Шырав
Шырав ĕçĕ:
5. Тухӑҫ енчи чикӗ [тӑршшӗпех] Тӑварлӑ тинӗс хӗррипе пырса Иордан вӑррине ҫитиччен тӑсӑлать; ҫурҫӗр енчи чикӗ вара тинӗс авринчен, Иордан вӑрринчен пуҫланать; 6. ҫакӑнтан чикӗ Беф-Хогла патнелле улӑхать, ҫурҫӗр енчен Беф-Арава патнелле кайса тӑвалла Рувим ывӑлӗн Боганӑн чулӗ тӗлне ҫитичченех пырать; 7. унтан Ахор айлӑмӗнчен пуҫласа Давир патнелле улӑхса каять, ҫурҫӗр енче Галгал еннелле — юхӑм шывӑн кӑнтӑр енче вырӑнаҫнӑ Адуммим тӳпемӗ тӗлне — пӑрӑнать; унтан чикӗ Ен-Шемеш шывӗнчен иртсе Ен-Рогел патне ҫитет; 8. унтан чикӗ, Иевус теекен Иерусалимӑн кӑнтӑр енӗпе иртсе кайса, Енном ывӑлӗн айлӑмне улӑхать, вара сӑрт тӳпине — Енном айлӑмӗнчен анӑҫалла, Рефаим айлӑмӗ хӗрринчен ҫурҫӗрелле вырӑнаҫнӑ сӑрт тӳпине — хӑпарать; 9. сӑрт тӳпинчен чикӗ Нефтоах ҫӑлкуҫӗ патнелле пӑрӑнать, Ефрон тӑвӗ ҫинчи хуласем патне ҫитсе Ваал еннелле пӑрӑнать, вӑл ӗнтӗ Кириаф-Иарим хули пулать те; 10. вара чикӗ Ваал патӗнчен тинӗс патнелле пӑрӑнать [те] Сеир тӑвӗ енне [каять], Кесалон теекен Иеарим тӑвӗн ҫурҫӗр енӗпе иртсе Вефсамис патнелле анать, Фимна витӗр тухать; 11. унтан чикӗ Екронӑн ҫурҫӗр енӗпе кайса Шикарон патнелле пӑрӑнать, Ваал [ҫӗрӗнчи] ту урлӑ каҫса Иавнеила ҫитет, вара чикӗ вӗҫӗ тинӗс хӗррине пырса тухать.
Нав 15 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.
Глобус ҫине тата ҫурчӑмӑрсен картти ҫине пӑхӑр: Европӑна Азин тата Америкӑн ҫурҫӗрти ҫыран хӗррисем патӗнче, Ҫурҫӗр полюсӗ тавра, темиҫе пин километр хушши Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан сарӑлса выртать.
1. Поляр зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
«Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанра Совет Союзӗн ҫурҫӗрти ҫыранӗсенчен пуҫласа Ҫурҫӗр полюсӗ патне ҫитиччен, Гринвичран тытӑнса Вайда-губа сӑмсахӗн хӗвелтухӑҫ енӗпе тата Кекурс сӑмсахӗ ҫинчи триангуляционнӑй паллӑ тӗлӗнчен иртекен хӗвелтухӑҫ долготари 32о4’35« меридиансем хушшинче, Гринвичранах пуҫласа хӗвеланӑҫ долготари Беринг проливӗнчи Диомид утравӗсен ушкӑнне кӗрекен Ратмановпа Крузенштерн утравӗсене уйӑрса тӑракан пролив варрипе иртекен 168°49’30« меридиансем хушшинче халиччен тупнӑ тата малашне те тупма пултаракан пур ҫӗрсемпе утравсем те, ҫак постановленине пичетлесе кӑлариччен Совет Союзӗн правительстви вӗсене кирек мӗнле ют ҫӗршыв государствин территорие тесе йышӑнман пулсан, Совет Союзӗн территорийӗ пулса тӑраҫҫӗ тесе шутлать».
Вуниккӗмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Валерий Чкалов: повесть; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 214 с.
Раҫҫей императорӗн флотӗнче тӑракан ҫак офицер 1913-мӗш ҫулта Ҫӗпӗрӗн ҫурҫӗр енчи ҫыранӗсем тӑрӑхӗнчи вырӑнсене ҫырса тухнӑ май ҫурҫӗр 74°45’ широти ҫинче утрав тупнӑ, каярахпа ҫак утрава «Вилькицкий генерал утравӗ» тесе ят панӑ; унтан вӑл, Таймыр ҫурутравӗнчен ҫурҫӗр еннелле хӑпарса, ҫӗнӗ ҫӗрсем тупнӑ, вӗсене: «II-мӗш Николай императорӑн ҫӗрӗ», «Алексей цесеревичӑн утравӗ» тата «Старокадомский утравӗ», тесе ят панӑ.
Вуниккӗмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Валерий Чкалов: повесть; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 214 с.
1. Вӑл мана ҫурҫӗр ҫулӗпе шалти картиш патне илсе тухрӗ те уҫӑ лаптӑка хирӗҫ тата ҫурҫӗр енчи хуралтӑна хирӗҫ вырӑнаҫнӑ пӳлӗмсем патне илсе пычӗ, 2. ҫав вырӑн ҫурҫӗр алӑкӗсем патӗнче тӑршшӗпе ҫӗр чике, сарлакӑшӗпе аллӑ чике.
Иез 42 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.
15. Кӑнтӑр чикки Кириаф-Иарим патӗнчен пуҫланать, кӑнтӑр енӗпе тинӗс еннелле пырса Нефтоах ҫӑлӗ патне ҫитет; 16. унтан чикӗ ту енне — Енном ывӑлӗн айлӑмӗпе юнашар, рефаимсен айлӑмӗнчен ҫурҫӗр енче ларакан ту енне — анать, вара Енном айлӑмӗпелен Иевусӑн кӑнтӑр енне анса Ен-Рогел патнелле каять; 17. вара ҫурҫӗр еннелле пӑрӑнать те Ен-Шемеш патнелле пырать, унтан Адуммим сӑртне хирӗҫех вырӑнаҫнӑ Гелилоф патне ҫитет, ҫакӑнтан вара Боганӑн — Рувим ывӑлӗн — чулӗ патне анать; 18. унтан тӳремлӗх ҫывӑхӗпе ҫурҫӗрелле иртсе тӳремлӗхе анать; 19. кунтан чикӗ Беф-Хогла ҫумӗпе ҫурҫӗрелле кайса Тӑварлӑ тинӗсӗн ҫурҫӗр енчи авӑрне, Иорданӑн кӑнтӑр енчи вӗҫне, ҫитсе тухать.
Нав 18 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.
Провинциаллӑ конгресс пуҫтарнӑ Ҫурҫӗр Каролинӑри ополчени Британи губернаторӗ Джозайя Мартин пухнӑ хӗҫпӑшаллӑ отрядсене ҫӗмӗрсе тӑкма пултарнӑ, ҫакӑ Ҫурҫӗр Каролинӑри Америка революцийӗн таврӑнми саманчӗ пулса тӑнӑ.
Мурскрик-Бридж патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9C%D1%83%D ... 2%AB%D1%83
1980-мӗш тата 1990-мӗш ҫулсенче Тӗнчери кит тытас ӗҫ Комисси членӗсенчен - ҫӗршывсенчен чылайӑшӗ юлнӑ китсене упрама хӑварма ҫине тӑрсан, Ҫурҫӗр Атлантикӑри кит тытас ӗҫе малалла тӑсас шухӑшлӑ ҫӗршывсем, Норвеги, Фарер утравӗсем, Исланди, Гренланди тата Канада йышшисем, тӗрӗслесе тӑракан уйрӑм организаци туса хураҫҫӗ, ӑна Ҫурҫӗр Атлантикӑри сӗтпе ӳсекенсен тинӗс чӗрчунӗсене комитечӗ ят параҫҫӗ.
Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7
Кит тытас ӗҫ Ҫурҫӗр Атлантикӑра XVIII ӗмӗрӗн вӗҫӗнче, Лӑпкӑ океанӑн ҫурҫӗр пайӗнче XIX ӗмӗрӗн варринче вӑйсӑрланса каять.
Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7
Ҫурҫӗр енчи тинӗспе Аслӑ ҫул хывас тесе, тата пирӗн поляр зонине пӗтӗмпех хамӑр алла ҫавӑрса илме май тӑвас тесе, темӗн чухлӗ совет ҫыннисем, моряксемпе тӗпчевҫӗсем Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанри хаяр ҫанталӑкпа кӗрешеҫҫӗ.
Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Кола ҫурутравӗн ҫурҫӗр хӗррисем патӗнче поляр каҫӗ 2 уйӑха пырать, Новая Земля ҫинче — 4 уйӑха, Ҫурҫӗр полюсӗнче ҫур ҫула пырать.
1. Поляр зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫурҫӗрти паллӑ океанӑн тинӗсӗсене ҫак пысӑк шывсем юхса кӗреҫҫӗ: Ҫурҫӗр Двина, Печора, Обь, Енисей тата Лена.В моря Северного Ледовитого океана текут большие реки: Северная Двина, Печора, Обь, Енисей, Лена.
Чи паллӑ юханшывсемпе кӳлӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫурҫӗр енчен Совет Союзӗн ҫӗршывне темиҫе пин километр хушши Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан хупӑрласа тӑрать.С севера берега Союза на протяжении многих тысяч километров омывает Северный Ледовитый океан.
Тинӗс ҫинчи чикӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӗсем хуласенче, ялсенче, хӑпарма хӗн тусем тӑрринче, Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанри утравсем ҫинче пур тата Ҫурҫӗр полюсӗнчи пӑр ҫинче те пулнӑ.
Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫав линисем пур ҫӗрте те кӑнтӑртан ҫурҫӗр енне, ҫурҫӗртен кӑнтӑр енне кӑтартса тӑраҫҫӗ.Эти линии везде показывают направления с севера на юг или с юга на север.
Глобус ҫинче енсене епле пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Эпир хамӑр шкулран ниҫталла пӑрӑнмасӑр тӳрех ҫурҫӗр еннелле кайма пултарнӑ пулсан, ҫурҫӗр полюсӗ патне ҫитнӗ пулӑттӑмӑр.
Глобус ҫинче енсене епле пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Пӗр полюсне ҫурҫӗр полюсӗ теҫҫӗ, мӗншӗн тесен вӑл ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи ҫурҫӗрти точка, тепӗр полюсне — кӑнтӑр полюсӗ теҫҫӗ.
Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Унтан тетрадьсене хамӑр ума тытса, ҫурҫӗр еннелле ҫаврӑнса тӑтӑмӑр та, пирӗн тетрадьсен ҫӳлти хӗррисем ҫурҫӗр енне, аялти хӗррисем — кӑнтӑр енне, сылтӑм хӗррисем — хӗвелтухӑҫ енне, сулахай хӗррисем — хӗвеланӑҫ енне пулчӗҫ.
Чертеж ҫинче енсене мӗнле паллӑ тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫурҫӗр енӗ ӑҫтине пурте лайӑх пӗлсе тӑма эпир уроксем пӗтнӗ хыҫҫӑн площадка ҫине ҫурҫӗрпе кӑнтӑр енсене кӑтартакан паллӑ турамӑр.Чтобы все хорошо знали, где север, мы сделали после уроков на площадке указатель: «север — юг».
Хӗвел тӑрӑх тӗп енсене эпир епле тупни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Кӑнтӑрлахи мӗлке ӳкнӗ ене вӗсем ҫурҫӗр енӗ е ҫурҫӗр тесе ят панӑ.То направление, куда падает полуденная тень, люди назвали северным направлением, или севером.
Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.