Шырав
Шырав ĕçĕ:
Эсир, хӑвӑрӑн Англири тӑванӑрсем пекех, ирӗклӗ халӑх, малашне те ҫакан пекех ирӗклӗ халӑх пулмалла», тесе Ирланди халӑхне ас панӑ Свифт.
5 // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с. — 335–353 с.
Анчах мӗн авалтанпах мире юратакан, ырӑ ӗҫсем тума тӑрӑшакан, ытти халӑхсемпе ҫыхӑнмасӑр хӑйӗн ӑс-хакӑлӗпе кана пурӑнакан халӑх пурнӑҫӗнче пысӑк событисем сахал пулса иртеҫҫӗ, ҫавӑнпа та вӑл халӑхӑн историйӗ асӑмрах упранса тӑрать.
Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.
Халӑх пухӑвӗн делегацийӗпе пӗрле вӑл, халӑх Львов облаҫне Украина Советлӑ Социализмлӑ Республики ҫумне пӗрлештерме тата унта пурӑнакан халӑх совет гражданствине илме ыйтнине Совет правительствине каласа пама Мускава, Верховнӑй Советӑн Чрезвычайнӑй сессине кайнӑ, унтан Киева та ҫитнӗ.
Икӗ операци // Уйӑп Мишши. Медведев Д.Н. Ровно патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 246 с.
Халӑх ҫутӗҫ министерстви хура халӑха нимӗн чухлӗ те вӗрентесшӗн маррине тӗрӗс тесе шутлатӑп-ха эпӗ, вӑл вӗт пур майсемпе те хура халӑх ҫутталла ан ҫӗклентӗр тесе тӑрӑшса ӗҫлет…
XX сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
Тарас курчӗ: козаксен речӗсем салхулланчӗҫ, паттӑр ҫынсене пуҫа усни килӗшмест пулин те, козаксем пӗчӗккӗнех тунсӑхлама пуҫларӗҫ; анчах вӑл шарламарӗ: вӑл кӗтме шутларӗ, юлташӗсемпе сывпуллашнӑ хыҫҫӑн тунсӑхласа та пӑхчӑр, терӗ; ҫав вӑхӑтрах вӑл шӑплӑхра вӗсене пурне те сасартӑк козакла кӑшкӑрса хускатма хатӗрленчӗ, ытти халӑхсемпе танлаштарсан пӗчӗк ҫырмасем ҫумӗнчи тинӗс пулса тӑракан славян халӑхӗ, паттӑр та сарлака кӑмӑллӑ халӑх, мӗнле ҫӗкленсе кайма пултарнине пӗлсе, вӗсене чунпа унчченхинчен те ытларах хастарлатас терӗ.
VIII // Куҫма Турхан. Гоголь Н.В. Тарас Бульба: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 126 с.
Ҫапах та Франко творчествине яланах ҫӳлте тытаканни, кивелме паманни вӑл — халӑх пурнӑҫне кӑтартса пани, халӑхшӑн тӑрӑшни, писательпе халӑх хушшинчи ҫыхӑну.
Иван Франко // Василий Хударсем. Франко И.Я. Хӑй айӑплӑ: калав. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1950. — 28 с. — 24–28 с.
— Славян хӗрарӑмӗ нихҫан та сцена ҫине тухса халӑха хӑй ҫине пӑхтарас, вӑл пӗр хӑйӗн хуҫине ҫеҫ ним юлмиччен парнелекен туйӑмсене ҫав халӑхра хускатас ҫук; унӑн вырӑнӗ килте, халӑх умӗнче намӑс курмалла ҫӗрте мар.
Вӑрӑ чакак // Леонид Агаков. Герцен А. И. Вӑрӑ чакак: повеҫсем; Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 104 с. — 3–29 с.
Писательсене, нимрен ытла халӑх писателӗсене, — Гоголь вара халӑх писателӗ мар-и?! — асӑнса палӑксене халӑх ун ячӗпе лартаканччӗ…
15 // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 3–180 с.
Ыйтӑва ансӑртараххӑн илсе пӑхас-так, эпӗ акӑ еплерех шухӑшлатӑп: революци вӑл ӗмӗрсем тӑршшӗнче халӑх ӗҫӗпе, пултарулӑхӗпе туса пухнӑ пӗтӗм пуянлӑха халӑх ырлӑхӗшӗн халӑх аллине илме кирлӗ пулнӑ.
4 // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 3–180 с.
Словак халӑхӗ тусем ҫинче пурӑнакан ытти халӑхсем пекех мӑнкӑмӑллӑ та вӗри халӑх.Словацкие крестьяне, как и все горцы, — народ гордый, самолюбивый и горячий.
Пӗр хуларан // Михаил Рубцов. Полевой Б.Н. Эпир — совет ҫыннисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 338 с. — 249–269 с.
Ӑс-тӑнпа мар, хулпуҫҫипе, хамӑн ӳт-пӗвемпе, хамӑн сывлӑшпа туятӑп: эпӗ — халӑх, халӑхра, халӑхпа, эпӗ — унӑн сасси.
Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.
