Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

тӑрать (тĕпĕ: тӑр) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Пӗр пӳлӗмне уҫрӗҫ те — икӗ йӗвен ҫакӑнса тӑрать тит.

Открыли [дверь в] одну комнату — две уздечки висят.

1. [Икӗ Йӑван] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 47-57 с.

— Ҫанта пӗр ҫурт ларать, ҫанта пӗр алӑкне уҫҫан — икӗ йӗвен тӑрать ҫакӑнса.

— Там один дом стоит, если открыть одну дверь — две уздечки будут висеть.

1. [Икӗ Йӑван] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 47-57 с.

7. Ҫапла вара, «Паттӑр юмахӗсем» кӗнекен тытӑмӗ ҫакнашкал пайсенчен тӑрать: «Умсӑмах», «Текстсем», «Кӗскетнӗ ятсем», «Ӑнлантарусем», «Сайра тӗл пулакан сӑмахсен ӑнлантарӑвӗ», «Тӗп сӑмахсен кӑтартмӑшӗ», «Библиографи».

7. Таким образом, структуру сборника «Богатырские сказки» составляют следующие части: «Предисловие», «Тексты», «Условные сокращения», «Комментарии», «Словник», «Указатель ключевых слов», «Библиография».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Унӑн шухӑшӗпе, пулӑ вилнӗ ҫынна, леш тӗнчене уйрӑлса кайнӑ мӑн асаттесене калӑпласа тӑрать.

Он видит в нем связь с царством мертвых, миром давно ушедших предков,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н.И. Егоров шухӑшӗпе, юмахри старик сӑнарӗ ӑрулӑх тапхӑрӗнчи ҫемье пуҫне калӑпласа тӑрать:

По мнению Н.И. Егорова, в данном образе могло получить воплощение представление о старейшине рода.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А.К. Салмин шухӑшӗпе, Чике старик сӑнарӗ хӗрсене вӑрласа каякан ҫӗлене те, ҫав вӑхӑтрах пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ авалхи несӗле те калӑпласа тӑрать.

Как полагает А. Салмин, образ Чигестарика совмещает в себе черты и змея-похитителя, и предводителя родаплемени.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Кӗпер ҫинче пулса иртекен ҫапӑҫу вӑл тӗрӗссипе — икӗ ӑру ҫӗрӗ чиккинче пулса иртекен ҫапӑҫу, ҫӗлен сӑнарӗ вара ют йӑха-ӑрӑва, унӑн вӑйне калӑпласа тӑрать.

Мост в подобных сюжетах заключает в себе идею взаимодействия двух миров, а в змее воплощена воинственность и враждебность чужого рода-племени.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Урхамах ҫинчи йӗкӗт аҫтахапа ҫапӑҫни ҫинчен калакан сюжет пӑлхарсем патне иран чӗлхиллӗ халӑхсен сӑмахлӑхӗ урлӑ кӗнӗ тесе ҫирӗплетет55. Ку шухӑшпа килӗшмелле, патша хӗрӗсене ҫиме килекен (е халӑха шывсӑр аптӑратса ҫитернӗ ҫӑлри) нумай пуҫлӑ аҫтаха-ҫӗлен Шыв хуҫине калӑпласа тӑрать, вӑл сӑнар пирӗн юмахла прозӑна каярах кӗнӗ пулас.

Он утверждает, что мотив битвы юноши со змеем (драконом) пришел к болгарам из устной словесности ираноязычных народов. Мы согласимся с его мнением, также полагая, что образ хозяина водной стихии получил в дальнейшем воплощение в многоглавом змее-драконе, который то приходит пожирать царских дочерей, то живет в колодце и, не допуская к воде людей, мучает их жаждой. Этот образ, вероятно, появился в чувашской сказочной прозе позднее.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Каярах тухнӑ статьясенче ӑсчахсем паттӑр юмахӗсене ятарласа тӗпчемесессӗн те вӗсене тек нараста (асамлӑ) юмахӗсемпе пӑтраштарманни курӑнса тӑрать.

