Шырав
Шырав ĕçĕ:
Маслово ялӗнчен пуҫласа Куртаннӑй батарея таран тӑсӑлнӑ позицие Барклай ертсе пыракан 1-мӗш ҫар хӳтӗлесе тӑнӑ.Позицию от деревни Маслово до Курганной батареи обороняли части 1-й армии под командованием Барклая.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Пӗтӗм тӑршшӗпех ӑна Колоча шывӗ тата сылтӑм енче Мускав шывӗ, сулахайран — Шевардино патӗнче туса хунӑ редут хӳтӗлесе тӑнӑ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ӑна Кутузов янӑ штаб командирӗсем суйласа илнӗ, мӗншӗн тесен вӑл Смоленскран Мускава каякан икӗ ҫула та татса илет тата ӑна Колоча шывӗ хӳтӗлесе выртать.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Прусси ҫар системине хӳтӗлесе тӑракан I Александр патша: ман салтаксем ҫапӑҫу хирӗнче те харӑс утса пыччӗр, тенӗ.которая устами ее поборника — Александра I — требовала, чтобы солдаты шли по полю сражения в ногу.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӑл вӑхӑтра Шенграбен патӗнче тӑшманӑн пысӑк вӑйне хирӗҫ «геройсен ушкӑнӗ» ҫапӑҫнӑ, ҫак ушкӑн хӑйсен юлташӗсем каякан Цнайм ҫулне хӳтӗлесе тӑнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Питех те чееленсе вӑл Франц патне: кӗпер ҫывӑхӗнчи укрепленисене хӳтӗлесе тӑма май пулмарӗ, мӗншӗн тесен эпӗ вӑл укрепленисене тупаймарӑм, хӑйсен императорӗ хушнӑ пулин те, Австри саперӗсем вӑл укрепленисене туман пулмалла, тесе ҫырнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Император Франц Кутузова Дунай шывӗн сылтӑм енчех юлса, шыв урлӑ каҫмалли кӗпере тата ҫав кӗпер ҫывӑхӗнчи укрепленисене хӳтӗлесе тӑма хушнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫак ҫапӑҫусен пӗр енче халиччен французсен ҫарӗсене ҫӗнтерӳллӗн малалла илсе пынӑ паллӑ маршалсем, французсен ҫарӗн малта пыракан пайӗсен начальникӗсем: Ней, Ланн тата Мюрат, тепӗр енче Суворовпа пӗр вӑхӑтра пурӑннӑ, унӑн чи лайӑх вӗренекенӗсем: Багратион, Дохтуров, Милорадович тата Ермолов пулнӑ, вӗсем хӑйсен арьергачӗсемпе вырӑс ҫарне хӳтӗлесе пынӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫав кӑтартусем тӑрӑх кашни колонӑра войскӑн пӗр пайӗ канавсем урлӑ каҫмалла, тепӗр пайӗ тупӑсемпе персе канав урлӑ каҫнисене хӳтӗлесе тӑмалла, виҫҫӗмӗш пайӗ фашинӑсем пӑрахса, уйрӑм рабочисем йӑтса пыракан пусмасене лартса тухмалла, тӑваттӑмӗш пайӗ резервра тӑмалла пулнӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
1788-мӗш ҫулта Турципе Россия хушшинче ҫӗнӗ вӑрҫӑ тапрансан, Кутузов хӑйӗн корпусӗпе Российӑн Буг шывӗ хӗррипе пыракан чиккине хӳтӗлесе тӑнӑ, каярахпа унӑн войскисене туроксемпе ҫапӑҫакан Екатеринославски ҫара кӗртнӗ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Листсем кӑкӑра, хырӑма, ҫурӑма хӳтӗлесе тӑнӑ.
Панцырь // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.
Ҫапӑҫура хӑйсене щитпа лайӑх хӳтӗлесе хӑварнӑ ҫар ҫыннисем ҫинчен халӗ те нумай халлап ҫӳрет.Много сохранилось легенд о воинах, которые мастерски владели щитом.
Щит // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.
Усӑ курма пӗлсен, вӑл ҫынна тӑшман пенинчен, ҫапнинчен лайӑх хӳтӗлесе тӑнӑ.Щит в искусных руках отлично предохранял бойца от ударов противника.
Щит // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.
Коперник системине хӳтӗлесе саракан ученӑйӑн ячӗ пӗтӗм Европӑра паллӑ пулнӑ.И таким распространителем и защитником стал ученый, имя которого было известно всей Европе.
Галилео Галилей тата унӑн тӗлӗнмелле ӗҫӗсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Чиркӳ ҫыннисен сехрисем хӑпнӑ: вӗсем Брунона ҫунтарса вӗлернӗ пулин те, Коперник системи пӗтменнине туйса илнӗ, ҫав вӗрентӗве хӳтӗлесе сараканни тата пур иккенне курнӑ.
Галилео Галилей тата унӑн тӗлӗнмелле ӗҫӗсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫавӑнпа та Лена ҫине Коля кӗҫӗнни ҫине хӳтӗлесе пӑхнӑ пек пӑхма хӑнӑхнӑ.
Вунтӑххӑрмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.
Хӗрлӗ Ҫар килсен, вара эсир мана хӳтӗлесе хӑварнӑ пулӑттӑр, мана ним те пулман пулӗччӗ.А когда Красная Армия пришла бы, вы бы меня покрыли, и мне ничего бы не было.
Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.
Вӑл курткине апла-капла турткаланӑ, Ленӑна ҫумӑртан пӑртакҫӑ пулин те хӳтӗлесе витнӗ.С трудом он приладил куртку так, что она хоть немного прикрывала от дождя Лену.
Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.
— Вӑл Мускава нимӗҫсенчен хӳтӗлесе хӑварнӑ ҫарсене ертсе пынӑ.
Вунпӗрмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.
Йывӑр ҫухатусем тӳссе Тӑван ҫӗршыва, пӗтӗм ҫӗр чӑмӑрне хӳтӗлесе хӑварнӑ.
Вӑрҫӑ инваличӗсене — автомашинӑсем // Ю.Михайлов. «Тӑван Ен», 2008.11.26, 137(9580)№, 1 с.