Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Пӗр кӳршӗ ҫынни «таракансем килтен сивӗнсен те ыррине ан кӗт» тенине илтсен тин унӑн тупсӑмне ӑнланчӗ Янтул.

Яндулу вспомнился случай из далекого детства.

Таркӑн // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Хупах хуҫи «сана мӗн?» тенине хирӗҫ хӗвӗнчен путек тирӗ туртса кӑларчӗ.

Когда кабатчик спросил старика, что ему угодно, тот вытащил из-за пазухи шкуру ягненка…

Таркӑн // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Эрех ӗҫмест вӑл, чӗлӗм туртмасть, кампа та пулин ятлаҫнӑ тенине те никам илтмен ӑна.

И вообще человек он непьющий, некурящий, никто ни разу не видел и не слышал, чтобы он с кем-нибудь ссорился.

Хупахри тытӑҫу // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Калас тенине нихҫан каласа пӗтерес ҫук пекчӗ, курчӗ те вӑл — чӗлхи ҫыхланса ларчӗ.

А вот пришла, увидела его — и все слова куда-то запропастились, язык стал неповоротливым, связанным.

Трактирти хӗр // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ку ӗнтӗ — пӳртре ҫурма тӗттӗмччӗ, эпӗ нимех те курса ӗлкӗреймерӗм тенине пӗлтерчӗ-тӗр.

наверное, хотел получше разглядеть ее.

Трактирти хӗр // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Енчен те каярах шухӑша улӑштарсан ҫар комиссариатне пымалла мар — заявка ҫырни унта пымаллах тенине пӗлтермест.

Куҫарса пулӑш

Ҫӗнӗ сервис ҫара кайма // Э.Айсына. http://kasalen.ru/2022/10/14/ce%d0%bde-% ... %bc%d0%b0/

Илтнӗ пуль эсӗ Ҫӗрпӳ уесӗнче пуртӑ та сенӗк тытаҫҫӗ тенине?»

Слыхал, небось, в Цивильском уезде крестьяне взялись за вилы и топоры?

Ҫӗрлехи хӑнасем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Куннине кун ҫук тенине илтнӗ-и эсӗ?

Иначе дня белого невзвидим.

Туптать // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Хӑй мӗн тӑвас тенине туса пӗтерсен тин Якур сасартӑках лӑпланса ыратакан шӑлне ҫавӑрса тытать.

Сделав это, Ягур тут же успокаивается и, схватившись за щеку — надо понимать, зуб болит! — идет к нарам.

Ҫӗвӗҫ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ӗҫе илес пирки мӗн калаҫать?» — тенине хирӗҫ старик нимӗн те чӗнмерӗ.

Что он сказал, на счет взять в работники? — старик хмуро помолчат.

Яка Илле мунча кӗрет // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ху мӗн тӑвас тенине тума — тӳре-шарасенчен ыйт, ӑҫта та пулин каяс терӗн — каллех кантура ут.

Задумал какое дело — непременно испроси позволения у властей; собрался в путь-дорогу — сначала беги в контору.

Татӑклӑ сӑмах // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Кантуртисем килчӗҫ тенине илтсенех пачах куҫран ҫӗтрӗ».

Как услышал, тюре-шара приехали, так и сгинул с глаз.

Ҫын ҫухалнӑ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чӑваш чӗлхинчи «ухмах» сӑмах вырӑссенни пек тӳрккес те, ҫиллес те мар, темле ҫемҫерех, йӑвашрах, ӑшӑрах илтӗнет: вӑл пуринчен ытла айван тенине пӗлтерет:

В чувашском языке слово «дурак» звучит не столь уничижительно, как в русском, и означает скорее «наивный», чем «глупый».

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫаванпа «ҫӗр вӑрланӑ» тенине илтсенех Александр Петровичӑн ывӑнни те таҫта кайса кӗчӗ.

Потому, едва заслышав о «краже земли», Александр Петрович тут же воспрянул духом, забыл об усталости и жажде.

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Мӗн пулнӑ, атте? Ма нимӗн те каламастӑн?» — тенине хирӗҫ Яриле кӑлин пӑхса илчӗ те, унсӑр пӗтӗм ялти ӗҫ чарӑнса ларнӑ пек, васкаса урамалла тухса утрӗ.

— Что случилось, отец? Ты мне ничего не говоришь… Яриле воровато взглянул на сына и поспешил на улицу так, будто без него в деревне остановилась бы вся жизнь.

Паллӑ мар инкек // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Е чӑнах та тыттармасть-и вӑл?» — тенине хирӗҫ Мултиер тахҫанччен нимӗн те шарламасть.

Или он в самом деле не поддается? в ответ Мульдиер долго молчал.

Мултиер // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Кӳршӗ хӗрарӑмӗсем шеллесе: «Ма хуна виҫеллӗ ҫӑпата тутармастӑн?» — тенине хирӗҫ карчӑк чӗри ыратать пулсан та шӳт туса ҫеҫ ирттерсе ярать:

Женщины, жалегочи ее, говорили: — Ты что же ни разу не наденешь лапти по своей ноге? А она, хоть на душе и кошки скребут, отшучивается:

Мулкач Терушӗ, Някуҫ тата ыттисем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Мӗнле пурнатӑн, мучи?» — тенине хирӗҫ Мулкач Терушӗ кулкаласа ҫеҫ тавӑрчӗ: «Пит те лайӑх, Ухтиван!

Когда Ухтиван спросил его, как он поживает, Теруш весело ответил: — Хорошо, Ухтиван!

Мулкач Терушӗ, Някуҫ тата ыттисем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Улпут тенине пӗлтерет пулӗ.

Богач, должно быть.

Хӑна-вӗрле // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Илтсеччӗ: паллӑ йӑх, мухтавсӑр Пулман нихҫан та тенине».

Куҫарса пулӑш

X // Маркиан Удалов. «Тӑван Атӑл». — 2007. — 3№. — 95–117 с.; 4№. — 52–75 с.; 5№. — 40–72 с.