Çĕннисем
Шнур ҫинче ҫакӑнса тӑракан кирепуканне алла сиктерсе шнур тӑрӑх хускатар; унӑн v хӑвӑртлӑх пулса тӑрать; инерцие пула кирепуканӗ хӑвӑртлӑх еннелле кайма тӑрӑшать те шнура туртса хытарать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑрӑнса куҫнин ытти тӗслӗхӗсене пӑхса тухӑпӑр.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑн виҫҫӗмӗш законӗ тӑрӑх, вӗсем иккӗшӗ пӗр-пӗринпе пӗртан тата пӗр-пӗрне хирӗҫле май каяҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ вӑй та — варринелле туртаканни те, айккинелле тапаканни те — яланах пӗр вӑхӑтра тухаҫҫӗ тата пӗр вӑхӑтра пӗтеҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Варринелле туртакан вӑй тата айккинелле тапакан вӑй икӗ ӑрасна япалана лекнӗ, ҫавӑнпа та вӗсене пӗр равнодействующипе улӑштарма пулмасть.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавракӑш тӑрӑх ҫавӑрӑнакан япала хӑйӗн инерцине пула хӑйне тытса тӑракан япалана тивекен вӑя инерцин айккинелле тапакан вӑйӗ теҫҫӗ, вӑл центртан тулаш ӗннелле радиус тӑрӑх выртать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Чӑрмава тивекен действи ҫавӑрӑнакан япалан инерцийӗ пирки пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑл ҫавӑрӑнакан япалана лекнӗ тата центр еннелле выртать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, варринелле туртакан вӑй вӑл ҫавракӑш тӑрӑх ҫавӑрӑнакан япалана тытса тӑракан япала тивнин вӑйӗ пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Авӑнчӑк ҫавӑрӑнакан шара тивнин вӑйӗ ӗнтӗ варринелле туртакан вӑй пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑн виҫҫӗмӗш законӗ тӑрӑх, авӑнчӑк шара пӗртан тата хирӗҫле май выртакан вӑйпа тивет, ҫапла вара вӑл радиус тӑрӑх центр еннелле выртать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак вӑй шар ҫине пусать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑл авӑнчӑка деформацилет, авӑнчӑкра вара тапӑм вӑйӗ тухса тӑрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Шар, инерцие пула хӑвӑртлӑха ҫав-ҫавах тытса тӑрса, стерженӗн авӑнчӑкӗ ҫине пусма тытӑнать; ҫак вӑй ҫав авӑнчӑка лекнӗ, вӑл тулашнелле радиус тӑрӑх выртать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Шар стерженӗн авӑнчӑкне пырса перӗнсен, малтанхи еннелле куҫасси чарӑнать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Шарӑн инерцийӗ ӑна стержень тӑрӑх куҫарать; шар йӗркерен А₁, А₂, А₃ положенисене йышӑнса, стержень вӗҫнелле сикет.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Стержене ӳкерчӗкре кӑтартнӑ горизонтальлӗ положенирен сехет стрелки майлӑ ҫавӑрма тытӑнсан, малтанхи вӑхӑтра стерженьпе шарӑн пур точкисем те пӗр-пӗр хӑвӑртлӑх туянаҫҫӗ; ку хӑвӑртлӑх хӑш еннелле выртнине шаршанлӑ стрелкӑпа кӑтартнӑ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Шара тӗнӗл ҫинче ҫавӑрӑнакан стержень ҫине тӑхӑнтарса лартнӑ; стерженӗн тӗнӗлпе хирӗҫле вӗҫне кукӑртса хунӑ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Варринелле туртакан вӑй мӗнле пулнине тӗпчесе пӗлме чи ансат пӗр тӗслӗх илер.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавракӑш тӑрӑх куҫнӑ чухне вӑй хӑвӑртлӑхӑн енне улӑштарать, кашни самантрах ҫула кукӑртать, анчах ниепле те япалана ҫавракӑш центрӗ патне ҫывхартмасть, вуҫех урӑхла: ӑна яланах ҫавракӑш ҫинче тытса тӑрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.