Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте темиҫе вунӑ пин гектар уйсем, бахчасем тата садсемпе пахчасем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Черноземные степи — это десятки тысяч гектаров полей, бахчей, садов и огородов.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсем айлӑм тӳремлӗхре сарӑлса выртаҫҫӗ.

Черноземные степи раскинулись на низменной равнине.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темӗн пысӑкӑш ҫӗр талккӑшӗнче ҫын пырса тивмен ҫеҫенхирсем сарӑлса выртнӑ.

На огромные пространства простирались нетронутые степи.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вара каллех вӗҫӗ-хӗррисӗр тырӑ уйӗсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

И опять все тонет в бескрайных полях хлеба.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем тавра ҫав-ҫавах тырӑ акнӑ тӳрем уй талккӑшӗ сарӑлса выртать, хӑшпӗр ҫӗрте пӗчӗк тӗмӗсем курӑнкалаҫҫӗ.

А вокруг них все то же ровное, местами слегка всхолмленное пространство хлебных полей.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Йӗри-тавра, мӗн куҫ курнӑ таран, вӗҫӗмсӗр уҫӑ вырӑнсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Вокруг, насколько может охватить глаз, — беспредельные открытые просторы.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Халӗ нумай шурлӑх вырӑнӗсене типӗтсе ҫитернӗ, вӗсен вырӑнӗнче ҫӗнӗ уйсем, выльӑх ҫӳремелли вырӑнсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

И на месте их раскинулись новые поля и пастбища.

Хутӑш вӑрмансен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темиҫе пин гектар таран путлӑхлӑ шурлӑх сарӑлса выртнӑ, начаркка лутра вӑрман пулнӑ.

На протяжении многих тысяч гектаров была болотистая топь, хилый низкорослый лес.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Торф шурлӑхсем питӗ анлӑ сарӑлса выртаҫҫӗ.

На большие расстояния тянутся торфяные болота.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революци хыҫҫӑн колхозсемпе совхозсем тӑвас ӗҫ сарӑлса кайрӗ.

После Великой Октябрьской социалистической революции развернулось строительство колхозов и совхозов.

Хутӑш вӑрмансен зони мӗнле улшӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Калинин хули патӗнче торф шурлӑхӗсен темӗн пысӑкӑш лаптӑкӗ сарӑлса выртать.

У города Калинина раскинулось огромное пространство торфяных болот.

Самолет ҫинчен епле курӑнать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур еннелле те вӑрмансем сарӑлса лараҫҫӗ.

Во все стороны тянутся леса.

Самолет ҫинчен епле курӑнать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурҫӗрти Двина шывӗн варри лутра, шурлӑхлӑ ҫырансем хушшинче анлӑн сарӑлса выртать.

Широко разлилось устье Северной Двины между низкими болотистыми берегами.

Архангельск порчӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Совет влаҫӗ тайга зонинче сӗт-ҫу выльӑхӗ ӗрчетес ӗҫе уйрӑмах хытӑ астуса пӑхрӗ, мӗншӗн тесен унта юханшывсем тӑрӑх лайӑх улӑхсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Особенное внимание советская власть обратила на разведение в таежной зоне молочного скота, так как по долинам рек здесь имеются хорошие луга.

Тайгари ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫак ҫулсенче Кузнецк бассейнӗнче ҫӗркӑмрӑкӗ кӑларас е пит сарӑлса кайрӗ.

Широко развернулась в последние годы добыча кузнецкого угля.

Тайган ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япалисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Енисей тӗлӗпеле эпир пин километра яхӑн вӗҫсе кайрӑмӑр, йӗри-тавра пур еннелле те вӗҫӗ-хӗррисӗр тайга сарӑлса ларать.

Около тысячи километров пролетели мы над Енисеем, и вокруг все время тянулась бесконечная тайга.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур еннелле те — ҫурҫӗрелле, кӑнтӑралла, хӗвелтухӑҫнелле тата хӗвеланӑҫнелле те тайга сарӑлса ларать.

Во все стороны — на север, юг, восток и запад — уходила вдаль тайга.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хальхи вӑхӑтра тундрӑра урӑх вырӑнсенче те нумай ҫӗрте строительство сарӑлса пырать.

В настоящее время строительство развертывается и во многих других местах тундры.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Чӑнкӑ ту айккисем хушшинче, тӑрӑ кӳлӗ хӗрринче, ҫӗнӗ хула сарӑлса ларать.

Между крутыми склонами гор на берегу прозрачного озера раскинулся новый город.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Эпир опытлӑ станцин тутӑ пӑланӗсен кӗтӗвӗсемпе вӗсен темӗн чухлӗ пӑрушӗсене тата йытӑ ӗрчетмелли городока куртӑмӑр; опытлӑ станци ҫумӗнче пысӑк уй-хир сарӑлса выртать.

Мы видели стада сытых оленей опытной станции и множество их телят и городок для собаководства; возле опытной станции расстилалось большое поле.

Нарьян-Мар — ненецсен хули // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.