Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Указа Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Алексеев 2021 ҫулхи декабрӗн 30-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш йӑлисене тытса асра Хастаррӑн, вӑхӑтпа тан утӑмлать // Ольга МИКУШИНА. http://kanashen.ru/2022/01/24/%d1%87a%d0 ... 85a%d1%82/

Атте 2015 ҫулхи декабрӗн 5-мӗшӗнче пиртен ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайрӗ.

Куҫарса пулӑш

Пурнӑҫне Тӑван ҫӗршыва халалланӑ // Канашьен. http://kanashen.ru/2022/02/25/%d0%bf%d1% ... b0%d0%bda/

Кӗтерне патшан 1774 ҫулхи декабрӗн 19-мӗшӗнче кӑларнӑ указне тупса вуланӑ хыҫҫӑн Эльгеев пуҫне сасартӑк пӗр шухӑш пырса кӗчӗ: патша указӗпе Пугачев ҫыннисене тытма пулӑшакансем хушшинче чӑвашсем те пулма пултарнӑ вӗт?

Куҫарса пулӑш

2 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей Павӑлӗ: хроникӑллӑ роман. 3-мӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984. — 240 с. — 3–231 с.

Новониколаевска Хӗрлӗ Ҫар иртнӗ ҫулта декабрӗн 14-мӗшӗнчех йышӑннӑччӗ, анчах пирӗн часть Обь шывӗ пӑртан тасалмасӑр куҫса килмерӗ ку вырӑна.

Куҫарса пулӑш

2 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.

СССР Верховнӑй Совечӗн 1976 ҫулхи декабрӗн 23-мӗшӗнчи Указӗпе ӑна «Ӗҫ Мухтавӗн» III степеньлӗ орденӗпе наградӑланӑ.

Куҫарса пулӑш

Хӗрарӑм шӑпи // Нина Ратаева. «Сувар», 2010.01.15, 3№(837), 4 стр.

Пӗлтӗрхи «Ҫулталӑк ертӳҫи — 2009» конкурсӑн пӗтӗмлетӗвне декабрӗн 28-мӗшӗнче ҫирӗплетрӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Ертӳҫӗсене палӑртрӗҫ // Светлана Садыкова. «Сувар», 2010.01.15, 3№(837), 2 стр.

Роспотребнадзор специалисчӗ сем пӗлтернӗ тӑрӑх, декабрӗн 28-мӗшӗнчен пуҫласа январӗн 10-мӗшӗччен гриппа чирленӗ 1567 ҫынна, вӗсенчен 1025-шӗ ачасемпе ҫул ҫитменнисем, шута илнӗ.

Куҫарса пулӑш

Республикӑра // Сувар. «Сувар», 2010.01.15, 3№(837), 2 стр.

«Чӑваш Республикин халӑха вӗрентес ӗҫӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Валентина Ефремовна Сергеева Вӑтакас Татмӑшра 1943 ҫулхи декабрӗн 2-мӗшӗнче нумай ачаллӑ хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ.

Куҫарса пулӑш

Янкӑлч тӑрӑхӗ – чӑваш литературинче // М. Петрова. http://gazeta-kanash.cap.ru/publication. ... 6&page=658

1943 ҫулхи декабрӗн 12-мӗшӗнче ҫапӑҫура вилнӗ.

Погиб на поле боя 12 декабря 1943 года.

Архивсенчи хутсем ҫирӗплетеҫҫӗ // Ӑсан Уҫӑпӗ. Алексеев, О. А. Савнӑ енӗм, тӑван ялӑм — Санькасси. — Кӳкеҫ: издательство ҫурчӗ, 1999. — 26 с.

1715-мӗш ҫулхи декабрӗн 5-мӗшӗнче ирпе тӑхӑр сехет тӗлӗнче пирӗн карап Даунсе патӗнче якорь ярса чарӑнчӗ те, кӑнтӑрла иртсен виҫӗ сехетре эпӗ чиперех Редриферти хам киле ҫитрӗм.

