Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ак ҫакна ан ман: ҫулталӑк — вӑхӑт виҫи, 365 те чӗрӗк талӑк; ҫутӑ ҫулталӑкӗ — вӑрӑмӑшӗн виҫи, 63500 астрономи единици.

Твердо запомни: год — мера времени, 365 с четвертью суток; световой год — мера длины, 63 500 астрономических единиц.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫутӑ пӗр ҫул хушшинче иртекен вӑхӑта астрономсем ҫутӑ ҫулталӑкӗ теҫҫӗ, тӗнче уҫлӑхӗнчи хушӑсене ҫакӑн пек пысӑк виҫепе виҫеҫҫӗ.

Расстояние, которое свет пробегает за год, астрономы назвали световым годом и этой огромной мерой длины измеряют расстояния во вселенной.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Плутон, Ҫӗрпе танлаштарсан, Хӗвелтен хӗрӗх хут аяккарах вырнаҫнӑ, унӑн пӗр ҫулталӑкӗ ҫӗр ҫинчи икҫӗр аллӑ ҫулталӑка яхӑн тӑсӑлать.

Плутон удален от Солнца в сорок раз больше, тем наша Земля, а год его продолжается около двухсот пятидесяти земных лет.

Плутон // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ку Юпитерӑн пӗр ҫулталӑкӗ Ҫӗр ҫинчи вуникӗ ҫулталӑкпа танлашнине пӗлтерет.

Это значит, что год Юпитера равен двенадцати земным годам.

Юпитер // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫав ҫулталӑкӗ ҫухалмасӑр юлсан, тен, ҫухатӑвӗсем унран та пысӑкрах пулӗҫ.

Может быть, без этого года больше бы пропало.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Олимпиада Таллерова. Криштоф Е.Г. Ҫу уйӑхӗ — экзамен умӗнхи вӑхӑт: повесть. Вырӑсларан О. Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 144 с.

Кӑҫал Тутарстанра Тӑван чӗлхесен ҫулталӑкӗ тесе палӑртни те пирӗн чӗлхене ирӗлессинчен хӑтарса хӑвараймасть, шел пулин те.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш чӗлхи мӗншӗн пӗтме тытӑнни пирки пуҫланӑ калаҫӑва малалла тӑсса // Константин Малышев. http://suvargazeta.ru/news/cn-khyparsem/ ... alla-tassa

Кашни ҫулталӑкӗ виҫӗ тенкӗ тӑнӑ.

Год стоил три рубля.

1 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Юбилей ҫулталӑкӗ унпах вӗҫленмен-ха.

Юбилейный год на этом не закончился.

Наци музейне Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/28377.html

Эпир халӗ пирӗнтен 500 миллион ҫутӑ ҫулталӑкӗ чухлӗ аякри галактикӑсене те пӗлетпӗр.

Мы знаем уже такие, которые расположены на расстояниях порядка миллиарда световых лет.

Пӗрремӗш сыпӑк // Андрей Краснов. Ефремов И.А. Ҫӑлтӑр карапӗсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 96 с.

Унта ҫитме вӑтӑр пилӗк пин ҫутӑ ҫулталӑкӗ чухлӗ вӑхӑт кирлӗ, — ӑнлантарчӗ Бельский.

, — пояснил Бельский, — на расстоянии в тридцать тысяч световых лет.

Пӗрремӗш сыпӑк // Андрей Краснов. Ефремов И.А. Ҫӑлтӑр карапӗсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 96 с.

Хӑйсене шеллемесӗр ырми-канми тӑрӑшнисен ӗҫне пысӑка хурса Чӑваш Енре ҫитес ҫула Сӑрпа Хусан хӳтӗлев чиккисене хӑпартнӑ строительсен ӗҫ паттӑрлӑхӗн ҫулталӑкӗ ятпа ирттерме палӑртнӑ.

