Çĕннисем
3) Урӑх чӗлхери ц аффриката ч, тс, с сасӑсемпе ылмашнӑ: ченттӑр (вырӑсла: центр), чихвӑр (цифра), револьутси (революция), червонӗс (червонец).
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
2) Урӑх чӗлхери ф сасӑ х, хв сасӑсемпе ылмашнӑ: хронт (вырӑсла: фронт), хветератси (федерация), хвинанс (финансы), хвилосохви (философия), ахтономи (автономия), ахтӑр (автор) т. ыт. те (ф вырӑнне х, хв ҫырасси 1926 ҫулччен пынӑ).
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
1) Урӑх чӗлхерен кӗрекен терминсенчи янӑравлӑ шавлӑ хупӑ сасӑсем, сӑмах пуҫламӑшӗнче е вӗҫӗнче пулсан, чӑваш чӗлхинчи янӑравсӑр хупӑ сасӑсемпе ылмашнӑ, икӗ уҫӑ сасӑ хушшинче е сылтӑм енчен й, л, м, н, р сасӑсенчен пӗри, сулахай енчен уҫӑ сасӑ пулсан, чӑваш чӗлхинчи янӑравлӑ шавлӑ хупӑ сасӑпа пӗрпекленнӗ, танл.: панк (шырӑсла: банк), пилет (билет), кас (газ), темократти (демократия), шнейккӑ (жнейка), сайом (заем), шурнал (журнал), лосунк (лозунг), конкрес (конгресс) т. ыт. те.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Кунта ҫаксене палӑртмалла:
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Мӗнле чӑвашлатнӑ-ха вӑл вӑхӑтра урӑх чӗлхерен кӗрекен терминсене?
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
1918 ҫул вӗҫнелле Национальноҫсен халӑх комиссариачӗ (Наркомнац) ҫумӗнчи Чӑваш уйрӑмӗ сӗннипе вырӑс чӗлхинчен кӗрекен терминсене пурне те чӑваш фонетикипе морфологийӗн законӗсене пӑхӑнтарса йӗркелесси пуҫланать.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Анчах тӑван чӗлхе общество сферисене анлӑрах та анлӑрах хутшӑнса хӑйӗн тивӗҫӗпе туллинрех те туллинрех усӑ курма тытӑннӑ май вырӑс чӗлхинчен кӗрекен терминсене мӗнле йышӑнасси (урӑхла каласан, фонетикӑпа морфологи тӗлӗшӗнчен мӗнле чӑвашлатса йӗркелесси) социализм строительствин вӑраха ямасӑр татса памалли пурне те хумхантаракан ҫивӗч ыйтӑвӗ пулса тӑнӑ.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Ҫавӑнпа та вӗсенчен литература чӗлхи те ютшӑнать.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Паллах, ҫавӑн пек сӑмах майлашӑвӗсем чӑваш чӗлхинче парадигма ҫыхӑнӑвне те, синтагма ҫыхӑнӑвне те кӗрсе вырнаҫмаҫҫӗ, мӗншӗн тесен вӗсем тӑван чӗлхери сӑмах майлашӑвӗсемпе ниепле те пӗр карта лараймаҫҫӗ.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
1918-1919 ҫулсенче тухса тӑнӑ чӑваш хаҫачӗсемпе журналӗсенче ҫакӑн пек тӗслӗхсем асӑрхама пулать: Соединенные штаты, военная монополия, культурно-просветительный ушкӑн, исполнительный комитет, революционный военный совет, продовольственный комиссариат.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Октябрьти социализмла аслӑ революцин малтанхи ҫулӗсенче те вырӑс чӗлхинчен кӗрекен сӑмахсем чӑваш фонетикипе морфологийӗн законӗсене пӑхӑнсах кайман.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Революциччен чӑваш литература чӗлхинче усӑ курнӑ ҫавӑн пек ҫыхӑнусӑр терминсенчен тата ҫаксене кӑтартма пулать: автономия, администрация, амнистия, артиллерия, астрономия, батарея, буржуазия, ветеринария, география, геометрия, гимназия, дезинфекция, декларация, демократия, демонстрация, дивизия, династия, дипломатия, интеллигенция, история, комиссия, конкуренция, конституция, монархия, естествознание, самодержавие, управление, командующий, конституционный патшалӑх, политический ӗҫ, ограниченная монархия, конституционалисты-демократы.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
(«Хыпар», 1906, № 40, октябрӗн 8, с. 619-620).
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Ҫавӑн пек тӗп законсене «конституция» теҫҫӗ, ҫавӑнпа ограниченная монархияна урӑхла «конституционная монархия» теҫҫӗ.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Халӑха мӗнле-мӗнле ирӗк панине, патша мӗн тумаллине тӗп законсенче ҫыраҫҫӗ.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Акӑ пӗр-ик тӗслӗх: Халӑха хӗстернӗ вӑхӑтра бюрократия хуҫасен хутне кӗрсе пырать («Хыпар», 1906, № 34, августӑн 27, с. 532).
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Ҫавна пула революциччен вырӑсларан йышӑннӑ терминсем чӑваш сӑмахӗсемпе тачӑ ҫыхӑнайман, усӑ курасса та вӗсемпе ют чӗлхерен улӑштармасӑр илнӗ цитатӑсем пек усӑ курнӑ.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Тӗпрен илсен, вӗсене вырӑс чӗлхинчен ним улӑштармасӑрах, ҫав халлӗнех йышӑннӑ, чӑваш фонетикипе морфологийӗн законӗсене пӑхӑнтарса йӗркелемен.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Анчах вӑл вӑхӑтри чӑваш лингвистики чӗлхе практикин кулленхи нушисене тивӗҫтермеллӗхех аталанса ҫитеймен пирки терминсене йышӑнасси стихийӑллӑ пулса пынӑ.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.
Пӗрремӗш вырӑс революцийӗ тапхӑрӗнче ҫапӑнса тухнӑ кӗнекесенче тата «Хыпар» хаҫатра эпир ҫӗршер ҫӗнӗ термин палӑртма пултаратпӑр.
Терминологин литература чӗлхин системинчи вырӑнӗпе аталанӑвӗ // Н. П. Петров. Чӑаш терминологийӗн ыйтӑвӗсем. — Шупашкар, 1979. — 154 с. — 25–45 с.