Шырав
Шырав ĕçĕ:
Вӗҫсӗрлӗх! — каҫхи мӑнкӑмӑллӑ тӳпе хавхалантарнипе калас темен ҫӗртенех каласа ячӗ, ахӑр, ку сӑмахсене хӗр, каласа ячӗ те каллех ӑшри пӑлханӑнепе ҫутҫанталӑк хушшинчи ӗнерӗнме ӗлкӗрнӗ ӗлккен те ҫивчӗ хӗлӗх сассине чылайччен тӑнларӗ.
4 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.
Алексейӗн тути хӗрри чӗтренсе илчӗ, телеграммӑра ҫырнӑ йӗрӗсене ҫӗнӗрен те ҫӗнӗрен вуланӑ май, вӑл хӗлӗх пек тӳрленсе тӑчӗ:Губы у Алексея задрожали, он вытянулся, как струна, вчитываясь снова и снова в телеграфную строку:
Вунпӗрмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
Сире таҫта хӑвӑртан инҫетрех те мар етре ҫурӑлнӑ сасӑ илтӗннӗн туйӑнать, пур енчен те пуля сассисем илтӗнеҫҫӗ пек, — пыл хурчӗ пек нӑрлаканнисем те, шӑхӑраканнисем те, хӗлӗх пек янӑраканнисем те пур пек вӗсен хушшинче, — ҫав тери хӑрушӑ кӗмсӗртетсе янӑракан сасса илтетӗр, вӑл сасӑ сире пурне те ҫӳҫентерсе ярать, сирӗншӗн пулсан вара вӑл темӗнле, калама ҫук хӑрушӑ япала пек туйӑнса каять.
Севастополь декабрь уйӑхӗнче // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.
Вӗсен сассисем юханшыв шавӗпе, хурӑнсем чаштӑртатнипе пӗрлешсе каяҫҫӗ, хӗвел пайӑркисем хӑйсем, хытӑ туртса карӑнтарнӑ хӗлӗх пек, янӑранӑн туйӑнаҫҫӗ.
Хыпарҫӑсем // Тани Юн. Карнаухова И. В. Туслӑ ачасем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 256 с.
Кӗрлет пӗчӗк пианино, хӑй нихҫан курман уявшӑн савӑнса, кашни хӗлӗх амӑшӗн пӳрнисене хирӗҫ тӗрӗс сас парать, унӑн ҫиллипе, чӗри хаярлӑхӗпе ҫӗкленсе янӑрать:
«Уйӑхлӑ каҫ» соната // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
Лӑпкӑ, ачаш кӗвӗ, такам пӗри тӳлек каҫ шӑнкӑр-шӑнкӑр юхакан шыв хӗрринче юрласа ҫӳрет тейӗн, ҫавӑнтах тата ҫӳллӗ хырсен туртӑнтарнӑ хӗлӗх пек тӳп-тӳрӗ те кӑтрашкарах хупӑллӑ вуллисене ҫил ҫепӗҫҫӗн ҫупӑрланӑн туйӑнса каять.
«Уйӑхлӑ каҫ» соната // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
Ытлашши хытӑ карӑнтарман хӗлӗх пек янраса, пӗр пуля хыр йывӑҫҫи ҫине кӗрсе ларчӗ.Вдруг пуля, зазвенев, как слабо натянутая струна, окончила свой путь, вонзившись в мякоть сосны.
Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Фиш Г.С. Кимас-кӳлли ялӗ парӑнни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 140 с.
Вӑл, пӑшалтан пӑрӑнса иртсе, тепӗр енчен пынӑ та, хӑй умӗнче нимӗн те ҫуккине кура, йытӑ вилли патнелле туртӑннӑ, ҫак вӑхӑтра ухӑран кӑкарнӑ хӗлӗх ҫиппе сӗртӗннӗ, ухӑ персе янӑ.
Тигр хыҫҫӑн // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 92–104 с.