Куҫарса пулӑш

Пархатарлӑ ӗҫ — ӗмӗрлӗх асра // А.ЕФРЕМОВА. «Каҫал Ен», 2020.10.30

Паян леш операцин шӑп та лӑп ҫулталӑкӗ…

Сегодня год той операции…

Петровсен ҫемье дневникӗнчен // Антал Назул. Титов, Владислав Андреевич. Вилӗме ҫӗнтерсе…: повесть; вырӑсларан Анатолий Ерусланов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1972. — 7–163 с.

— 2020 — пӗтӗмлетӳ ҫулталӑкӗ.

— 2020 — год итогов.

Цифрӑллӑ ҫур ҫул // Илья Туманов. http://suvargazeta.ru/news/cn-khyparsem/ ... frll-ur-ul

Чӑваш Енре ҫемье пурнӑҫӗн ӑнӑҫлӑхне, ҫемье йӑли-йӗркисемпе ӑс-хакӑл пуянлӑхне пропагандӑлакан, ашшӗпе амӑшӗн статусне ӳстерекен, аслӑ ӑрусене хисеплеме вӗрентекен «Ҫемье ҫулталӑкӗ - 2019» конкурс иртрӗ.

Куҫарса пулӑш

Никитинсен ҫемйи – «Ҫемье ҫулталӑкӗ-2019» конкурса хутшӑннӑ // И.ДАНИЛОВА. http://gazeta1931.ru/gazeta/3614-nikitin ... -khutsh-nn

Театр ҫулталӑкӗ — Куракансен ҫулталӑкӗ те.

Год театра — также и Год зрителей.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев кӑҫал Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырӑвӗнче Театр ҫулталӑкӗнче кашни пысӑк тата пӗчӗк ялта спектакльсем кӑтартассине йӗркелеме тӗллев лартнине, Театр ҫулталӑкӗ чӑн-чӑн культура марафонне пуҫарса ямаллине уҫҫӑн палӑртрӗ.

Глава Чувашской Республики Михаил Игнатьев в Письме Государственному Совету отметил, что в этом году Театр поставил задачу организовать показ спектаклей в каждой большой и маленькой деревне, а Год театра должен стать началом настоящего культурного марафона.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Кӑҫал сысна ҫулталӑкӗ пулнӑран, виҫӗ йӑрӑ та асамлӑ «сысна ҫурисем» чупкаласа ҫӳрени те пысӑк пӗлтерӗшлӗ мероприятие хӑйне евӗрлӗ хаваслӑхпа илӗртӳлӗх кӳчӗ.

Благодаря тому, что в этом году был год Свиньи, бегство трех бойких и волшебных «поросят» принесло мероприятию своебразную радость и привлекательность.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Пурте пӗлетпӗр, Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн Владимир Путинӑн йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн кӑҫал пирӗн ҫӗршывӑмӑрта Театр ҫулталӑкӗ иртет.

Все уже знаем, согласно решению Президента Российской Федерации Владимира Путина, в этом году в нашей стране пройдет Год театра.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Колхозран тухаканнисемпе ҫийӗнчех, хуҫалӑх ҫулталӑкӗ пӗтессе кӗтмесӗрех, расчетсем тума пултарайманнине те ӑнланаймастӑн пулсан, ӑҫтан политика тӗлӗшенчен вӗренсе ҫитнӗ ҫын пулма пултаратӑн-ха эсӗ?…

— Где уж там политически развитый, если ты даже того не понимаешь, что не могли мы всякие расчеты с выходцами устраивать сейчас же, не дождавшись конца хозяйственного года!..

37-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959

Ҫирӗм пӗрмӗш ӗмӗрӗн ҫирӗммӗш ҫулталӑкӗ чӑваш халӑхне — Раҫҫей Федерацийӗнче йышӗпе пиллӗкмӗшне — тепӗр тӗрӗслев витӗр кӑларӗ.

Куҫарса пулӑш

Тӑван чӗлхе хӗрнӗ хурҫӑ пулайӗ-и? // Надежда СМИРНОВА. «Хыпар», 2019.07.16, 78(27511) №