Шырав
Шырав ĕçĕ:
XVIII ӗмӗрте философи ыйтӑвӗсемпе тата хитре калаҫасси тӗлӗшпе Францире ҫырса кӑларнӑ лайӑх япаласене пурне те вуласа тухнӑ вӑл, француз литературин мӗнпур лайӑх произведенийӗсене тӗплен пӗлсе ҫитнӗ, ҫавӑнпа час-часах Расин, Корнель, Боало, Мольер, Монтень, Фенелон ҫырнисенчен цитатӑсем илсе калама пултарнӑ, ҫакна тума юратнӑ та; вӑл мифологие питӗ лайӑх пӗлнӗ, эпосла поэзин французла куҫарнӑ авалхи палӑкӗсене вӗренни уншӑн усӑллӑ пулнӑ, историпе Сегюр ҫырнисенчен ҫителӗклӗ пӗлӳ илнӗ; анчах математикӑна та (арифметикӑна кӑна кӑштах чухлакаланӑ вӑл); физикӑна та, хальхи литературӑна та пачах пӗлмен: калаҫура вӑл сӑпайлӑн шарламасӑр юлма е Гете, Шиллер тата Байрон ҫинчен темиҫе пӗтӗмӗшле сӑмахсем калама пултарать, анчах хӑй нихҫан та вуламан вӗсене.
XVIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
… Урамсенче туп-тулли халӑх пулнӑ, унта та кунта ҫынсем ушкӑнӑн-ушкӑнӑн тӑнӑ, темскер вуланӑ, темскер итленӗ; ҫынсем кӑшкӑрашни, юрлани, шавлӑн калаҫни, уйрӑм сӑмахсене хаяррӑн калани, хусканкалани — ҫаксем пурте ҫав вӑхӑтри Парюк хӗрӳллӗ, вӗри туйӑмсемпе, пӑлхануллӑ пурнӑҫпа пурӑннине палӑртса тӑнӑ; чулсен те юн тымарӗ тапса тӑнӑ пек, сывлӑша электричество хумӗ хутшӑннӑ тек туйӑннӑ, вӑл чуна тарӑхтарнӑ та пӑлхатнӑ, кӗрешме, кисретме, хӑрушӑ ыйтусем кӑларса тӑратса вӗсене ҫийӗнчех татса пама, XVIII ӗмӗрти писательсен кӑмӑлӗ мӗнпе тулса тӑнӑ — ҫавсене пурне те туса хума хистенӗ.
IV // Леонид Агаков. Герцен А. И. Вӑрӑ чакак: повеҫсем; Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 104 с. — 30–98 с.
XVIII ӗмӗрте башньӑпа юнашар тӳремсӑртлӑх хушшинчи кӗпер юписем ҫине замок туса лартнӑ.
IX. Тӗттӗм кӗтесри Бастили // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.
Башньӑна тӗрлӗ вӑхӑтсенче темиҫе хутчен та хупӑрласа илни курӑнать: унӑн стенисем ҫинче тӗрлӗ снарядсем, XIV ӗмӗрти чул етресенчен пуҫласа XVIII ӗмӗрти чугун етресем таранах йӗрсем хӑварнӑ.
IX. Тӗттӗм кӗтесри Бастили // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.
Карл Маркс ҫав ӗҫсем пирки акӑ мӗн каланӑ: «Буржуалла революцисем, сӑмахран, XVIII ӗмӗрти пек революцисем, пӗр ҫитӗнӳрен тепӗр ҫитӗнӳ патне хӑвӑрттӑн пырса ҫитеҫҫӗ, вӗсенче драмӑллӑ эффектсем, ҫынсемпе япаласем, бенгаль ҫутипе ҫуталнӑ пекех, пӗринчен тепри куҫа йӑмӑхтармалла ҫуталаҫҫӗ, кашни ҫутӑ кунах ҫав тери хавасланнипе хавхаланса сывлать», тенӗ.
II // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с. — 3–19 с.
Ҫак чаплӑ пӳлӗмре Фролова пурте: илемлетнӗ майсӑр креслӑсенчен пуҫласа, чӗнтӗр тытнӑ манжетсемлӗ тӗслӗ-тӗслӗ шукӑль камзолсем тӑхӑнса, аллисене кӑранташ пекех ҫинҫе шпага тытнӑ XVIII ӗмӗрти капӑр ҫар ҫыннисен портречӗсем таранах, тарӑхтараҫҫӗ.
2 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.
Ҫапла, ҫурҫӗр еннелле тухакан чӳречесем, XVIII ӗмӗрти фронтонсем, Голландири пек мансардӑсем тата йӳнӗ хваттер шыраса, искусство ҫыннисем Гринвичӑн ҫак кивӗ поселокне пухӑна пуҫланӑ.
Юлашки ҫулҫӑ // Николай Степанов. О. Генри. Юлашки ҫулҫӑ // Илемлӗ литература: журнал. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1941. — №4. — 113-118 с.
Унта китайла ҫапла ҫырса хунӑ: «XVIII ӗмӗрте йӗркеллӗ обществӑллӑ пулӑшу паракан туслӑх ячӗ».— «Название филантропического общества, основанного в XVIII веке».
Супӑнь // Николай Григорьев. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 131–145 стр.
Ыттисене ҫӑрапах питӗрсе илнӗ, вӗсенче штофлӑ авалхи сӗтел-пукан, тӗлӗнтермӗшле бронза тата XVIII ӗмӗрти портретсем ним хускалмасӑр чаплӑн кӑвакарса пӑнтӑхаҫҫӗ.
II сыпӑк // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 3–84 с.
Троекуровӑн пысӑк библиотека пулнӑ, унта пуринчен ытла XVIII емӗрти француз писателӗсем ҫырнӑ кӗнекесем усраннӑ.
VIII сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949
XVIII ӗмӗрте Кӗтерне патша ҫулӗ иртнипе те, 2-мӗш тӗнче вӑрҫи ҫулӗсенче фронта пулӑшас тата Сталинград хулине хӳтӗлес тӗллевпе чукун ҫул хывни те Тӑхӑрьяла кӗрекен ялсен ҫӗрӗсене чакарнӑ.
Пӑрӑнтӑк 65 ҫулта // Сувар. «Сувар», 24(702)№, 2007.06.15
Чӑвашсем Ҫимӗке XVIII ӗмӗрте ирттерме тытӑннӑ.
Ҫимӗк // Сувар. «Сувар», 21(699)№, 2007.05.25
Партин XVIII съезчӗ виҫҫӗмӗш пятилеткӑра хулара пурне те вунӑ ҫул вӗрентессине, ялсенче тата нациллӗ республикӑсенче пурне те 7 ҫул вӗрентессине пурнӑҫа кӗртсе ҫитерес задачӑна кӑларса тӑратрӗ.
Вулакансем лайӑх кӗнеке кӗтеҫҫӗ // Я. ПАВЛОВ. «Чӑваш коммуни», 1941, кӑрлач, 22, 18(5733) №
— Унпа тӗпчевҫӗсем XVIII ӗмӗртех кӑсӑкланма пуҫланӑ.
Атнер ХУСАНКАЙ: Чӑваш пурнӑҫӗн хӑшпӗр моделӗ кивелнӗ // Надежда СМИРНОВА. «Хыпар», 2016, ака, 22; 61-62№