Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ак ҫакӑ сана килӗшет тӗк — Анни шӑп та лӑп ҫакӑн пек, — хӗрт-сурт чӳрече янахӗн ҫурӑкӗнче темиҫе ҫул хушши пухӑнса тулнӑ тӑпрара ӳссе ҫитӗннӗ пӗчӗк хир ҫеҫкине асӑрханса татрӗ, унтан ӑна юри палӑртса мана пачӗ.

Вот, если тебе это нравится, то она была точно такая, — здесь домовой сорвал маленький дикий цветочек, выросший в щели подоконника из набившейся годами земли, и демонстративно преподнес мне.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 371–376 с.

Ҫӗр улми тымарӗсене ӑнсӑртран лектерет те — ҫавна пула ҫамрӑк ҫимӗҫ тӗввисем тӑпрара вӗтӗ-вӗтӗ катӑлса вакланаҫҫӗ.

Тыкал в самые корни картофеля, от чего невидимо крошились под землей на мелкие куски молодые, охаживаемые клубни.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 187–210 с.

Анчах пусӑсенче шыв сахал; типӗ, пулӑхсӑр тӑпрара урпа вӑрлӑхӗ пӗтет.

Но воды в колодцах было мало, погибли зёрна ячменя в сухой и бесплодной почве.

Аэлитӑн пӗрремӗш калавӗ // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Кӑпӑшка тӑпрара пута-пута вӑл салтаксен икӗ речӗ витӗр тухрӗ.

Увязая в рыхлой почве, он прошёл мимо двойного ряда солдат.

Марсиансем // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Утма тӗлӗнмелле ҫӑмӑл, чӑн та, кӑпӑш тӑпрара урисем пакӑлчак таранчченех пута-пута анаҫҫӗ.

Идти было необычайно легко, хотя ноги и вязли по щиколотку в рассыпающей почве.

Марс // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Карбалло ку элементсен виҫи тӑпрара хӑрушсӑррине палӑртать.

Карбалло подчеркивает, что доля этих элементов в грунте безопасна.

Францине ҫилпе Сахарӑран радиоактивлӑ тусан вӗҫсе килнӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/27985.html

Эпир чи пуҫламӑш ҫӗр сийӗсенче пыратпӑр: пирӗн умри тӑпрара металсене уйӑрса салатакан хими процесӗ пулса иртнӗ; ҫав металсем сывлӑшпа шыва сӗртӗнсенех хӗрсе, шӑранса, вут хыпнипе ҫулӑмланса кайнӑ пулмалла.

Мы находимся в первичных слоях, перед нами порода, в которой произошел химический процесс разложения металлов, раскалившихся и воспламенившихся при соприкосновении с воздухом и водой.

XVII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Вӑл кӗлте мӗн-мӗн пуррине тӗплӗн каласа ӑнлантарчӗ, ӑна колхоз уй-хирӗсенчи тӑпрара мӗн-мӗн пуррипе шайлаштарса кӑтартрӗ, ҫӗре кӗлпе ҫемҫетсен, тырӑ тухӑҫӗ епле ӳсесси ҫинчен ӑнлантарчӗ, ҫакна вӑл юриех суйласа илнӗ шултра пучахсемпе, ҫӗрулмипе, кишӗрсемпе кӑтартса пачӗ.

Она подробно рассказала о составе золы и сопоставила его с составом почвы колхозных полей; рассказала о том, как повышается урожайность при удобрении почвы золой и даже продемонстрировала это повышение урожайности на специально подобранных по весу колосьях, картофелинах и морковинах:

3. Ҫуркунне // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Хытӑ тӑпрара малалла шыв епле куҫса ҫӳреме пуҫлать-ха?»

Как же пойдет дальше движение воды в бесструктурной почве?»

4. «Калта» // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Ӗҫ хура тӑпрара мар, мӗнле ертсе пынинче пулнине ыттисене ӗнентерсе парас ҫирӗп шухӑш ун чухнех ҫуралнӑччӗ унӑн, ун чухнех вӑл хӑйне йывӑр условисенчи ӗҫре тӗрӗслесе пӑхас тесе шутланӑччӗ.

