Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Халӗ Магнитная тӑвӗ ҫумӗнче ҫӗнӗ хула — Магнитогорск ӳссе ларнӑ.

В настоящее время у горы Магнитной в два года вырос целый город — Магнитогорск.

Магнитогорск // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Магнитная тӑвӑн ҫап-ҫара айккисенче ун чухне эрем ҫеҫ ӳссе ларнӑ.

Пустынные, голые склоны горы Магнитной были покрыты полынью.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Уралта ҫӗнӗ заводсем хӑвӑрт ӳссе пыраҫҫӗ.

Возникают и быстро растут на Урале новые заводы.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Витӗрех тӗтӗм ҫапнӑ, ҫутӑсӑр, сывлӑшсӑр пӑчӑхса ларнӑ авалхи пӳртсемпе, башньӑсемпе юнашар халӗ кӑмакаллӑ та чӳречеллӗ ҫӗнӗ ҫутӑ ҫуртсем ӳссе лараҫҫӗ.

Рядом с башнями и древними домами, насквозь прокопченными, без света, без воздуха, выросли новые светлые. дома с печами и окнами.

Сванетире // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫул хӗрринчи йӑлтах чечексем ӑшне путнӑ пӗчӗк ҫуртсем тата тӗрлӗрен йывӑҫ тӗмӗсемпе ҫӳллӗ йывӑҫсем ҫӑра ӳссе ларнӑ чӑтлӑхсем курӑна-курӑна юлаҫҫӗ.

Мимо проносились утопающие в цветах домики, густые заросли кустов и высоких деревьев.

Чей плантацийӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Апельсин, лимон тата мандарин сачӗсем ӳссе ларма пуҫларӗҫ, чей плантацийӗсем йышӑннӑ ҫӗр лаптӑксем сарӑлнӑҫемӗн саралсах пыраҫҫӗ; техникӑра пит кирлӗ ӳсентӑрансен плантацийӗсем ӳссе ларма пуҫларӗҫ.

Появляются сады из апельсинных, лимонных и мандаринных деревьев; все больше ширятся площади с чайными плантациями; появляются плантации важных технических растений.

Колхидӑри шурлӑхсем вырӑнне хитре садсем пулаҫҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑн пек ӳссе ларнӑ вӑрман витӗр пуртӑсӑр е лайӑх кинжалсӑр тухма та ҫук: утмассерен йӗпписем тумтиртен ҫакланаҫҫӗ, ӳте тарӑн тиреҫҫӗ.

Сквозь такие заросли без топора или хорошего кинжала не проберешься; колючки цепляются за платье и глубоко вонзаются в тело при каждом движении.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Уя сухалама пӑрахсан, пӗр-икӗ ҫултанах унта 2 м ҫӳллӗш упасарри е 5—6 м ҫӳллӗш вӑрман ӳссе ларать.

Заброшенное поле в 1—2 года зарастает папоротником в 2 м или лесом в 5—6 м высоты.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хуласем ӳссе пыраҫҫӗ.

Растут города.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӗрмамӑк тасатакан заводсем, пурҫӑн ҫӑмхалакан фабрикӑсемпе пир-авӑр фабрикисем, ялхуҫалӑх машинисем тӑвакан завод тата электростанцисем ӳссе ларчӗҫ.

Выросли хлопкоочистительные заводы, шелкомотальные, текстильные фабрики, завод сельскохозяйственных машин, электростанции.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Туран айлӑмӗнче промышленность хӑвӑрт ӳссе пырать.

Быстро растет промышленность в Туранской низменности.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тӗллӗн-тӗллӗн саксаул ӳссе ларнӑ вырӑнсем тӗл пулкалаҫҫӗ.

Местами попадались заросли саксаула.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шыв хӗррисем тӑрӑх хӑмӑшсем, тростниксем тата йывӑҫсем пит ҫӑра ӳссе ларнӑ, унта чӑтлӑх.

Вдоль берегов тянутся густые заросли камыша, тростника и деревьев.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ун ҫыранӗсенче тӗрлӗрен ӳсентӑран ешерсе ӳссе ларать.

Богатая зеленая растительность обрамляла ее берега.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Халӗ ҫеҫенхирсен варринче калмык ҫӗршывӗн тӗп хули — Элиста ӳссе ларчӗ.

А теперь среди степей вырос город Элиста — столица Калмыкии.

Калмыксен ҫеҫенхирӗсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тата вӗтӗ ҫулҫӑллӑ та шӗвӗр йӗплӗ тӗве курӑкӗпе тӗрлӗрен хыт-хурасем ӳссе каяҫҫӗ.

Разрастаются также верблюжья колючка—трава с мелкими листьями и острыми шипами — и разные бурьяны.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫуркунне юр кайса тӑпра нӳрелсе ҫитсенех, сухан евӗрлӗ тымарлӑ ӳсентӑрансем — ҫеҫпӗлсем тата сарӑ, хӗрлӗ тюльпансем хӑвӑрт ӳссе сарӑлаҫҫӗ.

Ранней весной, как только сойдет снег и почва впитает влагу, быстро развиваются растения, имеющие луковицы,— подснежники, желтые и красные тюльпаны.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Днепр таврашӗнче халӗ заводсем: чугун, хурҫӑ шӑратакан заводсем, алюминий, машинӑсем тӑвакан заводсем тата хими завочӗсем ӳссе ларчӗҫ.

Около Днепра растут новые заводы: чугунолитейные, сталелитейные, алюминиевые, машиностроительные, химические.

Днепр ҫинчи электричество станцийӗ (Днепрогэс) // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Украина хуҫалӑхпа культура тӗлӗшӗнчен ӳссе пыни пӗтӗм Союзӑн социализм строительстви ӗҫӗнче пысӑк вырӑн йышӑнса тӑрать.

Хозяйственное и культурное строительство Украины имеет большое значение для социалистического строительства всего Союза.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унӑн хуҫалӑхӗ те, культурӑллӑ пурӑнӑҫӗ те хӑвӑрт ӳссе пырать.

Быстро развиваются хозяйство и культурная жизнь Украины.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.