Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Пӑрланса юрпа витӗнсе ларнӑ пит ҫӳллӗ те чӑнкӑ чул стена ҫинчен пӗрмаях юрпа пӑр куписем кӗмсӗртетсе ишӗле-ишӗле анаҫҫӗ.

С неприступной каменной стены, закованной в лед и снега, непрерывно грохотали снеговые и ледяные обвалы.

Кавказ тӑвӗсем хушшинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кашни кунах унта старик кӗтӳ ачийӗ кӗтсе ҫӳрекен кӗтӳ таврӑнассине кӗтсе ларнӑ, ҫӗҫӗпе пит ӑстан йывӑҫ кашӑксем касса тунӑ.

Здесь дед целыми днями поджидал возвращения пасущегося с подпаском стада и искусно вырезал ножом деревянные ложки.

Кавказ тӑвӗсем хушшинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫул хӗрринчи йӑлтах чечексем ӑшне путнӑ пӗчӗк ҫуртсем тата тӗрлӗрен йывӑҫ тӗмӗсемпе ҫӳллӗ йывӑҫсем ҫӑра ӳссе ларнӑ чӑтлӑхсем курӑна-курӑна юлаҫҫӗ.

Мимо проносились утопающие в цветах домики, густые заросли кустов и высоких деревьев.

Чей плантацийӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сайран пурӑнакан халӑх ҫӳллӗрех вырӑнсене вырнаҫа-вырнаҫа ларнӑ.

Редкое население ютилось на более возвышенных местах.

Колхидӑри шурлӑхсем вырӑнне хитре садсем пулаҫҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑн пек ӳссе ларнӑ вӑрман витӗр пуртӑсӑр е лайӑх кинжалсӑр тухма та ҫук: утмассерен йӗпписем тумтиртен ҫакланаҫҫӗ, ӳте тарӑн тиреҫҫӗ.

Сквозь такие заросли без топора или хорошего кинжала не проберешься; колючки цепляются за платье и глубоко вонзаются в тело при каждом движении.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ту айӑккине ял вырнаҫса ларнӑ.

К склону горы прилепилось селение.

Крымӑн кӑнтӑрти ҫыранӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав вӑрҫӑсем вӑхӑтӗнче темӗн пек лайӑх хуласем пӗте-пӗте ларнӑ, хӑйӑр айне пулнӑ.

Вовремя этих войн гибли и заносились песками целые цветущие города.

Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен пушӑ хирсен зонинчи халӑх мӗнле пурӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кибиткӑсенче пурӑнӑҫ чарӑнса ларнӑ пекех.

Жизнь в кибитках почти замерла.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тӗллӗн-тӗллӗн саксаул ӳссе ларнӑ вырӑнсем тӗл пулкалаҫҫӗ.

Местами попадались заросли саксаула.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав куҫса ҫӳрекенсен аулӗсем пушӑ хирте пит сайра сапаланса ларнӑ.

Редко-редко разбросаны в пустыне аулы скотоводов.

Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Лаша ури путакан хӑйӑр ҫинче тӗве аванах утса пырать: хытса ларнӑ сарлака ура тӗпӗсем ӑна хӑйӑр ҫинче ҫӑмӑллӑн утса ҫӳреме пулӑшаҫҫӗ.

Благодаря широким мозолистым подошвам ног он легко шагает по пескам, в то время как лошадь в них вязнет.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шыв хӗррисем тӑрӑх хӑмӑшсем, тростниксем тата йывӑҫсем пит ҫӑра ӳссе ларнӑ, унта чӑтлӑх.

Вдоль берегов тянутся густые заросли камыша, тростника и деревьев.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Чи шӑрӑх вӑхӑтра, пушӑ хирсен зонинчи шывсем ӑшӑхланнӑ чухне е пачах типсе ларнӑ чухне, Аму-Дарьяпа Сыр-Дарья пит тулса каяҫҫӗ.

В самое жаркое время, когда реки в зоне пустынь мелеют или пересыхают, Аму-Дарья и Сыр-Дарья становятся полноводными.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Заводсен корпусӗсем ӳсе-ӳсе ларнӑ.

Выросли заводские корпуса.

Ӗлӗкхипе хальхи Донбасс // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тулӑ пӗрчисем пӗрӗнсе типсе ларнӑ.

Сморщивались и высыхали зерна пшеницы.

Уяр ҫанталӑкпа кӗрешесси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тракторсем хӑйсем хыҫҫӑн плугсем, сӳресем туртса пыраҫҫӗ, бензин тата краҫҫин турттараҫҫӗ, рабочисем ларнӑ повозкӑсене турттарса пыраҫҫӗ.

Тракторы тянут за собой плуги и бороны, перевозят бензин и керосин, повозки с рабочими.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫеҫенхирте темӗн тӗслӗ чечек кӑларса ларнӑ курӑксем пурте пӗтеҫҫӗ.

Исчезают все растения, которые роскошным цветным ковром покрывали степь.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Анчах та, хутӑш вӑрмансен зонин чи пысӑк промышленноҫлӑ центрӗ, пӗтӗм Совет Союзӗн чи аслӑ хули — Мускав пысӑк шыв ҫул айккинче ларнӑ.

Но Москва, самый крупный промышленный центр зоны смешанных лесов, столица всего Советского Союза, стояла в стороне от большой водной дороги.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шатура шурлӑхӗнче вара электростанци ӳссе ларнӑ, вӑл — торфпа ӗҫлекен станцисенчен тӗнчере чи пысӑкки.

И вот на Шатурских болотах выросла самая крупная в мире электростанция на торфу.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Топливо ҫук пирки заводсем хупӑна-хупӑна ларнӑ.

Гасли топки заводов.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.