В работах, публиковавшихся в последующий период, уже не встречаются попытки смешения богатырских сказок с волшебными: каждый вид сказки рассматривается отдельно.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А.К. Салмин ӗҫӗсене танлаштаруллӑ-историллӗ меслетпе тишкерни уйӑрса тӑрать, ҫавӑнпах чӑваш паттӑр юмахӗсене ытти тӗрӗк халӑхӗн сӑмахлӑхӗнчи паттӑр юмахӗсемпе тата тӗрӗксен паттӑрлӑх эпосӗпе ҫума-ҫум лартса пӑхнине пӗрре мар куратпӑр.

Работы этого исследователя отличает использование сравнительноисторического подхода, в них нередко наблюдаем сопоставление чувашских богатырских сказок с такими же произведениями ряда тюркских народов и тюркским богатырским эпосом.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗнче чӑваш юмахӗсене пуҫтарас ӗҫре финн тӗпчевҫин Х. Паасонен профессор ячӗ уйрӑммӑн тӑрать.

В начале XX в. особая роль в собирании чувашских сказок принадлежит финну Х. Паасонену.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫакӑ икӗ тӗрлӗ юмах хушшинчи тӗп уйрӑмлӑх пулса тӑрать те.

Именно в этом главное отличие данных видов сказок.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Кооператив пушар хуралне хӑй вӑйӗпе тытса тӑрать, ҫӗнӗ депо тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

Вӑл хӑйӗн витӗмӗпе ытти халӑхсен литературипе искусствине малалла чечеклентерсе пыма, идейӑллӑ пӗрлӗхе вӑйлатма пулӑшса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Культурӑпа сутӗҫ учрежденийӗсен ӗҫӗсене халӑхӑ анлӑн явӑҫтарнипе тата ӗҫ ҫыннисем ертсе пынипе аталантарасси КПСС Программинченех тухса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

«Халӑхпа партилӗх принципӗсен никӗсӗ ҫинче тӑракан социализмлӑ реализм искусствинче пурнӑҫа илемлӗ сӑнласа кӑтартас ӗҫри хӑюллӑ новаторствӑ тӗнче культурин пур прогрессивлӑ традицийӗсемпе усӑ курнипе тата вӗсене аталантарса пынипе ҫыхӑнса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Пирӗн тӑшмансем совет литератури пирки тем тӗрлӗ элек сарма тӑрӑшаҫҫӗ, социализмлӑ реализм литературӑшӑн «тимӗр хӗскӗч» пулса тӑрать, художникӑн творчествӑллӑ хӑй евӗрлӗхне пӗтерсе пырать тесе ӗнентерме пӑхаҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Ҫакӑнпа палӑрса тӑрать те пирӗн партин пӗтӗм ӗҫӗн, вӑл йышӑннӑ Программӑн татӑклӑ та гуманизмлӑ тӗп шухӑшӗ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Партин ҫӗнӗ Программине кӗртнӗ коммунизм тӑвакан ҫыннӑн мораль кодексӗ ҫӗнӗ ҫынна вӗрентсе ӳстерессишӗн пыракан кӗрешӳре хӑватлӑ хӗҫ-пӑшал пулса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Ҫав тӗп ҫул-йӗр литературӑпа искусствӑ халӑх пурнӑҫӗпе ҫирӗп ҫыхӑнса тӑни, социализмлӑ пурнӑҫӑн пуянлӑхӗпе нумай тӗрлӗ енӗсене тӗрӗс, пысӑк ӑсталӑхпа кӑтартса пани, ҫӗннине, чӑн-чӑн коммунизмла пурнӑҫа хавхаланса, илемлӗн сӑнласа пани, обществӑна малалла кайма чаракан чӑрмавсене пурне те питлени пулса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех