Шырав
Шырав ĕçĕ:
1809 ҫулта вӑл каллех Финляндире шведсене хирӗҫ ҫапӑҫнӑ, Ботнически залив пӑрӗ урлӑ, Швеци ҫыранӗсем патне нихӑҫан курман переход тунӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӑл Очаков, Бендеры, Аккерман патӗнче, Польшӑра ҫапӑҫнӑ; полк командирӗ пулса вӑл Австрие поход тунӑ.дрался под Очаковом, Бендерами, Аккерманом, в Польше; командуя полком, совершил поход в Австрию.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Очаков стенисем патӗнче (1728 ҫул), Варшава ҫывӑхӗнче (1794 ҫул), Итали хирӗсенче те Альп тӑвӗсем ҫинче (1799 ҫул), Австрире (1805 ҫул), ҫӗнӗрен Польшӑра (1806 — 1807 ҫулсем), Финляндире (1808 — 1809 ҫулсем) тата Дунай хӗрринче (1809 ҫул) Багратион Суворовпа Кутузов ертсе пынипе поляксене, туроксене, шведсене, французсене хирӗҫ ҫапӑҫнӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
1806 ҫулта, 27000 пин салтакпа Ауэрштедт патӗнче Пруссин аллӑ пинлӗ ҫарне ҫӗмӗрсе тӑкнӑ, Аустерлиц, Эйлау, Фридланд патӗнче вырӑссемпе ҫапӑҫнӑ.
I сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Маршал Ланн вилнӗ, опытлӑ Массен та пулман, Сульт тата Маршон Испанире ҫапӑҫнӑ.Погиб маршал Ланн, не былой опытного Массена, в Испании сражались Сульт и Мармон.
I сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫавӑнпа та вара вӑл хӑйӗн войскисем Севильяпа Бадахос патӗнче, Андалузипе Валенсире ӑнӑҫсӑр ҫапӑҫнӑ вӑхӑтра Мускав ҫине похода тухса кайнӑ.
I сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Испани халӑхӗ темиҫе ҫул хушши Франци войскисене хирӗҫ тӗлӗнмелле паттӑрлӑхпа ҫапӑҫнӑ, ҫак ҫапӑҫу хӑҫан пӗтесси те паллӑ пулман.
I сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Туроксемпе 40 ҫул хушши ҫапӑҫнӑ опыт тӑрӑх, туроксен чи малтанхи, ҫине тӑрсах тапӑнса кӗрекен атакисемпе вӗсен утлӑ ҫарӗ кӑна хӑрушӑ пулнине Кутузов аванах пӗлсе тӑнӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Туроксем пилӗк ҫул хушши хирӗҫ тӑрса ҫапӑҫнӑ вырӑс ҫарӗн хисепӗ икӗ хут чакни ҫинчен пӗлсен, султан мир ҫинчен илтесшӗн те пулман.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Дунай ҫинче вырӑс ҫарӗсем пилӗк ҫул хушши туроксемпе ӑнӑҫсӑр ҫапӑҫнӑ.Пять лет безуспешно сражались русские войска с турками на Дунае.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Сылтӑмра ҫаплах Багратион ҫапӑҫнӑ, вӑл паттӑрӑн кӗрешсе пӗр-пӗччен Ланн корпусӗн атакине тытса тӑнӑ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Шенграбен патӗнчи ҫапӑҫнӑ полксен салтакӗсем тивӗҫлипех савӑнса хӑйсен кӑкӑрӗсем ҫинче «5-кӗн 30-ра хирӗҫ» тесе ҫырнӑ уйрӑм паллӑсем ҫакса ҫӳренӗ: Багратион арьергарчӗн пилӗк салтакӗ французсен авангарчӗн вӑтӑр салтакне хирӗҫ ӑнӑҫлӑн ҫапӑҫнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӑл вӑхӑтра Шенграбен патӗнче тӑшманӑн пысӑк вӑйне хирӗҫ «геройсен ушкӑнӗ» ҫапӑҫнӑ, ҫак ушкӑн хӑйсен юлташӗсем каякан Цнайм ҫулне хӳтӗлесе тӑнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Салтаксем атакӑна кайнӑ, хисеп тӗлӗшӗнчен хӑйсенчен темӗн чухлӗ ытларах шутланакан тӑшмана хирӗҫ тытӑҫса штыксемпе ҫапӑҫнӑ.Солдаты ходили в атаки, вступая в рукопашную схватку с численно превосходившим противником.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Отряд «яра кунпа ҫурҫӗрчченех французсен пӗтӗм ҫарне хирӗҫ тӑрса ҫапӑҫнӑ», тесе ҫырнӑ Энгельс вӑй тӗлӗшӗнчен пӗрпек мар пулнӑ ҫак ҫапӑҫу ҫинчен.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Багратион тӑшмана хирӗҫ Очаковпа Прага патӗнче ҫапӑҫнӑ, Измаил походӗнче тата Альпа тӑвӗсем урлӑ юмахри пек паттӑр каҫнӑ чухне Суворов ҫарӗн малта пыракан войскисен начальникӗ пулнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Апшеронскипе Смоленски полкӗсем тата Малороссийски полкӑн гренадерӗсем Удино гренадерӗсече атакӑланӑ, Мариупольски гусарӗсем Мюрат гусарӗсене хирӗҫ ҫапӑҫнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӗсем хаяррӑн ҫапӑҫнӑ, крепоҫре ансӑр урамсенче вӗсем пирӗн сӑнӑсемпе хӗҫпӑшалланнӑ казаксене ҫавӑрса илсе, сӑнӑ аврисене хӗҫсемпе каса-каса татнӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Казаксен командирӗ пулса вӑл тутарсен юланутлӑ ҫарне хирӗҫ ҫапӑҫнӑ, юлашкинчен Алушта патӗнчи укрепленисене штурмланӑ ҫӗрте пулнӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Хӑйӗн ротипе вӑл Овруч юханшывӗ хӗрринчи окопсене штурмланӑ, Варшава хулин стенисем патӗнче ҫапӑҫнӑ, Вильно воеводин Радзивиллӑн отрядне ҫӗмӗрсе тӑкнӑ, Польша территоринче пулса иртнӗ ытти нумай пӗчӗк ҫапӑҫусене те хутшӑннӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.