И тогда еще возникло у него упрямое желание доказать другим, что дело не в черноземе, а в методах руководства, и проверить самого себя на работе в трудных условиях.

2. Ирхине // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Тӑпрара тимӗр тутӑхӗ ытлашши пулнипе юханшыв ҫыранӗсем хӑмӑр-хӗрлӗ тӗслӗ курӑнса выртаҫҫӗ.

Берега реки были окрашены в буро-красный цвет вследствие большого содержания в почве окиси железа.

Вуннӑмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Сывлӑш лӑпланса тӑманнине пула тӑпрара пӗр нӳр те ҫук.

Непрерывные токи воздуха не давали влаге скопляться в почве.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Ставрополь тип ҫӗрӗ ҫинче вӑрман лартса ӳстернӗ чухне йывӑҫсем ӳснӗ пирвайхи вунӑ ҫул тӑпрара нӳр епле пулсан та ытларах тытса хӑвармалла.

При посадке леса на ставропольской сухой земле за первые десять лет, пока растут деревья, влага должна каким-то образом дольше сохраниться.

XIX // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Пытарӑнчӑклӑн та хӗрӳллӗн хумханса пӑлханас килни палӑрса тӑчӗ пур ҫӗрте те: ҫурхи ӑнланса пӗтерме ҫукла ароматсемпе тулса ларнӑ ҫак ҫемҫе сывлӑшра та, ҫак шӑплӑхпа тӗттӗмлӗхре те, ҫак ӑшӑ пек курӑнакан ытлашши ҫутӑ ҫӑлтӑрсенче те; амалӑх ҫунавӗпе тирпейсӗртерех хӗрӳлӗх сисӗнчӗ тӑпрара та, ӳсентӑрансенче те, йывӑҫсенче те — пӗтӗм тӗнчере.

И в этом мягком воздухе, полном странных весенних ароматов, в этой тишине, темноте, в этих преувеличенно ярких и точно теплых звездах — чувствовалось тайное и страстное брожение, угадывалась жажда материнства и расточительное сладострастие земли, растений, деревьев — целого мира.

V // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 144–392 с.

Вӑл хӑвӑрт ӳсет, ҫавӑнпа та тӑпрара тутлӑхлӑ япаласем ҫителӗклӗ пулмалла.

Куҫарса пулӑш

Кавӑн евӗр пахчаҫимӗҫ // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх, 2015.07.23, 29(826)№

Пулӑхлӑ тӑпрара е вӑрлӑх хӑвӑрт шӑтса тухаймасть, е тӗрлӗ чир-чӗр хӑвӑртрах аталанать.

В плодородной земле или семя не может быстро прорасти, или болезни развиваются быстрее.

Калча валли тӑпра хатӗрлер // Эльвира Иванова. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.01.28

Ытлашши кӑпка, пулӑхлӑ тӑпрара вӑл тымарланса каяймасть, ҫӗрме те пултарать.

Куҫарса пулӑш

Пӳлӗмри чечексене тымарлантаратпaр // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2017.02.02, 4(904)№

Пӗтӗмӗшле илсен пур хуҫалӑхра та тенӗ пекех, тӑпрара нӳрӗк сахалтарах пулин те, пӗрчӗллӗ культурӑсем япӑхах мар шӑтса тухнӑ.

Куҫарса пулӑш

Комисси хуҫалӑхсен уйӑхсене пахаларӗ // Ял пурнӑҫӗ. «Пирӗн пурнӑҫ», 2010.05.11

Хурт ҫӑмарти тӑпрара ҫеҫ мар, ҫӗрулмире те хӗл каҫма пултарать.

Куҫарса пулӑш

Нематодaран хaтaлмаллах // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.07.28, 29№

Кашни ҫулах пӗр вырӑна ҫӗрулми лартакан тӑпрара нематода хӑвӑрт сарӑлать.

Куҫарса пулӑш

Нематодaран хaтaлмаллах // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.07.28, 29№