ведра с водой, прикрытые стругаными буковыми дощечками, и возле ведер, протянув полные загорелые ноги, сидела Катерина и щипала сиреневый венчик питрова батига, пришептывая что-то припухлыми, чуть вывороченными, жадными губами.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Вӑл атте умне чӗркуҫленсе ларнӑ та портрета туса пӗтер тесе пуҫҫапма тытӑннӑ, манӑн шӑпа, эпӗ ҫут тӗнчере пурӑнасси ӑна туса пӗтернинчен килет, эсӗ ӗнтӗ мана хам пекех тума пуҫларӑн, пӗтӗмпе тӗрӗс ӳкерсе хурсан, ман пурнӑҫ асамлӑ вӑйпа портретра юлать, эпӗ вара йӑлтах вилместӗп, манӑн ҫут тӗнчерен каяс килмест, тенӗ.

Он бросился к нему в ноги и молил кончить портрет, говоря, что от сего зависит судьба его и существование в мире, что уже он тронул своею кистью его живые черты, что если он передаст их верно, жизнь его сверхъестественною силою удержится в портрете, что он чрез то не умрет совершенно, что ему нужно присутствовать в мире.

Иккӗмӗш пай // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 96–146 с.

пиллӗкмӗш абзацра «уйрӑмах сыхламалли ҫут ҫанталӑк территорийӗсен ҫӗрӗсенче» сӑмахсене «уйрӑмах сыхламалли ҫут ҫанталӑк территорийӗсен чиккисенче» сӑмахсемпе улӑштарас;

б) в абзаце пятом слова «на землях особо охраняемых природных территорий» заменить словами «в границах особо охраняемых природных территорий»;

Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикин общество палати ҫинчен" саккунне тата Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикин территорийӗнче правӑн тавралӑх хутлӑхне сыхлассипе тата экологи хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерессипе ҫыхӑннӑ уйрӑм хутшӑнӑвӗсене йӗркелесси ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон № 31 от 07 мая 2019 г.

«Канаш» хаҫатӑн журналисчӗ Ульяновска ҫул тытса тарӑн шухӑша путрӗ: «Чӑнах та, Тӑхӑрьял тӑрӑхӗ — поэтсемпе ҫыравҫӑсене ҫут тӗнчене парнелекен литература ҫӑлкуҫӗ. Тен, манӑн хайлавӑмсем те ҫав ҫӑлкуҫа типме памӗҫ. Эпӗ ахальтен-им Раккассинче, чӑваш прозипе поэзийӗн легенди — Валентин Урташ — ҫут тӗнчене килнӗ Ҫӗр-анне ҫинче ҫуралнӑ...» Кӗмӗл кӳлӗ патӗнче, Тӑхӑр ялӑн садӗнче, Тӑхӑр тӗслӗ ташӑ пур, Ҫитмӗл тӗслӗ юрӑ пур.

Куҫарса пулӑш

Вутра ҫунман уртӑш // Анатоли Ырьят. «Канаш», 11-21№

«Аваллӑхӑн палӑкӗсем, уникаллӑ ҫут ҫанталӑк вырӑнӗсем, тӗрлӗ хӗҫ-пӑшаллӑ конфликтсене пула ҫеҫ арканмаҫҫӗ. Тӗнче экономикин аталану хӑвӑртлӑхӗ, хуласем ӳсни, ҫут ҫанталӑк ресурсӗсене нумай илни, тавралӑха варалани тата ытти тӗрлӗ сӑлтавсем те историлле пуянлӑха упрама пулӑшмаҫҫӗ», – пӑшӑрханса каларӗ республика ертӳҫи.

Куҫарса пулӑш

Тӗнчи аталантӑр, эткерӗ — юлтӑр // Сувар. «Сувар», 25(703)№, 2007.06.22

15. Вара савӑнӑҫа мухтаса илтӗм, мӗншӗн тесессӗн ҫут тӗнчере ҫыншӑн ӗҫсе ҫиессинчен, савӑнса пурӑнассинчен лайӑхраххи ҫук: ҫакӑ вӑл унӑн Турӑ панӑ ҫут тӗнчери пурӑнӑҫӗнче, унӑн ӗҫӗ-хӗлӗнче ӗмӗрӗ тӑршшӗпех пулса пырать.