5 декабря 1715 года, около девяти часов утра, мы бросили якорь в Даунсе, и в три часа пополудни я благополучно прибыл к себе домой в Редриф.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

1790-мӗш ҫулхи декабрӗн 11-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртсен виҫӗ сехетре сигнал паракан пӗрремӗш ракета ҫутӑлнӑ.

В 3 часа ночи 11 декабря 1790 года взвилась первая сигнальная ракета.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Крепоҫе ҫӗмӗрсе кӗрсе унӑн урамӗсенче кӑнтӑрла ҫапӑҫас тесе, декабрӗн 11-мӗшӗнче ҫурҫӗр иртсен штурмламалла пулнӑ.

Штурм должен начаться в конце ночи 11 декабря, чтобы ворваться в крепость и вести уличный бой уже при свете дня.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Декабрӗн 9-мӗшӗнче Суворов ҫар советне пухса командирсене хӑйӗн планӗ ҫинчен ӑнлантарса панӑ, ҫакӑнпа пӗрлех вӑл крепость патӗнчен каялла чакас пирки сӑмах та пулма пултараймасть, тесе пӗлтернӗ.

9 декабря Суворов собрал военный совет и объяснил командирам свой план штурма, заявив, что об отходе от крепости не может быть разговоров.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫакӑн хыҫҫӑн тепӗр ҫулталӑкран — 1915-мӗш ҫулхи декабрӗн 1-мӗшӗнче Этьен полковник та французсен главнокомандующине Жоффра ҫавӑн пекех сӗнсе ҫыру янӑ.

Через год с небольшим после этого — 1 декабря 1915 года — такое же письмо с таким же предложением было послано полковником Этьеном французскому главнокомандующему Жоффру.

«Чан. Сыхланарах тыткалӑр. Петроград» // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.

Декабрӗн 31-мӗшӗнче ӗҫ вӗҫлерӗм те киле кайма тухсан ҫул ҫинче виткӗчсӗр ҫӑл асӑрхарӑм.

31 декабря закончил работу и, собравшись домой, заметил на дороге незакрытый колодец.

Ҫӗнӗ ҫул — шӑтӑкра // А. Дубинин. «Капкӑн», 2011, 1№, 3 с.

Раштав праҫникне те вӑл, кунтан хӑвӑртрах тухса шӑвӑнасчӗ тесе, декабрӗн 25-мӗш кунне кӗтсе тӑмасӑр, 22-мӗш числарах туса ирттерчӗ.

Он и рождественский вечер, не дождавшись 25 декабря, устроил 22-го, чтобы скорее смотаться отсюда.

Ӑсату // Уйӑп Мишши. Медведев Д.Н. Ровно патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 246 с.

Парнесене декабрӗн 31-мӗшӗччен кӳрсе памалла».

Подарки сдавать до 31 декабря».

Шерепе // Уйӑп Мишши. Медведев Д.Н. Ровно патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 246 с.

Декабрӗн 22-мӗшӗ — Ҫурҫӗр полушаринче чи кӗске кун.

22 декабря — самый короткий день в Северном полушарии.

Xӗвел // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Декабрӗн 12-мӗшӗнчи уяв кунӗ иртсе кайрӗ.

Миновал праздничный день 12 декабря.

5. Вӗренӳ ҫулӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Кожедуб, И. Н. Тӑван ҫӗршывшӑн: летчик каласа пани. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 192 с.

Октябрь революцийӗ ҫирӗм ҫул тултарнӑ уява чаплӑн уявласа ирттернӗ хыҫҫӑн декабрӗн 12-мӗшне — СССР Верховнӑй Советне суйламалли куна хатӗрленме тытӑнтӑмӑр.

Торжественно отпраздновав двадцатую годовщину Октября, начали готовиться к 12 декабря — дню выборов в Верховный Совет СССР.

5. Вӗренӳ ҫулӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Кожедуб, И. Н. Тӑван ҫӗршывшӑн: летчик каласа пани. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 192 с.