Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Китайри Ваньань кӗперӗ кӳршӗллӗ ҫӗршывра вӑл чи вӑрӑм йывӑҫ кӗпер шутланнӑ, ҫавна май хамӑр патшалӑхри чи вӑрӑм йывӑҫ кӗперсем те мана кӑсӑклантарса ячӗҫ.

Китайский мост Ваньань является самым длинным деревянным мостом в соседней стране, и в связи с этим меня заинтересовали самые длинные деревянные мосты, находящиеся в нашей стране.

Йывӑҫ кӗперсем // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/32584.html

Кур-ха, ав мӗн терӗ вӑл: вӑрманта пӗр йывӑҫ тӳнет те, ун вырӑнне ҫӗр йывӑҫ шӑтса тухать.

Куҫарса пулӑш

6. Тукай мӑрса // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

— Вӑрманта пӗр йывӑҫ тӳнет те, ун вырӑнне ҫӗр йывӑҫ шӑтса тухать, Тукан абзы.

Куҫарса пулӑш

6. Тукай мӑрса // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Пӗр-пӗрин патне хӑнана кайнӑ чухне те вӗсем хӑйсемпе пӗрле йывӑҫ чашӑк, йывӑҫ кашӑк чиксе ҫӳреҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

3 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.

Джесси стена хӗррине хул ай таран ҫитсен йывӑҫран уйрӑлчӗ; стена ҫине аллисемпе хул пуҫҫи шайӗпе ӳпӗнсе ӳксен хӗр йывӑҫ вуллинчен урисемпе тапса ӑнтӑлчӗ, стена тӳпемӗ урлӑ малалла йӑраланчӗ, сасартӑк пӗр шайлӑхне ҫухатрӗ те стенан тулаш енне типӗ курӑк ҫине лаплатрӗ.

Джесси отделилась от дерева в тот момент, когда верхний край стены приходился ей под мышкой; упав руками на стену до самых плеч, девушка, отталкиваясь ногами от ствола дерева, проползла все дальше через гребень стены и, потеряв равновесие, свалилась по ту сторону, в сухую траву.

XX сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.

— Пальма йывӑҫӗпе хура йывӑҫ.

— Пальмовое и черное дерево.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 319–383 с.

Пальмӑна Гент «веер фонтанӗ» ят парать, сунчӑкла йывӑҫ — «вӗҫекен тӑрӑ», хура йывӑҫ — «симӗс кӗпеллӗ негр», кактус — «пуш-хир сысни» (кукӑр хӗҫсен ҫыххи) тата ыт. те.

Пальму Гент называл «фонтаном вееров», зонтичное дерево — «летящей вершиной», черное — «негром в зеленом платье», кактус — «кабаном пустыни» (связкой кривых сабель) и т. д.

VI. Караванри шуйттан // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Тумтире тӑхӑннӑ чухне эпӗ ӑшӑх ҫыран хӗрринче ешӗрсе ларакан йывӑҫ тӗмӗнчен хӑраса тепӗр еннелле пӑрӑнарах тӑтӑм, те шывӗ хытӑрах пырса ҫапнипе, те эпӗ хамах йывӑҫ тӗмне сирсе пӑхнипе ҫын вилли вӗҫерӗнсе кайрӗ, вӑл шыв ҫинелле тухсанах, шыв юххипе ҫавӑрӑнса ҫыран хӗрринелле ҫывхара пуҫлӑрӗ.

Одеваясь, я с содроганием отворачивал голову от куста, буйно зеленевшего на отмели. То ли вода ударила крепче, то ли, раздвигая куст, я нечаянно отцепил покойника, а только он выплыл, его перевернуло течением и понесло к моему берегу.

VIII сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.

Пӗр улахрах йывӑҫ тӗмӗ айӗнче типӗ вырӑн тупса, пуҫ айне йывӑҫ пулени хутӑм та выртрӑм.

Выбрав укромное сухое местечко под кустом, положил под голову чурбан и лег.

I сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.

Йывӑҫ вуллисен мӑкӑрӑлчӑкӗсен хушшинче вӑрман ӗнтрӗкӗ вӗлкӗшет-ҫиҫкӗнет; шурлӑхри капаш упа саррисем ҫырансен йӗрӗ-ӗренкисене хуплаҫҫӗ; юхан шыв варри ҫӑра ҫутӑпа йӑлтӑртатать, — ҫак ҫутта капмар йывӑҫсен витӗр курӑнми ҫулҫӑ капламӗнчи шыв ҫине ӳкнӗ мӗлке чикӗлесе-чарса лартнӑ.

Меж выпуклостей стволов реял лесной сумрак; пышные болотные папоротники скрывали очертание берегов; середина воды блестела густым светом, ограниченным тенью, падавшей на реку от непроницаемой листвы огромных деревьев.

IV. Хейлӗн юлашки пӑнчи // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 383–426 с.

Кайӑксем пӗр йывӑҫ ҫинчен тепӗр йывӑҫ ҫине сике-сике ларнӑ, юрланӑ, чӗвӗлтетнӗ вӗсем.

Птички перепархивали беспрестанно, пели и кричали.

Вӑрманти ачасем // Василий Хударсем. Ушинский К. Д. Тӑватӑ ӗмӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 28 с. — 7–11 с.