15. И похвалил я веселье; потому что нет лучшего для человека под солнцем, как есть, пить и веселиться: это сопровождает его в трудах во дни жизни его, которые дал ему Бог под солнцем.

Еккл 8 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

30. Эй ҫут тӗнче, Унӑн умӗнче чӗтресе тӑр: Вӑл ҫут тӗнчене пултарнӑ, вӑл хускалмӗ.

30. Трепещи пред Ним, вся земля, ибо Он основал вселенную, она не поколеблется.

1 Ҫулс 16 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Чӳк-кӗлӗ тавраш ирттернӗ ҫӗре тӗне кӗмен чӑвашсем яланхи пекех шурӑ тум-па кайнӑ, вӑл этеме пӗтӗм Ҫут тӗнчепе ҫыхӑну тытма пулӑшнӑ.

Куҫарса пулӑш

Сарӑ ту чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ытарлӑн каласан, тум вӑл — этем пурӑнакан хутлӑх, Ҫут тӗнчепе ҫыхӑнтаракан ӑслай, хӑйне евӗрлӗ ҫырулӑх тата халӑх пултарулӑхӗн пулӑмӗ.

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тум ӗренкинче Ҫут тӗнче тытӑмне тӗшмӗртме пулать: ҫӳл тӳпе, ҫӗр пичӗ, ҫӗр тӗпӗ.

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унта авалхи чӑвашсем Ҫут тӗнчене мӗнле курни сӑнарланнӑ.

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вӑл ҫут тӗнчене килнӗ те ҫӗр ҫинче ӗҫлесе ӗмӗрне ирттернӗ.

Куҫарса пулӑш

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тӗрӗ ӑстисем пӗр пӗчӗк пир татӑкӗнче пӗтӗм Ҫут тӗнчене ытарлӑн сӑнлама пултарнӑ.

Куҫарса пулӑш

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫав синкерлӗ саманара чӑваш халӑхӗн пин-пин ҫул хушши пухӑннӑ ӑс-хакӑл мулне: Ҫут тӗнчепе ҫутҫанталӑк пӗлӗвне, ӗненӗвне, йӑли-йӗркине тата чӗлхине ⎼ упраса хӑвармашкӑн тӑрӑшмалла пулнӑ.

Куҫарса пулӑш

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вӑл ӗлӗк ҫынна пурнӑҫ тӑршшӗпех халӑхпа, ҫутҫанталӑкпа тата Ҫут тӗнчепе татуллӑ пулма пиеленӗ, пӗркенӗ.

Куҫарса пулӑш

Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вӗсен кули вӗлерсен — сывӑ пул, ҫут тӗнче.

Куҫарса пулӑш

Ҫиччӗмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Ҫавна пула эпир ҫут ҫанталӑк илемӗпе киленетпӗр, юхан шывсемпе пысӑк шыв сиккисен мӑнаҫлӑхӗпе хавхаланатпӑр тата экономикӑн тулли отраслӗсене, гидроэнергетика, шыв транспорчӗ, туризм евӗрлисене тата ыт.те, йӗркелетпӗр.

В итоге мы наслаждаемся красотой природы, восхищаемся мощью рек и водопадов и создаем целые отрасли экономики, такие как гидроэнергетика, водный транспорт, туризм и другие.

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне 2024 ҫул валли янӑ Ҫыру // Олег Николаев. https://www.cap.ru/action/activity/sobit ... sudarstven

Ҫут ҫанталӑк пурнӑҫӗ ҫинчен шухӑшлакан ҫынсем ҫулсерен йышлӑланса пынине палӑртма кӑмӑллӑ.

Приятно, что ежегодно становится все больше экоориентированных граждан.

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне 2024 ҫул валли янӑ Ҫыру // Олег Николаев. https://www.cap.ru/action/activity/sobit ... sudarstven