— Хӗлӗх пек ҫинҫе ҫип кирлӗ.
XVI. Ял ҫывӑрмасть // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Ука хӗлӗх пек карӑннӑ эрешмен карти кӗр ҫитнине аса илтерет.
VI. Тӑван ҫуртран аякра // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Темле ҫыхӑнусӑр кӗвӗсем салхуллӑн нӑйӑлтатрӗҫ, вӗсен вӗҫӗ те, пуҫламӑшӗ те пулмарӗ, йывӑррӑн ахлатнӑ пек илтӗнет хӗлӗх сасси.
XVII. Тунсӑхланӑ ҫуртра // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Аптранӑ енне Тухтар ӗнер кӑна хӗлӗх карса пӗтернӗ кӗслине тытрӗ.В отчаяньи Тухтар взял в руки гусли, к которым только вчера приладил последнюю струну.
XVII. Тунсӑхланӑ ҫуртра // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Вӗркӗчпе вӗртермессерен хӗлӗх пек ҫинҫе хӗлхемсем ҫӳлелле пуҫтаххӑн сирпӗнеҫҫӗ.От раздуваемых мехов в воздух поднимаются тысячи тонких ниточек-искорок.
XIII. Тимӗр хӗрсе шӑранать // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Шерккей пуҫне минтер ҫинчен ҫӗклемесӗрех енчен енне пӑхкалать: алӑк патӗнчи кӗтесре пӗр пӗчӗк хура эрешмен, хӗлӗх пек ҫинҫе урисене сывлӑшра вылятса, ҫӳлелле васкавлӑн хӑпарать.
XII. Кӗтмен пӑтӑрмах // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Ҫапла кӗслине хӗлӗх карасси ҫеҫ юлни ҫинчен шухӑшласа, Тухтар ир-кӳлӗм пӳрт умне те тухса ларчӗ.Думая о недоделанных гуслях, парень вышел ко двору, присел на скамейку.
II. Кӗтмен парне // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Етиккан вӑйҫӑ ӑна: «Хӗлӗх тупса парӑп», — тесе шантарнӑччӗ.
II. Кӗтмен парне // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Яланхи пекех, ыйхинчен ир вӑранчӗ, ҫӗрулми пӗҫерсе ҫирӗ, ҫӗнӗ кӗслине хӗлӗх кармалли пӑркӑчсем лартса тухрӗ.Как обычно, проснувшись, сварил картошки, поел, потом просверлил дырочки для струн к новым гуслям.
II. Кӗтмен парне // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Господин пырса кӗрсен, пӗтӗм класс шавлӑн ҫӗкленсе, хӗлӗх пек карӑнса тӑчӗ.При появлении господина весь класс шумно встал и вытянулся в струнку.
Гимназие вӗренме кӗни // Уйӑп Мишши. Гарин-Михайловский Н.Г. Тёмӑн ача чухнехи пурнӑҫӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 164 с. — 3–157 с.
Чи юлашки самантри сасӑ-сӑнсем, хытӑ карӑнтарнӑ хӗлӗх пек чӗтренсе малтанах ҫинҫен те янравлӑн, унтан хуллентерех, аран ҫеҫ илтӗнсе, юлашкинчен вара, пӗр-пӗринпе хутшӑнса-арпашӑнса кайрӗҫ…
II // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Ҫамрӑксен ушкӑнӗ шӑпӑртах пулчӗ, ҫакӑ вара пурте темшӗн тӗлӗнсе шикленсе ӳкнине палӑртрӗ; пурте ҫакна тӗтреллӗреххӗн туйса илчӗҫ: калаҫу ытла шала, уйрӑм ҫын ҫине куҫрӗ, темех мар сӑмаха пулах таҫта хытӑ карӑнтарнӑ вичкӗн туйӑмлӑ хӗлӗх янӑраса кайрӗ…
IV // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.