Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Хам сисмен ҫӗртенех ҫак Хусан вӑрҫи вӑхӑтӗнче турхан тарҫи пулса тӑтӑм.

Куҫарса пулӑш

1. Юнлӑ пукрав // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

XX ӗмӗрте кӑна икӗ тӗнче вӑрҫи, вырӑн пӗлтерӗшлӗ вун-вун тытӑҫупа хӗҫ-пӑшаллӑ хирӗҫӳ пулса иртнӗ.

Только XX век был ознаменован двумя мировыми войнами, десятками локальных столкновений и вооружённых конфликтов.

Олег Николаев Тӑван ҫӗршыв Паттӑрӗсен кунӗ ячӗпе саламлани (2022) // Олег Николаев. https://glava.cap.ru/news/2022/12/09/gla ... et-s-dnyom

Шурча вӑрҫи ака уйӑхӗн 19-20-мӗшӗсенче пулса иртет.

Акрамовская война произошла 19–20 апреля 1842 года.

Юнлӑ юнкун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫапла вӗҫленнӗ Шурча вӑрҫи.

Так закончилась Акрамовская война.

Юнлӑ юнкун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ахальтен мар ӑна Шурча вӑрҫи тенӗ халӑх.

Неспроста схватка эта была названа народом Акрамовской войной.

Юнлӑ юнкун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Вӑрҫи хамӑр урлах иртсе кайрӗ те, мӗнле айккинче пӑхса тӑрӑн?

А как иначе, коль война по всем нам прошла?

V // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Шурча вӑрҫи пирки ҫыракансем никам та Григорьев Васили ятне асӑнмасӑр иртсе каймасть.

Думается, все, кто касался истории Акрамовской войны, не могли обойти стороной фигуру Василия Григорьева.

I // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Чӑваш ҫӗрӗнчи 1842 ҫулхи вӑйлӑ пӑлхавӑра, чи юнлӑ ҫапӑҫу Шурча ялӗ ҫывӑхӗнче пулнӑран, халӑх хушшинче Шурча вӑрҫи тенӗ.

А поскольку самые ожесточенные схватки в 1842 году происходили близ села Акрамова, то в народе она и получила название Акрамовской войны.

I // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Сӑмах кунта чӑн вӑрҫӑ ҫинчен мар-ха, хресчен вӑрҫи ҫинчен пырать.

В нашем случае речь идет не о настоящей войне, а о крестьянской.

I // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Шурча вӑрҫи хыҫҫӑн Палатай Ҫтаппанне (Сидоров Степана) ҫар сучӗ пин хут шпицрутенпа (хулӑпа) ҫаптарса тӑватӑ ҫула каторгӑна ӑсатнӑ.

После подавления Акрамовского восстания Степана Палатая (Сидорова) военный суд присудил к тысяче ударов шпицрутенами и четырем годам каторги.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Чӑвашра вӑл пӑлхава Шурча вӑрҫи тенӗ.

Чувашское восстание получило дополнительное название — Акрамовская война.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

…Матвеев Микихвӗре Шурча вӑрҫи хыҫҫӑн тытса хупнӑ пулнӑ.

…Мигихвера Матвеева арестовали сразу после подавления Акрамовского восстания.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Халӑх хушшинче вӑл пӑлхавсене чи пысӑк ҫапӑҫу пулнӑ ял ячӗпе Шурча вӑрҫи тенӗ.

В истории Чувашии это восстание получило название Акрамовской войны.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

1992 ҫулта Шурча вӑрҫи пулса иртнӗренне ҫӗр аллӑ ҫул тултарчӗ.

В 1992 году исполнилось сто пятьдесят лет с момента происшествия Акрамовского восстания.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Александра Васильевнӑн ачалӑхӗ Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи тата ун хыҫҫӑнхи вӑхӑта лекнӗ.

Куҫарса пулӑш

Ӗҫре тупнӑ чыспа хисеп // П.ЗАЙЦЕВ. http://kasalen.ru/2022/10/07/ec%d1%80%d0 ... 5%d0%bf-2/

Тепӗр ҫулах унта юнлӑ ҫапӑҫу — «Шурча вӑрҫи» — пуласса халлӗхе Архангельский пуп та, кантуртисем те шутламан-ха.

О том, что на следующее лето здесь разразятся кровавые события — «Акрамовская война», не подозревал сейчас ни поп Архангельский, ни правленцы.

Шурча пупӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

(Чӑвашсемпе мари хресченӗсем 1841-1842 ҫулсенче патша чиновникӗсене хирӗҫ ҫӗкленнӗ пӑлхав историе Шурча вӑрҫи ятпа кӗрсе юлнӑ.)

Куҫарса пулӑш

Таната // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

— Ӗнтӗ вӑрҫи те пӗтнӗ, эпир санпа ҫав-ҫавах кичем пурӑнатпӑр, — пӗр пуҫланӑ япала хӑйӗн йӗрӗнчен пӑрӑнаймарӗ Сехре.

Куҫарса пулӑш

XX // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

— Сталинград вӑл граждӑн вӑрҫи вӑхӑтӗнче те шуррисене парӑнман.

Куҫарса пулӑш

XVIII // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Патшалӑх хакларӗ пирӗн ӗҫе, мана 1946 ҫулта «1941-1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче хастар ӗҫленӗшӗн» медальпе наградӑларӗ.

Куҫарса пулӑш

Ҫӗнтерӗве тылра туптанӑ // Ирина Андреева. http://kanashen.ru/2022/01/14/ce%d0%bd%d ... b0%d0%bda/