Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Тилӗ мулкачӑ чухлӗ ҫурри те чупаймасть, ҫапах та вӑл мулкача тытса ҫиет.

Не зря же лиса, бегая наполовину тише зайца, всегда оказывается с добычей!

Ҫурҫӗр иртсен // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Пӗр пайӑрка ҫӳсе ҫурри таран туртса кӑларать те, ывҫисемпе йӑваласа, ӗне чӗччи пек туса ҫакать, тепӗр пайӑрка туртса кӑларать те — тепӗр «ӗне чӗччи» тӑвать.

Одну прядку вытянет наполовину и давай скручивать ее в «коровий сосок», потом другую прядку тянет — еще один «коровий сосок».

Улахра // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Халӑхран пуҫтарнӑ укҫа та ҫурри ытла ун кӗсйине кӗрсе пырать».

И деньги, что с народа дерет, половина в его карманах остаются.

Вӑрман халапӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Те вутти чӗрӗ вӗсен, пӳрт алӑкне ҫурри таран уҫнӑ пулсан та, тӗтӗм ҫӗртенех явӑнать, Григорьевпа Мултиер пӳрт умӗнче пӑхса тӑраҫҫӗ.

То ли у них дрова сырые, то ли тяга плохая, дым так и стелется по полу, хотя дверь наполовину открыта, Григорьев с Мульдиером притулились у стены и внимательно разглядывают что-то.

Ҫӗвӗҫ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Вӑртаххӑм тетӗн?.. — тесе Илле ҫурри тарап каткаран тухрӗ.

— Своячок, говоришь? — Илле наполовину вылез из кадки.

Яка Илле мунча кӗрет // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Вӑл ӗҫре эп сан ҫурри те пӗлместӗп.

Я в этих делах нисколько не опытней тебя.

Купӑс калакан // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Халӗ ҫур ҫаран ҫавӑ виҫӗ кил аллинче, тепӗр ҫурри — ял халӑхӗн.

Теперь половина всех лугов в руках этих трех дворов, остальная принадлежит деревне.

Улӑхра // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Курница алӑкне ҫурри таран уҫса хунӑ та, кухньӑра ҫынсем ҫывӑракан пӳлемри ирхи шӑршпа пӗрле ҫӗвекленсе ларнӑ эрех шӑрши те кӗрет.

Дверь в горницу приоткрыта, и с кухни, где спят люди, тянет застоявшимся запахом потных тел и водки.

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Кусарпа хыра-хыра тасатнӑ сӗтел ҫинче сӗтеле ҫурри таранах йышӑнса чара чашӑк ларать.

На начщиенном столе стоит чаша, занимающая половину стола.

Ирхи калаҫу // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Хӗлле унӑн пӗртен-пӗр чӳречине ҫурри таранах юр хӗвсе каять.

Зимой ее почти по самую крышу заметало снегом, оставалась только верхняя половина единственного оконца.

Яка Илле // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Тем сӑлтава пула, турикассем ыраш вырма икӗ колхозӗнчен те каярах тухрӗҫ, ҫавӑнпа халӗ ҫурри те вырман-ха.

Куҫарса пулӑш

XXV // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Марине ҫурри таран пушарнӑ хурана шыв тултарчӗ, вучаха тепӗр ҫӗклем вутӑ пӑрахрӗ.

Куҫарса пулӑш

XIV // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Вӗсем хушшинче — ҫурри ытла вӑйпитти хӗрачасем, ҫавӑнпа ӗҫ кал-кал каять.

Куҫарса пулӑш

XXVI // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

— Паянхи план ҫурри те тулмасть.

Куҫарса пулӑш

ХХIII // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Колхоз председателӗпе бригадирсем ҫапла калаҫса татӑлчӗҫ: халь каякан ушкӑн вӑрманта плана ҫурри таран тултариччен ӗҫлет, ун хыҫҫӑн вӑрмана тепӗр смена пырать, вӑл вара плана тултармасӑр та таврӑнмасть.

Куҫарса пулӑш

XVI // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Йӑрансене хуратса тухатӑр та, ӗҫӗ те пӗтрӗ, ҫӗрулми ҫурри ытла тӑпрапа варӑнать.

Куҫарса пулӑш

II // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Чӑваш халӑхӗн этнографийӗпе этнологийӗн ыйтӑвӗсем (XIX ӗмӗрӗн ҫурри — XX ӗмӗр вӗҫӗ)» ятпа ҫавра сӗтел иртнӗ.

13 октября в Чувашском государственном институте гуманитарных наук прошел круглый стол под названием «Проблемы этнографии и этнологии чувашского народа (середина XIX – конец XX в.)»

Пётр Фокина халалласа ҫавра сӗтел иртнӗ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/33199.html

Анчах вӗсен Ятламасӑн ҫурри ҫуннӑ пӳртӗнче мар, урӑх ҫӗрте ҫӗр каҫмалла пулчӗ.

Куҫарса пулӑш

1. Сывӑ пул, Атӑл! // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Ҫав ӗҫе ту, вара, тӳрех калатӑп, Тукай мӑрса ялӗсенчен ҫурри санӑн пулать.

Куҫарса пулӑш

3. Урасмет хаярлӑхӗ // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Ку ДНК-на Европӑри халӑхӑн ДНК-ипа танлаштарнӑ хыҫҫӑн Европӑри халӑхӑн ҫурри ытла Тутанхамонпа тӑванлӑ пулнине, хальхи египтянсен вара ҫак ДНК пит сахал пулнине, R1b1a2 халӑх йышӗн 1% ҫеҫ пулнине палӑртнӑ.

В ходе сравнения этого ДНК с ДНК населения Европы было определено, что больше половины европейцев имели родство с Тутанхамоном, а современные египтяне являются носителем этой ДНК, R1b1a2 только в количестве 1% от населения.

Германи ӑсчахӗсем Египетри мумисем африкансемпе тӑванлӑ маррине тупса палӑртнӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/32902.html