Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫи

Киле таврӑнсан, эпӗ утӑма утлантӑм та ҫеҫен хирелле вӗҫтертӗм; йӑлттам утпа ҫӳллӗ курӑк ҫийӗн, пушӑ хирти ҫиле хирӗҫ кустарса пыма юрататӑп эпӗ, ырӑ шӑршлӑ сывлӑша антӑхса ҫӑтатӑп вара, лайӑхрах палӑракан япаласен тӗтреллӗ хӗррисене уйӑрса илес тесе, минутсерен кӑвак инҫетелле пӑхатӑп.

Возвратясь домой, я сел верхом и поскакал в степь; я люблю скакать на гояччей лошади по высокой траве, против пустынного ветра; с жадностью глотаю я благовонный воздух и устремляю взоры в синюю даль, стараясь уловить туманные очерки предметов, которые ежеминутно становятся все яснее и яснее.

Майӑн 16-мӗшӗ // .

Калаҫса тӑмасӑрах, Алексей унтан ҫӗр тенкӗлӗх пилӗк хут илчӗ те, ҫак нафталин шӑршипе тулнӑ кивӗ ӑпӑр-тапӑр япаласен тӗнчинчен уҫӑ сывлӑша сиксе тухрӗ.

Алексей, не торгуясь, схватил пять сотенных и выбежал на свежий воздух из этого царства старой вонючей рухляди.

6 сыпӑк // .

Кивӗ йывӑҫ, тусан, нафталин шӑршине, вуншар ҫулсем хушши усӑ курса пураннӑ кивӗ япаласен шӑршине туйсан, Алексей нумай ҫӗрте ҫӳренӗ хыҫҫӑн тӑван килне пырса кӗнӗ пекех хумханса кайрӗ.

Почувствовав знакомый запах старого дерева, пыли, нафталина, всех этих десятилетиями верой и правдой прослуживших старых вещей, он даже заволновался, как будто после долгих скитаний попал под родную крышу.

6 сыпӑк // .

Адриан малашне хӑйӗн чылаях тӑкак кӑлармаллине малтанах курса тӑнӑ, мӗншӗн тесен унӑн тупӑксене илемлетмелли япаласен тахҫантанпа хатӗрлесе хунӑ запасӗ пӗтсех ҫитнӗ.

Адриан предвидел неминуемые расходы в будущем, ибо давний запас гробовых нарядов приходил у него в жалкое состояние.

Тупӑкҫӑ // .

Аялта, стена ҫумӗнче, Владислав Ванчура тӑрать, унӑн урисем патӗнче япаласен пӗчӗк ҫыххи выртать.

Внизу у стены стоит Владислав Ванчура, у ног его маленький узелок с вещами.

VI сыпӑк // .

Ҫав тери лайӑх тирпейлесе лартнӑ хваттер кутӑн-пуҫӑн ҫавӑрса ҫапнӑ сӗтел-пукансен, ҫӗмрӗк япаласен купи пулса тӑрать.

Образцово прибранная квартира превращается в груду перевернутой мебели и осколков.

I сыпӑк // .

Тупнӑ тата ытти япаласен хушшинче ҫын шӑмми-шаккисем, хӗҫ таврашӗ тата кӑткӑс тӗрӗллӗ керамикӑллӑ савӑт-сапа.

Среди прочих находок - человеческий скелет, холодное оружие, керамические сосуды со сложным орнаментом.

Ҫурҫӗр унки леш енче булгарсенни евӗр артефактсем тупнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ӑсчахсен шучӗпе, тупнӑ япаласен пӗр пайӗ ҫак вырӑнсемпех ҫыхӑннӑ, теприсене вара кӑнтӑр-хӗвеланӑҫран илсе килнӗ.

Некоторые найденные вещи, по мнению ученых, имеют местное происхождение, другие импортировались с юго-запада.

Ҫурҫӗр унки леш енче булгарсенни евӗр артефактсем тупнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ӑна та, ыттисем пекех тирпейлӗн, симӗс плащ-палатка сарнӑ, пуҫ вӗҫӗнче ҫавнашкалах пиртен тунӑ алшӑллипе витнӗ япаласен миххи тӑнӑ; анчах алшӑлли ҫинче виҫкӗтеслӗ икӗ ҫыру тата нумай тӗслӗ сӑрсемпе пичетленӗ «Красноармеец» журналӑн номерӗ выртнӑ, — вӗсене фронтри почтальон Кузьминский ҫук чух илсе пынӑ.

Оно было так же аккуратно – без единой морщинки – застлано зелёной плащ-палаткой, так же в головах стоял вещевой мешок, покрытый суровым утиральником; только на утиральнике лежали два треугольных письма и номер разноцветного журнала «Красноармеец», принесённые полевым почтальоном уже в отсутствие Кузьминского.

4-мӗш сыпӑк // .

Завод проектӗнче сиенлӗ япаласен концентраци шайӗ пирки ӑнлантарни те ҫук.

Куҫарса пулӑш

Кирлех-и завод? // Ирина Трифонова. «Сувар», 2019.03.07

Концерта пуҫтарӑннисене Хирти Мӑнтӑрти культура ҫурчӗн фойинче вырӑнти ӑстасен ал ӗҫӗсем, ҫак ял тӑрӑхне кӗрекен ялсен историйӗпе паллаштаракан информаци стенчӗсем, Людмила Зайцева ертсе пыракан «Хаваслӑ алӑсем» кружока ҫӳрекен ачасен ӗҫӗсем, «Илемлен, юратнӑ Каҫал ен» кӗнеке куравӗ тата йӑлара усӑ курнӑ авалхи япаласен «Чӑвашӑн ылтӑн ҫӳпҫи» куравӗ кӗтсе илчӗҫ.

Собравшихся на концерт встретили ручные работы местных мастеров в фойе дома культуры Полевого Шептахово, информационные стенды, знакомящие с историями деревень входящих в территорию этого сельского поселения, работы детей, ходящих в кружок "Веселые руки", которым руководит Людмила Зайцева, книжная выставка "Хорошей, любимый Западный край" и выставка древних вещей использованных в обычаях "Чувашская золотая кадушка".

Юрри-ташши куҫ тулли // Н. КАЛАШНИКОВА. Каҫал Ен, 2019.02.26

Хырӑм ай парӗн шыҫҫипе /панкреатит/, япаласен ылмашӑнӑвӗ пӑсӑлнипе /уйрӑмах ватлӑх ҫулӗсенче/, пыршӑлӑх ӗҫӗ пӑсӑлнипе аптракансен час-часах ҫамрӑк шалча пӑрҫинчен хутаҫӗпе пӗрлех апат хатӗрлесе ҫимелле.

Куҫарса пулӑш

Кашниех витаминсемпе пуян // Сывлӑх. Сывлӑх, 2015,11,03.

Усӑллӑ япаласен 70-80 проценчӗ сыхланса юлать.

Куҫарса пулӑш

ТӖРӖС АПАТЛАННИ СЫВЛӐХШӐН ПӖЛТЕРӖШЛӖ // Сывлӑх. «Сывлӑх», 2016.09.28. 38№

Витаминсен ҫителӗксӗрлӗхӗ япаласен ылмашӑнӑвне пӑсать, кирек мӗнле чире те йывӑрлатать, сывалма чӑрмантарать.

Куҫарса пулӑш

ТӖРӖС АПАТЛАННИ СЫВЛӐХШӐН ПӖЛТЕРӖШЛӖ // Сывлӑх. «Сывлӑх», 2016.09.28. 38№

Унӑн ванни ал-ура, сыпӑсем ыратсан пулӑшать, ывӑннине ирттерет, ӳте тасатать, ыйха, япаласен ылмшӑнӑвне лайӑхлатать.

Куҫарса пулӑш

Хӑмла — пирӗн тус // Сывлӑх. «Сывлӑх», 2016.09.28. 38№

— Ультрафиолет пайӑркисем /нумай вӑхӑт пиҫӗхмесен/ нерв тата эндокрин тытӑмӗсен ӗҫне пулӑшаҫҫӗ, япаласен ылмашӑвне лайӑхлатаҫҫӗ, организм ерекен чирсемпе лайӑхрах кӗрешме пуҫлать.

- Ультрофиолетовые лучи /если много не загорать/ помогают работе нервной и эндокринной системы, улучшают обмен веществ, организм начнет лучше бороться с инфекционными болезнями.

Хӗвел ҫинче хӗртӗнни: усси те, сиенӗ те // Галина ТЮРИНА. «Хыпар», 2016.07.22, 114-115№

Куҫ умӗнчи япаласен кашни пайне тимле, нимӗн те сиктерсе ан хӑвар.

Куҫарса пулӑш

Мӗн пӑшӑрхантарать сана? // Тантӑш. «Тантӑш», 2016.07.21, 28№

Специалистсем шутланӑ тӑрӑх - авӑртнӑ чух паха япаласен 70 проценчӗ ҫухалать.

По подсчетам специалистов - при помоле пропадает 70 процентов полезных веществ.

Шурӑ ҫӑнӑхран пӗҫернӗ ҫӑкӑр // Петр МИРОНОВ. «Хресчен сасси», 21(2608)№, 2016.06.02

Эсир илеме курма пӗлетӗр, хитре япаласен хушшинче пурӑнатӑр.

Куҫарса пулӑш

Мӗнле сӗткен килӗшет? // Сывлӑх. «Сывлӑх», 2016.04.20. 15№

Шӗвек тӗп витӗмӗсӗр пуҫне япаласен ылмашӑнӑвне лайӑхлатать.

Куҫарса пулӑш

Ҫӑмӑллӑх кӳреҫҫӗ // Сывлӑх. «Сывлӑх», 2016.04.20. 15№