Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫав самантрах унӑн куҫӗ умӗнчен ремесленнӑй шкулта вӗренекенсен сӑнӗсем сирӗлеҫҫӗ, «социальнӑй обеспечени», «больница касси» тата хӑй кулленхи обществӑлла ӗҫсемпе ҫыхӑннӑ ытти учрежденисем пурте унӑн асӗнчен тухса манӑҫа юлаҫҫӗ.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Аркадий Малов. Шляху С. Ваня юлташ: повесть. — Шупашкар, Чӑваш АССР Государство кӗнеке издательстви, 1958. — 210 с.
Анчах ман хӗрӗме вӗрентекен учитель пӗринче мана социальнӑй наукӑсем пур, терӗ…Но — учитель дочери моей сказал мне однажды, что существуют социальные науки…
Республика королӗсенчен пӗри // Александр Алга. Горький М. Америкӑра. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 76 с. — 46–61 с.
Ҫынсем, хӑйсен социальнӑй вырӑнӗпе тата пурлӑх тӗлӗшӗпе тӗрлӗрен пулнӑран, бригада килнине те тӗрлӗрен йышӑнчӗҫ.
VIII // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 13–429 с.
«Ҫил-тӑвӑл» романри сӑнарсем, хӑйсене ҫуратнӑ обществӑн хӑйне майлӑ социальнӑй условийӗсем пекех, пурте хӑйне майлӑ сӑнарсем.
Умсӑмах // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 3–12 с.
Валерий тӑван авиацийӗпе, ҫӗршывӑн хӗҫпӑшаллӑ вӑйӗсемпе, унӑн социальнӑй ҫӗнтерӗвӗсене сыхлакан авиацийӗпе тивӗҫлипе мухтаннӑ.
Пиллӗкмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Валерий Чкалов: повесть; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 214 с.
Г. Уэллс те хӑйӗн «Малашне пулса ӗҫсем кӗлетки» ятлӑ романӗнче Мускавпа пӗтӗм ССР Союзӗн ҫӗршывӗ ҫав майлах пӗтсе ларӗ тесе, хӑйӗн ҫак «социальнӑй утопийӗпе» вӑл ирӗксӗрех Англири техника пуҫӗнче тӑракан ӗмӗтсӗр этемсен шухӑшне кӑтартса парать.
Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.
Жюль Верн хӑйӗн вӑй-халӗ ҫитеймен социальнӑй проблемӑсене татса пама, нимӗнле наукӑлла гипотезӑсене те кӑларса тӑратмасть пулсан та, геологи тӗп ыйтӑвӗсене паянхи куншӑн та начарах мар сӑнласа парать.
Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.
Ҫапла майпа автор социальнӑй йывӑр ыйтусене ҫӑмӑллӑнах «татса пама тӑрӑшать…»Здесь автор легко находит «разрешение» больных социальных проблем…
Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.
Ҫав фантазие пула эсӗ чӑн-чӑн лайӑх, хӗрӳ ӗҫрен, пиншер ҫынна ҫӗнӗ ҫӗршыв тупса парассинчен тата социальнӑй опыт тӑвассинчен пӑратӑн.
XXVIII // Николай Иванов, Евстафий Владимиров. Короленко В.Г. Чӗлхесӗр: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 108 с.
Белинский «Невски проспекта» социальнӑй контрастсене лайӑх кӑтартнӑшӑн ырланӑ.
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Ку повеҫсенче писателӗн реализмла маҫтерлӑхӗ ҫӗнӗ пусӑма хӑпарать, вӑл, хула художникӗ пулса, столицӑри социальнӑй контрастсене лайӑх уҫса парать, капитализмла хулан ҫиелти илемӗ суя япала кӑна пулса тӑнине кӑтартать.
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Петербург повеҫӗсенче Гоголь «Диканька ҫывӑхӗнчи хуторта ирттернӗ каҫсенчи» фольклор идиллийӗнчен нумай аякка кайнӑ, вӗсенче писатель ун чухнехи вырӑс пурнӑҫне критикӑлла реализм позицийӗнчен пырса сӑнласа кӑтартнӑ, унӑн социальнӑй условийӗсене тӗплӗ тишкернӗ.
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Ку критикӑлла реализм никӗсне Гоголь хӑйӗн «Иван Федорович Шпонька» тата «Иван Ивановичпа Иван Никифорович мӗнле вӑрҫса кайни ҫинчен» ятлӑ повеҫӗсенчех хунӑ, Петербург повеҫӗсенче вара ӑна тата тарӑнлатнӑ, вӑйлатнӑ, ҫӗнӗ темӑсемпе пуянлатнӑ, «Невски проспект» е «Шинель» повеҫре Петербург ӗҫ ӑҫта пулса иртнине кӑтартас тесе асӑннӑ хула ячӗ кӑна мар, Гоголь геройӗсем пурӑнакан социальнӑй атмосфера пулса тарать.
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Петербург повеҫӗсенче писатель пурнӑҫа тӗрлӗ енчен тата тӗплӗрех сӑнать, вӑл ку повеҫсенче ҫӗнӗ социальнӑй ыйтусем лартать, «Гоголь тунӑ паха ӗҫ ҫакӑ пулса тӑрать, — тенӗ Чернышевский, — вырӑс литературинче вӑл чи малтан содержанишӗн тӑрӑшнине, питӗ кирлӗ енне — критикӑлла реализм еннелле туртӑннине кӑтартса пачӗ».
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Писатель хӑй вӑхӑтӗнчи пурнӑҫӑн социальнӑй контрасчӗсене ҫав тери вӑйлӑня.
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Эппин вӗсен хушшинче профессиллӗ тӑшманлӑх кӑна мар иккен, социальнӑй курайманлӑх та пулнӑ.Вражда была, стало быть, не только профессиональная, но и социальная.
Иккӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951
- 1