Паллӑ казах поэчӗн ҫӗнӗ кӗнеки — Валери Туркай чӑваш вулаканне парнеленӗ черетлӗ парнеӗ Кун умӗн вӑл, чӑвашла куҫарса, А.Пушкин, А.Чехов, Р.Гамзатов, Г.Тукай, М.Джалиль, М.Карим, К.Отаров, К.Кулиев, Т.Шевченко кӗнекисене, Кавказ халӑхӗсен поэзийӗн антологине, белорус поэзийӗн антологине, Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнче пурӑнакан халӑхсен поэзийӗн антологине тата ытти чылай паха та кӑсӑклӑ кӗнекене халӑх патне ҫитернӗччӗ.
Паллӑ казах поэчӗн кӗнеки чӑвашла кун ҫути курнӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/24712.html
«…тӑшман ҫарӗ халӑх патне мӗн чухлӗ ҫывхарса пырать, мӗн чухлӗ халӑх хушшине саланать, халӑх вӑрҫи те ҫавӑн чухлӗ вӑйлӑрах пулать.
VIII // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.
Пирӗн станицӑсенче мӗн туни тата мӗн тума палӑртни — электрификаци те, ҫӗр ҫинче ҫӗнӗ майсемпе ӗҫлеме пуҫлани те, выльӑх-чӗрлӗх фермисене механизацилени те, ҫанталӑка улӑштарни те, юлашкинчен, станицӑсене урӑхлатса ҫӗнетмелли эпир палӑртнӑ план та, — ҫаксене пурне те чи малтан вӑй-хал тӗлӗшӗнчен ҫеҫ ҫирӗп халӑх мар, ӑс-тӑн тӗлӗшӗпе те вӑйлӑ халӑх кӑна тума пултарать, кунта вара пирӗн тӗп задача — хамӑр халӑхӑн ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчи вӑйне куллен-кун ӳстерсе пырасси.
XX // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.
Халӑх лайӑх итлесе тӑнӑ — ҫын хӑй сӑмахӗсенче халӑх ӗмӗчӗсене каланӑ, халӑх ӑна сиснӗ.Толпа слушала внимательно человек отражал её желания, она это чувствовала.
Январӗн 9-мӗшӗ // Хумма Ҫеменӗ, Феодосия Ишетер. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 133–155 стр.
9. Обществӑпа сӳтсе явас ӗҫе е халӑхпа итленине йӗркелесе ирттернӗ чухне обществӑпа сӳтсе явас ӗҫе хутшӑнакансене е халӑхпа итленӗ ҫӗре хутшӑнакансене пӗр тан майсемпе тивӗҫтерес тӗллевпе халӑх пурӑнакан вырӑн территорине пайсем ҫине пайлама пултараҫҫӗ.»;
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикин территорийӗнче энерги перекетлесси тата энергетика тухӑҫлӑхне ӳстересси ҫинчен» саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №54 от 20 сентября 2018 г.
Правленин пӗр ларӑвӗнче сумлӑ поэт ыйту хускатрӗ: «Ефимов — халӑх поэчӗ, унӑн орден пур, Сементер — халӑх поэчӗ, унӑн та орден пур. Эпӗ те халӑх поэчӗ, манӑн орден ҫук».
Тиркевӗ те ырӑ суннипе пӗрехчӗ // Денис Гордеев. https://chuvash.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1 ... 1%87%D3%97
Эпир паян чӑваш сӑмахӗсене француз, нимӗҫ, венгр (мадьяр), акӑлчан, Дунай пӑлхарӗсен, грек, итальян, еврей, тюркӑ халӑхӗсен, китай, иран, вырӑс, армян, грузин, мӑкшӑ, ҫармӑс, удмурт, хакас, монгол тата ытти нумай халӑх чӗлхисенче курнине чӑваш халӑх историйӗн вӑрӑм кун-ҫулӗ ӑнлантарса парать.
Чӑваш сӑмахӗсем ытти чӗлхесенче ма нумай? // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4803-%D0%A7% ... C%D0%B0%D0
«Влаҫ — полномочисем ҫеҫ мар, халӑх умӗнчи пысӑк яваплӑх та. Паян пирӗн умра тӑракан тӗп тӗллев — ҫынсен шанӑҫне тӑрӑшуллӑ ӗҫпе тӳрре кӑларасси. Эпир халӑхшӑн ӗҫлетпӗр! Граждансен ҫивӗч ыйтӑвӗсене халӑхран уйрӑм, пӳлӗмсенче ҫеҫ ларнипе татса параймӑн. Суйлавҫӑсемпе ҫывӑхарах пулмалла, ҫынсемпе хастартарах хутшӑнмалла, вӗсене итлемелле тата илтмелле», — калаҫӑва тӑсрӗ регион Пуҫлӑхӗ.
Пирӗн суйлавҫӑсен шанӑҫне тӳрре кӑлармалла // Ирина КЛЕМЕНТЬЕВА. «Хыпар», 2016.09.30, 154-155№
Малашне чӑваш халӑхӗн кашни паллӑ ҫыннине – ҫыравҫа, композитора, халӑхшӑн нумай ӗҫ тунисене — халӑх мӑнаҫӗнче хӑварассишӗн ӗҫлӗпӗр, — терӗ.
Палӑк кӑна мар... // Елена ФЕДОРОВА. «Канаш», 19(1368)№, 2016.05.13