Çĕннисем
Тайлӑк кӗтес пысӑкӑшӗнчен ӗнтӗ варринелле туртакан вӑй мӗн пысӑкӑш пулма пултарни килет, ку вара хӑвӑртлӑхпа ҫыхӑнса тӑрать; ҫапла вара кашни тӗрлӗ тайлӑка хӑйне уйрӑм хӑвӑртлӑх ҫеҫ тивӗҫлӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӑрӑннӑ чухне вагон йывӑрӑшӗн пӗр хушӑнаканӗ варринелле туртакан вӑй пулать, тепри — пусӑм тӑвакан вӑй; ҫак пусӑм рельссене перпендикулярлӑ пултӑр тесен, тулашӗнчи рельса кӑштах хӑпартмалла.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Горизонтальлӗ тӳрӗ линипе пынӑ чухне пусӑм вагон йывӑрӑшӗнчен килет, ҫапла вара, вӑй енӗпе ҫулӑн перпендикулярлӑхӗ пурӑнӑҫа кӗрсе пырать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вагон чугун ҫул тӑрӑх пынӑ чухне рельссем ҫине тивекен пусӑм чугун ҫул ҫийӗпе перпендикулярлӑ пулмалла, унсӑрӑн поезд пӗр еннелле ытларах пусать, вара рельс часах юрӑхсӑра тухать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тайӑлма пултарайман автомобильсем пӑрӑннӑ чух хӑвӑртлӑхне нумай чакараҫҫӗ, унсӑрӑн вӗсен кузовӗн хыҫри пӑйӗ, малалла та тӳрӗ лини тӑрӑх кайса, автомобиле тӳнтерсе яма пултарать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Чӗрчунсем пӑрӑнма кирлӗ тивӗҫлӗ тайлӑка хӑйсен мускулӗсемпех тӑваҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакна пула вагон тайӑлнӑ чухне Р йывӑрӑш вӑйӗн Р₁ хушӑнаканӗ пулать, вӑл ӗнтӗ варринелле туртакан вӑй, инерципе тӳрӗ лини тӑрӑх куҫнине ҫавракӑш тӑрӑх куҫнипе улӑштараканскер, пулса тӑрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
1. Чугун ҫул пӑрӑннӑ тӗлте тулашӗнчи рельса шалтинчен ҫӳллӗрех хураҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
119. Ҫавӑрӑннӑ чухнехи инерципе ӑнлантарса памалли явленисем; центробежнӑй механизмсем.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
8. Ҫавӑрӑнакан урапан ҫавракӑшӗнчи пур точкӑсен те хӑвӑртлӑхӗсем пӗртанах-и; танмар пулсан, ӑҫта чи пысӑк, ӑҫта чи пӗчӗк хӑвӑртлӑх?
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
7. Ҫӗр экваторӗнче япаласен йывӑрӑшӗ ан пултӑр тесен, урӑхла каласан, экваторти варринелле туртакан вӑй ҫӗр туртнипе пӗртан пултӑр тесен, Ҫӗрӗн миҫе хут хӑвӑртрах ҫавӑрӑнмалла-ши (экватор ҫинче g = 980 тесе йышӑнӑр)?
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗр радиусӗ 6370 км.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
6. Ҫӗр ҫавӑрӑннӑ чухне экваторта пулакан варринелле хӑвӑртланнине шутласа кӑларӑр.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
5. Шарика ҫипӗн тӳремҫийӗнче минутӑра 120 хут хӑвӑртлӑхпа ҫавӑрнӑ чухне варринелле туртакан вӑй шарикӑн йывӑрӑшӗнчен виҫӗ хут ытларах пултӑр тесен, ҫипе мӗн тӑршшӗ илмелле?
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
4. Малтанхи задачӑри шарикӑн варринелле туртакан вӑйӗ унӑн йывӑрӑшӗпе пӗртан пултӑр тесен, шарикӑн секундӑра миҫе хут ҫавӑрӑнмалла?
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӑна шарикӑн йывӑрӑшӗпе танлаштарса пӑхӑр.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Унӑн варринелле туртакан вӑйӗ миҫе дина пулать?
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
3. m =20 г массӑллӑ шарика 60 см тӑршшӗ ҫиппе ҫыхса, вертикальлӗ тӳремҫире минутӑра 60 хут ҫавӑраҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Варринелле хӑвӑртланнине тата унӑн ҫавракӑшӗн точкин линилле хӑвӑртлӑхне тупӑр.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
2. 80 см диаметрлӑ урапа минутӑра 3000 хут ҫавӑрӑнать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.