Шырав

Шырав ĕçĕ:

йывӑҫсем (тĕпĕ: йывӑҫ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Йывӑҫсем ҫинче кунӗ-кунӗпех ҫавсем чӗриклетни илтӗнет.
Целый день несется стрекотанье с деревьев.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӳлерехре, ҫумӑр нумайрах ҫунӑ ҫӗрте, ҫулҫӑллӑ йывӑҫсем курӑнаҫҫӗ: юман, каврӑҫ, бук тата тӗрлӗрен йывӑҫ тӗмӗсем нумай.
Выше, где выпадает больше влаги, появляются лиственные деревья: дуб, ясень, бук, много кустарников.

Ытти тропикҫум облаҫӗсенчен илсе килнӗ ӗмӗр симӗс йывӑҫсенчен кунта хыт тирлӗ тата ырӑ шӑршӑллӑ ҫулҫӑллӑ лавра, оливка йывӑҫӗ тата пирамида евӗрлӗ ӳсекен лӑсӑллӑ йывӑҫсем — кипариссем аван ӳсеҫҫӗ.
Особенно хорошо развиваются здесь некоторые вечнозеленые деревья, вывезенные из других подтропических областей:

Плющ вӑл — йывӑҫсем ҫинелле явӑнса хӑпаракан ӳсентӑран (лиана).
вьющееся растение (лиана).

Паркри йывӑҫсем хушшинче шӗвӗр тӑрӑллӑ, тӗксӗм-симӗс яштака кипариссем ӑраснах палӑрса лараҫҫӗ.
Среди деревьев парка выделяются стройные темнозеленые кипарисы с остроконечными вершинами.

Крымӑн кӑнтӑрти ҫыранӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шыв хӗррисем тӑрӑх хӑмӑшсем, тростниксем тата йывӑҫсем пит ҫӑра ӳссе ларнӑ, унта чӑтлӑх.
Вдоль берегов тянутся густые заросли камыша, тростника и деревьев.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑйӑрлӑ пушӑ хирсенче йывӑҫсем те — саксаулсем тӗл пулаҫҫӗ.
В песчаных пустынях встречаются и деревья — саксаул.

Вырӑнӗ-вырӑнӗпе хӑйӑр сӑрчӗсем ҫинче темӗнле ҫулҫӑсӑр йывӑҫсем, тӗмӗсем лараҫҫӗ.
Местами песчаные холмы были покрыты какими-то деревцами и кустарниками без листьев.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрмансенче тӗллӗн-тӗллӗн лӑсӑллӑ йывӑҫсем, тӗллӗн-тӗллӗн ҫулҫӑллисем ӳсеҫҫӗ.
Хвойные и лиственные деревья растут вперемежку.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Климат ҫемҫерех пулнӑ пирки кунта тӗрлӗрен ҫулҫӑллӑ йывӑҫсем ӳсеҫҫӗ: хурӑн, юман, вӗрене, каврӑҫ, ҫӑка.
Благодаря мягкости климата здесь растут различные лиственные породы деревьев: береза, дуб, клен, ясень, липа.

Вӑл вӑрмансенче ҫулҫӑллӑ йывӑҫсем ытларах.
В них больше лиственных пород.

Самолет ҫинчен епле курӑнать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Паллакан пӗчӗк юханшывсем, шурлӑхсем, йывӑҫсем тӗл пулаҫҫӗ…
Знакомые ручейки, болотца, деревья…

Ӗнер куҫса ҫӳренӗскер рабочи пулса тӑрать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Йывӑҫсем ҫинчен чӗрчунсем ҫине рысь сиксе ӳкет.
С деревьев набрасывается на животных рысь.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумай ҫӗрте тайгара ҫӳреме те май ҫук: пур ҫӗрте те ӳкнӗ йывӑҫсем урлӑ-пирлӗ купаланса выртаҫҫӗ, темӗн пысӑкӑш чул куписем выртаҫҫӗ, час-часах тата путлӑхлӑ шурсем тӗл пулаҫҫӗ.
Во многих местах тайга непроходима: повсюду навалены деревья, нагромождены глыбы камней, часто встречаются болотистые топи.

Европӑри тайгара хырсемпе чӑрӑшсем ӳсеҫҫӗ, сайра-хутра хурӑнсем, ӑвӑссем те тӗл пулкалаҫҫӗ, Азири тайгара, климат хаяртарах вырӑнсенче, урӑх йышши йывӑҫсем ӳсеҫҫӗ: кедрсем, лиственницӑсем, пихтӑсем.
Европейская тайга состоит из сосен и елей. Изредка попадаются березы и осины. В азиатской тайге, где климат более суров, растут другие деревья: кедры, лиственницы, пихты.

Ҫавӑн пек сивӗсем чухне термометрти ртуть шӑнса ларать, тимӗр пӑтракланать, йывӑҫсем шатӑртатса хуҫӑлаҫҫӗ, кайӑксем вӗҫсе пынӑ ҫӗртех шӑнса вилеҫҫӗ те ҫӗре персе анаҫҫӗ.
Во время таких морозов ртуть в термометре замерзает, железо делается хрупким, деревья ломаются с треском, птицы замерзают на лету и падают на землю.

Пур ҫӗрте те тӳнсе кайнӑ йывӑҫсем купаланса выртаҫҫӗ, тымарӗ-мӗнӗпех кӑкланса ӳкнисем те нумай тата хуҫӑлса ӳкнӗ хӑрӑк йывӑҫсем, хутӑш мӑн чулсем купаланса выртаҫҫӗ; ҫавна пурне те мӑксем тата лишайниксем хупласа илнӗ.
Повсюду были нагромождены упавшие, часто с вывернутыми корнями, деревья, валежник, глыбы камней, и все это сильно заросло мхами и лишайниками.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унтан кӑнтӑралла йывӑҫсем шултраланса пыраҫҫӗ.
Дальше к югу деревья становятся крупнее, сильнее.

3. Тайга зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Малтан тундрӑра пӗччен ларакан, хӑрӑк тӑрӑллӑ, начар, лутра йывӑҫсем курӑнкалама пуҫлаҫҫӗ.
Сначала в тундре появляются отдельные чахлые, низкорослые деревья с засохшими вершинами.

Сайра-хутра ҫӗр ҫумӗпе тӑсӑлса ӳсекен карликла йывӑҫсем — лутака хурӑнсем, ҫӳҫесем, хырсем тӗл пулкалаҫҫӗ.
Изредка попадаются стелющиеся по земле маленькие деревца: карликовые березы, ивы, сосны.

Тундрӑри ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Меню

Статистика