Шырав
Шырав ĕçĕ:
Уйӑхӑн кӗленчелле тусанӗ чӳрече патӗнче тӗксӗм-ӑмӑр тӑват кӗтеслӗх пек тӑсӑлнӑ, хӑмӑш чӑштӑртатать-пӑтранать, — унта мӑнӑ тискер кайӑк ҫывӑрма выртасшӑн, анчах ниепле те мая килтерейменнӗн туйӑнать.
IX // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 319–383 с.
Уйӑхӑн пӗр хӗрри хура пӗлӗт татӑкӗсен хушшинчен сиксе тухса ҫула ҫутатса пӑрахрӗ.Краешек луны, выскочив в прореху разорванной тучи, озарил дорогу.
VII сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.
Уйӑхӑн кӑвак ҫутинче — хура тӳпе айӗнчи шурӑ тӳремлӗх, — ҫӑлтӑрлӑ, чӗмсӗр, сивӗ, хӗллехи чӑн-чӑн тӳпе; юлмасӑр чупакан хура мӗлке, лаша хырӑмӗ айӗнче сиккелекенскер, тата горизонтӑн уҫӑмлӑ кукӑрӑлчӑкӗ ӗмӗрлӗх туйӑмне хускатаҫҫӗ.
I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 282–286 с.
— Кӗпӗрнаттӑр господин Сан-Фуэгона тухса кайнӑ май эпӗ, унӑн секретарӗ, сире евитлеме тивӗҫлӗ: кирек мӗнле ыйтӑва та, ҫак уйӑхӑн пӗрремӗш кунӗнчен пуҫласа, ҫырса пӗлтермелле тата кӗпӗрнаттӑр канцелярине памалла.
IХ сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–281 с.
Вӑл кӑнтӑрлахилле е уйӑхӑн янкӑр ҫутилле темелле-ши…
II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 360–374 с.
Ҫапах та эпӗ тепӗр хут лӑпкӑн сывлама пикентӗм, кушак аҫине айккинелле тӗртсе ятӑм; д'Обремон хӑйӗн кӗтесӗнче хускалмасӑрах выртать, уйӑхӑн тӗксӗм ҫутинче унӑн шурӑ мӑйӑхӗ ҫийӗн шӗвӗр сӑмси курӑнать, ҫывӑракан куҫ лупашкисем мӗлкепе витӗннӗ, вӗсем манӑн хусканусене сӑнаҫҫӗ тейӗн.
V // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 174–191 с.
Ҫитменнине, тӗттӗмрех ҫав кӗҫӗр, ҫурла пек уйӑхӑн таврана ҫутатмалӑх та хевти ҫитеймест.
1 // Николай Максимов. Максимов Н.Н. Синкер. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1991. — 349 с.
Ҫапӑну пирки Билл Грей астроном унчченех каланӑччӗ, вӑл Уйӑхӑн тепӗр енче Гринвичпа 12:25 вӑхӑтра пулса иртмелле пулнӑ.
Уйӑх ҫине ракета ӳкнӗрен унта ҫӗнӗ кратер йӗркеленнӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/31211.html
Ачасем тепӗр куннех «Альманахсен авторӗ мистер Партридж ҫак уйӑхӑн 29-мӗшӗнче епле вилнин отчечӗ» ҫинчен кӑларнӑ листовкӑна васкаса сутса ҫӳренӗ.
3 // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с. — 335–353 с.
Ҫак хута Бельфаборакра, пирӗн ҫуртра, хамӑр патшана ларнинчен шутласа тӑхӑрвун пӗр уйӑхӑн вуниккӗмӗш кунӗнче панӑ».Дано в Бельфабораке, в нашем дворце, в двенадцатый день девяносто первой луны нашего царствования».
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.
Сирӗн величество патшалӑха телейлӗ тытса тӑма пуҫланӑ кунтан шутласа сакӑрвун тӑххӑрмӗш уйӑхӑн тӑваттӑмӗш кунӗнче алӑ пусса тата пичет пусса ҫирӗплетнӗ.
Иккӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.
Ҫӗрӗн, Уйӑхӑн тата Хӗвелӗн варрисем пӗр тӳрӗ йӗр тӗлне килсен тата ҫак вӑхӑтра Уйӑх Хӗвелтен пысӑкрах курӑнать пулсан, Хӗвел пӗтӗмӗшпех тӗттӗмленет.
Хӗвел тӗттӗмленни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Метеоритсем Уйӑх ҫине ӳкесрен Уйӑх сыхланаймасть, мӗншӗн тесен Уйӑхӑн атмосфери ытла та ҫӳхе.И эта бомбардировка ничем не смягчалась, так как атмосфера Луны имеет ничтожную плотность.
Ҫӑлтӑр ҫумӑрӗсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Уйӑх ҫинче пачах тепӗр майлӑ, Уйӑхӑн туртӑмӗ сахал, ҫынсем унта ҫӳлӗ улӑпсем пек ҫитӗннӗ пулӗччӗҫ.Наоборот, на Луне, при малой силе тяжести, вырастали бы великаны.
Юпитер // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫӗклентӗмӗр, Уйӑхӑн хура тӳремлӗхӗ инҫете тӑрса та юлчӗ.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Юлашкинчен Уйӑх пачах пӗтсе ларать; ку вӑхӑтра Хӗвел Уйӑхӑн пире курӑнман тепӗр енне ҫутатать.Наконец Луна исчезает вся; в это время Солнце освещает невидимый для нас затылок Луны:
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Унтан Уйӑх ҫийӗ Хӗвелтен пӑрӑнма тытӑнать: каллех эпир унӑн ҫуррине кӑна куратпӑр; ун пеккине чӑвашла «Уйӑх катӑлать» тетпӗр, ку — Уйӑхӑн юлашки чӗрӗкӗ.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Кайран Хӗвел ҫути Уйӑхӑн пӗтӗм ҫине ҫутатма тытӑнать; ҫавна тулли Уйӑх теҫҫӗ.Наконец освещается солнечными лучами все лицо Луны: это полнолуние.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Унтан Уйӑх пӗр хӗрринчен пӗчӗккӗн Хӗвелпе ҫуталма тытӑнать, вара тӳпере Уйӑхӑн ҫӳхе ҫурли курӑнса каять.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Уйӑхӑн курӑнман тепӗр пайӗнче ҫынсем пурӑннӑ пулсан, пирӗн вӗсене шеллеме кӑна тиветчӗ: тӳпери нумай ҫӑлтӑрсем хушшинче ҫемҫе кӑвакрах ҫутӑпа илемлӗн ҫутатакан тулли Ҫӗр чӑмӑрне вӗсем нихӑҫан та кураймаҫҫӗ-ҫке-ха!
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.