Ҫав вӑхӑтрах вӑл улма-ҫырлапа фарфор, выльӑх, техӗмлӗ япаласем, чей, табак, кофе, пурҫӑн, хаклӑ йышши йывӑҫ — сандалпа пальма, хура йывӑҫ — хапӑлласах тиет.

Но он охотно грузил фрукты, фарфор, животных, пряности, чай, табак, кофе, шелк, ценные породы деревьев: черное, сандал, пальму.

V. Хатӗрленӳ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.

Енчен те Артур йывӑҫ тураттисене касса тикӗслессине хирӗҫлесен — йывӑҫсене тӗкӗнмеҫҫӗ; енчен те вӑл кама та пулин каҫарма е мӗн те-тӗр парнелеме ыйтсан — ҫакна ӗмӗтленекенни ҫаплах пуласса пӗлсе тӑрать; Артур кирек хӑш лашапа та ҫӳреме, замока кирек хӑш йытӑпа кӗме, библиотекӑра чакаланса ларма, ҫарран чупма, мӗн килӗшнӗ ҫавна ҫиме пултарать.

Если Артур не хотел, чтобы подстригали деревья, деревья оставались нетронутыми, если он просил простить или наградить кого-либо, заинтересованное лицо знало, что так и будет; он мог ездить на любой лошади, брать в замок любую собаку; рыться в библиотеке, бегать босиком и есть, что ему вздумается.

II. Грэй // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.

Лешӗ вара пӗр самантрах йывӑҫ урасем ҫине вырнаҫса тӑчӗ те, ӗненетӗн-и, йывӑҫсем хушшипе ҫӑмӑллӑн утса кайрӗ.

В мгновение ока он вскочил на ходули и, представь себе, побежал, ловко лавируя между деревьями.

Юнкун, октябӗрӗн 31-мӗшӗнче, Эмиль лашаллӑ пулать тата Петрель-фрупа пӗтӗм Виммербю ҫыннисене вилесле хӑратса пӑрахать // Галина Матвеева. Линдгрен А. Лённебергӑри Эмиль мыскарисем: повесть; чӑвашла Г.А. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2018. — 203 с.

Мачтӑсем тумашкӑн ҫурт тумалли чи ҫӳлӗ йывӑҫсене пит хытӑ тертленсе виҫ-тӑват йывӑҫ касрӑм.

С невероятными усилиями я срезал несколько самых высоких строевых деревьев на мачты.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Императорӑн хуларан ҫӗр ярдри паркӗнче эпӗ хуҫмалла ҫӗҫӗпе чи шултра йывӑҫсене суйласа темиҫе йывӑҫ касрӑм та вӗсенчен мана йӑтма пултаракан, виҫшер фут ҫӳлӗш икӗ пукан турӑм.

В императорском парке, в ста ярдах от города, я срезал перочинным ножом несколько самых крупных деревьев и сделал из них два табурета высотой около трех футов, достаточно прочных, чтобы выдержать мою тяжесть.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Пӗчӗк йывӑҫ вырӑнне вӗсем пысӑк йывӑҫ вулли илнӗ.

Вместо тростника взяли кусок древесного ствола.

Бомбардсем // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.

Вӑрман хӗрринче чарӑнса тӑтӑмӑр, пӗр йывӑҫа суйласа илтӗмӗр те ҫапла калаҫса татӑлтӑмӑр: енчен, лагерь ҫӗнӗ вырӑна куҫса каяс пулсан, ҫак йывӑҫ хӑвӑлӗнче Коля валли ҫырса хӑварнӑ хут пулмалла.

На опушке леса мы остановились, выбрали одно дерево и условились, что в случае перехода лагеря на новое место в дупле этого дерева будет оставлена записка для Коли.

Чăн чăннисенчен те лайăхрах // Уйӑп Мишши. Медведев Д.Н. Ровно патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 246 с.

Мана Ромаҫ лартнӑ кашни ыйту, хӑватлӑ йывӑҫ хӑйӗн тымарӗсене пурӑнӑҫ ӑшнелле янӑ пек, унта вара, пурӑнӑҫ ӑшӗнче, ҫав тымарсем хӑйсем пекех ӗмӗрхи тепӗр йывӑҫ тымарӗсемпе ҫыхланса ларнӑ пек, вӗсен кашни туратти ҫинчех шухӑшсем илемлӗн чечекленнӗ пек, янӑравлӑ сӑмахсен ҫулҫисем вӑйлӑн сарӑлса пынӑ пек туйӑнатчӗ.

Мне казалось, что каждый вопрос, поставленный Ромасём, пустил, как мощное дерево, корни свои в плоть жизни, а там, в недрах её, корни сплелись с корнями другого, такого же векового дерева, и на каждой ветви их ярко цветут мысли, пышно распускаются листья звучных слов.

Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.

Хартлатакан лашасем лавсене тункатасемпе йывӑҫ тӗмӗсем урлах сӗтӗре-сӗтӗре кӗрсе кайнӑ; машинӑсем йывӑҫсем ҫумне пыра-пыра ҫапӑнса айккисене шӑйӑрттарса пӗтернӗ, хыр турачӗсем урапасемпе грузовиксем ҫине витнӗ брезентсене ҫаклата-ҫаклата сӳсе юлнӑ.

Храпящие лошади потащили повозки через пни, валежник и корни. Машины обдирали бока о стволы деревьев, сосновые ветки срывали брезенты с телег и грузовиков.

Ҫирӗм иккӗмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.